Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009

Ένα ποίημα - τρία τραγούδια

Παρασκευή απόψε και μπορούμε να χαλαρώσουμε λίγο.
Ας διαβάσουμε κι ας ακούσουμε το ποίημα της Πολυδούρη που είναι στην ύλη μας φέτος.
Φαίνεται πως το ποίημα αρέσει πολύ, μια και στο διαδίκτυο βρίσκεις πολλές εκδοχές του, πολλές καταχωρίσεις, video, απαγγελίες, πλαισίωση με μουσική, με εικόνες.

Διάλεξα να ακούσουμε τρεις διαφορετικές μελοποιήσεις που έχουν γίνει κι ο καθένας ας κρατήσει όποια προτιμήσει.

Πρώτα όμως το παραθέτουμε ολόκληρο και με τις εννιά του στροφές, όπως δηλαδή πρωτοδημοσιεύτηκε στη συλλογή "Τρίλλιες που σβήνουν" (1928).


Δεν τραγουδώ παρά γιατί μ'αγάπησες

στα περασμένα χρόνια.

Και σε ήλιο, σε καλοκαιριού προμάντεμα

και σε βροχή, σε χιόνια,

δεν τραγουδώ παρά γιατί μ'αγάπησες.



Μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου

μια νύχτα και με φίλησες στο στόμα,

μόνο γι'αυτό είμαι ωραία σαν κρίνο ολάνοιχτο

κ' έχω ένα ρίγος στην ψυχή μου ακόμα,

μόνο γιατί με κράτησες στα χέρια σου.



Μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν

με την ψυχή στο βλέμμα,

περήφανα στολίστηκα το υπέρτατο

της ύπαρξής μου στέμμα,

μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν.



Μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες

και στη ματιά σου να περνάη

είδα τη λυγερή σκιά μου, ως όνειρο

να παίζη, να πονάη,

μόνο γιατί όπως πέρναα με καμάρωσες,



Γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες

και μου άπλωσες τα χέρια

κ' είχες μέσα στα μάτια σου το θάμπωμα

-μιά αγάπη πλέρια,

γιατί δισταχτικά σα να με φώναξες,


Γιατί μόνο γιατί σε σέναν άρεσε

γι'αυτό έμεινε ωραίο το πέρασμά μου.

Σα να μ'ακολουθούσες όπου πήγαινα,

σα να περνούσες κάπου εκεί σιμά μου.

Γιατί μόνο γιατί σε σέναν άρεσε.



Μόνο γιατί μ'αγάπησες γεννήθηκα,

γι'αυτό η ζωή μου εδόθη.

Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη

μένα η ζωή πληρώθη.

Μόνο γιατί μ'αγάπησες γεννήθηκα.





Μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου

μού χάρισε η αυγή ρόδα στα χέρια.

Για να φωτίσω μια στιγμή το δρόμο σου

μού γέμισε τα μάτια η νύχτα αστέρια,

μονάχα για τη διαλεχτήν αγάπη σου.



Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ'αγάπησες

έζησα, να πληθαίνω

τα ονείρατά σου, ωραίε που βασίλεψες

κ' έτσι γλυκά πεθαίνω

μονάχα γιατί τόσο ωραία μ'αγάπησες...


1. Ας ακούσουμε πρώτα την πιο παλιά μελοποίηση, του 1969, από το Γιάννη Σπανό, με την Πόπη Αστεριάδη








2. 1996. Μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου,

απόδοση από την Ελευθερία Αρβανιτάκη






3. Και η τρίτη μελοποίηση (2009), του Βασίλη Δημητρίου,

με την Μάγδα Πένσου, για την τηλεοπτική σειρά "Καρυωτάκης"







Λοιπόν; Ποια μελοποίηση σας άρεσε περισσότερο;


Για την ώρα καλό σας βράδυ και αύριο θα αρχίσουμε να βλέπουμε κάποια χαρακτηριστικά της ποίησης της Πολυδούρη - να κάνουμε και λίγη δουλειά, ε;

13 σχόλια:

Ἅ λ ς είπε...

Αχ τι τελειοι στιχοι...Ειδικα :
"Μόνο γιατί τα μάτια σου με κύτταξαν
με την ψυχή στο βλέμμα"...Τελειο τελειο τελειο!!!!

