Τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει...

Gustav Klimt, οι τρεις ηλικίες της γυναίκας

Ας παρακολουθήσουμε απόψε αυτό που μας προτείνει ο Γ.Π.Σαββίδης στα Μικρά Καβαφικά (τομ.β΄, Ίκαρος, σελ. 152). Εκεί γράφει: "Αρκεί να θυμηθούμε το "Πολύ σπανίως" (1911), το "Μελαγχολία Ιάσονος Κλεάνδρου" (1918) και το "Κατά τες συνταγές αρχαίων ελληνοσύρων μάγων (1931), για να νιώσουμε την πρόοδο του βιώματος του γήρατος στον Καβάφη".

Διαβάζουμε, δηλαδή, τρία ποιήματα που αναφέρονται στα γηρατειά και στον τρόπο που τα αντιμετωπίζει το ποιητικό υποκείμενο.
Το πρώτο το γράφει σε ηλικία 48 ετών.
Το δεύτερο σε ηλικία 55 ετών.
και το τρίτο σε ηλικία 68 ετών
Πώς εξελίσσεται το βίωμα του γήρατος από ποίημα σε ποίημα; αναρωτιέται ο Γ.Π.Σαββίδης.

Ας το παρακολουθήσουμε, λοιπόν, διαβάζοντας τα τρία ποιήματα, εντάσσοντάς το, περίπου, σε άσκηση αδίδακτου κειμένου.

Salvador Dalì, οι τρεις ηλικίες

1. Πολύ σπανίως
Είν' ένας γέροντας. Εξηντλημένος και κυρτός,

σακατεμένος απ' τα χρόνια, κι από καταχρήσεις,

σιγά βαδίζοντας διαβαίνει το σοκάκι.

Κι όμως σαν μπει στο σπίτι του να κρύψει

τα χάλια και τα γηρατειά του, μελετά

το μερτικό που έχει ακόμα αυτός στα νειάτα.

Εφηβοι τώρα τους δικούς του στίχους λένε.

Στα μάτια των τα ζωηρά περνούν οι οπτασίες του.
Το υγιές, ηδονικό μυαλό των,

η εύγραμμη, σφιχτοδεμένη σάρκα των,

με την δική του έκφανσι του ωραίου συγκινούνται.

2. Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου

ποιητού εν Κομμαγηνή 595 π.Χ

Το γήρασµα του σώµατος και της µορφής µου

είναι πληγή από φρικτό µαχαίρι.

∆εν έχω εγκαρτέρησι καµιά.

Εις σέ προστρέχω Τέχνη της Ποιήσεως,

πού κάπως ξέρεις από φάρµακα

νάρκης του άλγους δοκιµές, εν Φαντασία και Λόγω.

Είναι πληγή από φρικτό µαχαίρι. -

Τα φάρµακά σου φέρε Τέχνη της Ποιήσεως,

που κάµνουνε - για λίγο - να µη νοιώθεται η πληγή.

3. Κατά τες συνταγές αρχαίων Ελληνοσύρων μάγων

«Ποιό απόσταγμα να βρίσκεται από βότανα

γητεύματος», είπ' ένας αισθητής,

«ποιό απόσταγμα κατά τες συνταγές

αρχαίων Ελληνοσύρων μάγων καμωμένο

που για μια μέρα (αν περισσότερο

δεν φθάν' η δύναμίς του), ή και για λίγην ώρα

τα είκοσι τρία μου χρόνια να με φέρει

ξανά· τον φίλον μου στα είκοσι δυο του χρόνια

να με φέρει ξανά -- την εμορφιά του, την αγάπη του.»

Ποιό απόσταγμα να βρίσκεται κατά τες συνταγές

αρχαίων Ελληνοσύρων μάγων καμωμένο

που, σύμφωνα με την αναδρομήν,

και την μικρή μας κάμαρη να επαναφέρει.»

Το ερώτημα που μπορείτε να απαντήσετε είναι: " Πώς αντιμετωπίζει σε κάθε ποίημα ο Καβάφης τα γηρατειά; Εξετάστε συγκριτικά τα τρία ποιήματα."

Απαντήσεις, κατά το γνωστό, στα σχόλια, με mail, στην τάξη.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ας μη μας διαφεύγει πως η κάθε ποιητική δημιουργία είναι αυτοτελής και δε δεσμεύεται αναγκαστικά από τα προσωπικά δεδομένα του δημιουργού. Δε θεωρώ, δηλαδή, πως το κάθε ποίημα μας δείχνει απαραίτητα πώς βιώνει ο δημιουργός του μια κατάσταση ( Παρόλο που στην περίπτωση του Καβάφη φαίνεται πως αυτό, σε γενικές γραμμές, ισχύει). Όμως, διαβάζοντας τα τρία αυτά ποιήματα , γίνεται πραγματικά ενδιαφέρον να παρακολουθήσει κανείς την πρόοδο του βιώματος του γήρατος στον Καβάφη.