Τωρα, εμενα μ'αρεσει η δευτερη μελοποιηση, ισως γιατι εχω συνηθισει περισσοτερο τη φωνη της Αρβανιτακη κ μεσα απο αλλα τραγουδια!Μαρεσει ομως, βγαζει συναισθημα... Επισης, οποτε διαβαζω το ποιημα ερχεται αυτο το τραγουδι στο μυαλο μου!!
Βέβαια μ'αρεσει πολυ η μουσικη απο το τριτο...Ειδικα οπως αρχιζει,με ανατριχιαζει..

Αυτα...τι τελειο ποιημα παντως...!!;! Βαλτε κι αλλο θεματακι για πολυδουρη!!!;)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ειρήνη,

Κι εγώ το 2ο έχω συνηθίσει. Ωστόσο θεωρώ πως κι ο Δημητρίου με ευαισθησία το έχει μελοποιήσει. Κι η φωνή της τραγουδίστριας, στην αρχή, "μπαίνει" πολύ υποβλητικά, ε;

Θα μπουν κι άλλα για την Πολυδούρη, Ειρήνη. Σιγά μη γλιτώνατε:-)

Ανώνυμος είπε...

Μπορώ να πω πως κι εγώ την Αρβανιτάκη έχω συνηθίσει.
Όμως δεν μπορώ να κάνω σύγκριση, και τα τρία μου αρέσουν πάρα πολύ, και τα τρία βγάζουν συναίσθημα..
Μ'αρέσει και μένα η εισαγωγή στο τρίτο πάρα πολύ..
Πολύ όμορφο το ποιηματάκι, πολύ όμορφοι στίχοι...
-Στέφη(ξέχασα τον κωδικό μου:( )

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέφη,
Υποκλινόμαστε στα σχόλια μιας κατ' εξοχήν ειδικού στην τέχνη της μουσικής:-))

Ανώνυμος είπε...

Κύριεε τι λέτε?!
Εσείς πιο πολλά ξέρετε για τη μουσική :P
-Στέφη

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέφη,
Ναι, ναι, μαθαίνω, όταν σας ακούω να παίζετε και να τραγουδάτε!(Ξέρουμε πως ο ίσκιος σας θα μείνει πάνω στις καρδιές μας...
:-) )

Ἅ λ ς είπε...

Nα επεμβω;;;
η φραση στην παρενθεση, δικη σας, κε Διονυση;;;

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ειρήνη,
Η Στέφη ξέρει πολύ καλά γιατί της γράφω αυτή τη φράση. Και βέβαια είναι (παραλλαγμένη) του Ρίτσου, από το Καπνισμένο τσουκάλι. Ανήκει σε ένα ποίημα που έχει μελοποιήσει πολύ ευαίσθητα ο Χρήστος Λεοντής.
Εκείνο που δεν ξέρεις, ίσως, είναι ότι αυτό το τραγούδι είχε τραγουδήσει η Στέφη με μοναδική ευαισθησία στην εκδήλωση που κάναμε πέρυσι στο Μουσείο Μπενάκη, για τα 100 χρόνια απ' τη γέννηση του Ρίτσου.
( Έχουμε και τους κώδικές μας, βλέπεις...:-))
Όμως, αμέσως κι εσύ, να αναγνωρίσεις την πηγή! Εύγε:-)

Ἅ λ ς είπε...

Ε τωρα ή το χουμε ή δεν το χουμε...χεχεχεχε
Αν και ηλπιζα να εινα δικη σας, αλλα αφου ειναι του Ριτσου χαλαλι...:)

Οοοο εχουμε εναν καλλιτεχνη στην παρεα;; Μπραβο Στεφη!!!:D

καληνυχταααα!!!

Ανώνυμος είπε...

Κ. Μάνεση,
πήρα το θάρρος να σας γράψω -παρακολουθώ το ιστολόγιό σας εδώ και αρκετό καιρο- για να σας ευχαριστήσω για την πολύτιμη βοήθεια που έχω βρει στις αναρτήσεις σας, κυρίως σε ό, τι αφορά στο ζήτημα της οργάνωσης της διδασκαλίας του μαθήματος της λογοτεχνίας στη Γ' λυκείου. Συνάδελφος, ναι, (φαντάζομαι θα το έχετε ήδη αντιληφθεί) και δυστυχώς/ευτυχώς πολύ καινούρια στην όλη διαδικασία - ακόμα ψάχνω ένα καλό μονοπάτι για να μην χαθούν τα παιδιά εξαιτίας μου μέσα στο λαβύρινθο των πληροφοριών που έχω στο μυαλό μου να τους δώσω και για να αγαπήσουν τη λογοτεχνία όσο και εγώ.
Ξαναδιαβάζω το σχόλιό μου και αντιλαμβάνομαι πόσο αγχωμένη θα ακούγομαι (ζητώ συγγνώμη!).
Τέλος πάντων, σας ευχαριστώ και πάλι θερμότατα και -αν έχει κάποια αξία- η δουλειά σας, το μεράκι σας έχουν σταθεί πολλές φορές για εμένα πρότυπο και έμπνευση.
Με εκτίμηση,
Στέλλα

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέλλα,
Εγώ ευχαριστώ για το κολακευτικό και ενθαρρυντικό σχόλιο.
Δε θα σχολιάσω τη σεμνότητα και την ευγένεια, γιατί θα ... κοκκινίσουμε κι οι δύο:-)
Ήθελα μόνο να σε διαβεβαιώσω πως από τη στιγμή που υπάρχει αγάπη για το αντικείμενο (και φαίνεται και το δηλώνεις) και όρεξη για να τη μεταδώσεις, τότε θα το κάνεις, το κάνεις, μάλλον, μια χαρά.

Τώρα, παρά τα όσα γράφεις, στο θέμα της οργάνωσης της διδασκαλίας του μαθήματος της λογοτεχνίας, δε μου φαίνεται πως τούτο το ιστολόγιο προσφέρει και πολλά πράγματα. Είναι και η φύση της σελίδας έτσι, των ιστολογίων
(είναι δύσκολη, π.χ, η αρχειοθέτηση, η ταξινόμηση), είναι και ο στόχος του δικού μας ιστολογίου που είναι κυρίως να βοηθάει τα παιδιά να συμπληρώνουν γνώσεις, να επιλύουν απορίες κλπ.

Παρόλ' αυτά, αν θέλεις να συζητήσουμε το θέμα της οργάνωσης της διδασκαλίας ή κάτι άλλο πάνω στο μάθημα, πες το μου, στέλνοντας mail. Έτσι κι αλλιώς, η χαρά, όταν συζητάμε για πράγματα που αγαπάμε, είναι, ελπίζω, κοινή.

Και πάλι σ' ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια.
( Ε, ναι, στον ενικό επικοινωνούμε!) :-)

Ανώνυμος είπε...

Ντρέπομαι που θα το πω αυτό, μα δεν ξέρω καν ποιο είναι το μέιλ σας ή πώς μπορώ να το βρω από το ιστολόγιο ετούτο (αργά κατάλαβα ότι το σχόλιό μου το ανάρτησα όπου να' ναι - και ο Θεός βοηθός εν τω βίω!)
Θα εκπλαγείτε αν σας εξηγήσω πόσο πολύ με έχετε βοηθήσει να οργανώσω έναν πολύ μεγάλο όγκο υλικού από διάφορες πηγές, από τα σχολικά εγχειρίδια μέχρι τις ιστορίες ΝΕΛ, βιβλία του πανεπιστημίου και υλικό από το ιντερνετ και κάποια αξιόλογα βοηθήματα. Η εξεύρεση υλικού δεν είναι το βασικό μου πρόβημα (οιεπιδρομές στα βιβλιοπωλεία ποτέ δεν πάνε χαμένες!), όσο η ταξινόμηση και η μετάδοσή του με σειρά ορθή και κατά τρόπο σαφή και εύληπτο.
Το πολύ σημαντικό που έμαθα από εσας - εκτός όλων των άλλων - είναι το ΚΕΕ και οι ερωτήσεις του :-)!
Τέλος πάντων, να μην σας κρατώ χωρίς να συζητάμε κάτι σπουδαίο!

Και πάλι ευχαριστώ θερμά για την χείρα βοηθείας!
Καλό σας βράδυ!

Υ.Γ. Για τον πληθυντικό θα με συγχωρήσετε, ελπίζω. Θα μου πάρει κάποιο χρόνο..

Στέλλα

indiesp είπε...

Πραγματικά τέλειο! Μαγευτικές μελοποιήσεις, μαγευτικοί στίχοι. Ένα πολύ μεγάλο μπράβο σε σας που σκεφτήκατε και φτιάξατε αυτό το blog! Μακάρι να το είχα βρει πολύ νωρίτερα και μακάρι να είχαν όλοι οι καθηγητές το ίδιο μεράκι για δουλειά όπως εσείς!