Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010

Δεν υπάρχει άλλο γιατρικό από την εξομολόγηση

απάνθισμα κρίσεων, απόψεων, παρατηρήσεων
για το έργο του Γιώργου Ιωάννου


" Μια ευσέβεια για τα πράγματα και μια ευλάβεια για τους ανθρώπους διαποτίζουν το έργο του (…) Ο ίδιος βλέπει τα εγκόσμια με χιούμορ, αυτοσαρκασμό, μέσα σε μια φοβερή μοναξιά και ένα διαρκή φόβο του θανάτου, αυτής της δύσκολης ώρας, για να χρησιμοποιήσω τον τίτλο από ένα τελευταίο του διήγημα."
( Ηλίας Παπαδημητρακόπουλος - 18.02.1985, ΕΡΤ2 )

"Πολύ λίγα απ' αυτά τα πεζογραφήματα φέρουν τα γνωρίσματα του διηγήματος. Συνήθως αναπτύσσονται και ακούγονται, όπως η χαμηλόφωνη εξομολόγηση κάποιου γνωστού σου μέσα στη σιγαλιά της νύχτας. Κατά κανόνα, τα πεζογραφήματα αυτά είναι κατορθώματα μιας φαινομενικά φυσικής κι αβίαστης γραφής, που όμως συγκαλύπτει με πολύ μεγάλη τέχνη την επίπονη και επίμοχθη επεξεργασία"
( Αλέξανδρος Κοτζιάς- 18.02.1985, ΕΡΤ2 )

"Ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος έγραφε χωρίς λογοτεχνικούς τρόπους, δηλαδή, έγραφε εκ βαθέων και με τρόπο που πολλές φορές μπορούσε να τον εκλάβει κανείς ως δημοσιογραφικό (…). Ο Ιωάννου είναι ένας κοινωνικός συγγραφέας, κατεξοχήν, ένας καταγραφέας αυτών που συνέβαιναν και συμβαίνουν στη Θεσσαλονίκη (…) "
( Μένης Κουμανταρέας- 18.02.1985, ΕΡΤ2 )

" 'Δεν υπάρχει άλλο γιατρικό από την εξομολόγηση', σημειώνει κάπου ο Ιωάννου, που έγραφε για να λυτρωθεί. Το έργο του είναι μια θερμή ανθρώπινη φωνή, μια χαμηλόφωνη οικεία κουβέντα, για τα έλκη του έσω και του έξω κόσμου. Πεζογραφία βιωματικής γλώσσας, κάτι μεταξύ δοκιμίου και αφηγήματος, έντονη στο ρεαλισμό της, συγκλονιστική στην ευθυβολία της είναι κατά το Λϊνο Πολίτη τα γραπτά του Ιωάννου, που απορρίπτε μύθο, πλοκή, πρόσωπα. Επιδιώκει ανόθευτη επαφή με τα πράγματα, με την ανθρώπινη μοίρα. (…)
Συνεχείς αφηγήσεις, χωρίς διάλογο, από εξομολογήσεις, από βιώματα, από σχόλια, από χρονικά, όπου προέχει συχνότατα το υποκειμενικό στοιχείο, η προσωπικότητα του συγγραφέα. (…) Η αφήγησή του, σφραγισμένη από τις οδυνηρές εμπειρίες του '40 - '50, είναι ζυμωμένη με τον ιδρώτα, τη μυρωδιά, τη γεύση της ζωής και δοσμένη με επίμοχθη, ψιλοδουλεμένη φράση, γράφει ο Αλέξανδρος Κοτζιάς.

Έδωσε, καθώς ο ίδιος έλεγε, τον παλμό της ζωής, την υπόκρουση του σημερινού κόσμου και την ανάσα του αγωνιώντος ανθρώπου.(…) Η ανθρωπιά στο περιεχόμενο και η απλότητα στη μορφή, χαρακτηρίζουν, κατά τον Απόστολο Σαχίνη, το έργο του Ιωάννου. Του Ιωάννου που πλησιάζει τον άνθρωπο πότε με συγκίνηση και πότε με χιούμορ. Ουσία των αφηγημάτων του η αγάπη και η κατανόηση του ανθρώπου, των καημών και του πόνου του, της λαχτάρας του. Η νεοελληνική πραγματικότητα βρίσκεται στο επίκεντρο των βιβλίων του Γιώργου Ιωάννου. (…)

Τα κείμενα είναι σφραγισμένα από μια βαθύτερη ευγένεια. Μέσα από τις αναμνήσεις του διοχετεύει τις απόψεις του, τις κρίσεις του, τις προτιμήσεις του τις εντυπώσεις του από τη ζωή. Αλλά είχε το χάρισμα να μετουσιώνει τα πιο ασήμαντα προσωπικά περιστατικά σε γνήσια τέχνη, καθώς αναγνώρισε η κριτική."
( Βαγγέλης Ψυράκης-24.02.1985, ΕΡΤ1)


* τα αποσπάσματα ανθολογήθηκαν

από το τεύχος - αφιέρωμα στο Γ.Ιωάννου,

του περιοδικού "Διαβάζω" (τ. ιουνίου, 2004)

5 σχόλια:

Ἅ λ ς είπε...

"Eγραφε για να λυτρωθει".
Νομιζω οτι μπορω να τον νιωσω...
Και συμφωνω απολυτα βεβαια!!
Είπαμε ο γραπτος λογος σε "αδειαζει", σε γαληνευει και σε ηρεμει!!!!

καλη βδομαδα απο αυριο! τα φιλια μου στην ωραια σας ταξη!!!

Ανώνυμος είπε...

Μπορώ να πω πως πλέον ο τρόπος που γράφει μ'αρέσει.
Στην αρχή δεν μου έκανε και μεγάλη αίσθηση (καθώς γενικά προτιμώ τα ποιήματα..)
Όμως ο τρόπος που βλέπει τα πράγματα, δείχνει έναν άνθρωπο ίσως μοναχικό κι εσωστρεφή, κάποιον που ψάχνει να βρει τον εαυτό του, πού ανήκει.
Λίγο πολύ όλοι έχουμε περάσει φάσεις στη ζωή μας που να μας προβληματίζουν οι ίδιες σκέψεις. Μου αρέσει ο τρόπος που βλέπει τα πράγματα, ο τρόπος που τα αποτυπώνει στο χαρτί, σαν σκέψεις γραμμένες σε ημερολόγιο, εξωμολόγηση, συναίσθημα, η οργή για την άσχημη στροφή που παίρνει η ζωή των ανθρώπων εξαιτίας της τεχνολογίας, η μοναξιά και η απομόνωση της ζωής στην πόλη, η αποξένωση και η αποστασιοποίηση απο τους άλλους, η αδιαφορία, η προσφυγιά και τα δινά της..
Εμένα μ'άρεσε πάρα πολύ στο δεύτερο πεζογράφημα στο σημείο που πλέον η οικογένεια έχει καταλάβει την ταυτότητα της γυναίκας, και η γυναίκα το ίδιο. Ιδίως εκεί που λέει: "Είχαμε κι εμείς αφήσει σπίτια κι αμπελοχώραφα εκεί κάτω.", δεν ξέρω μου γέννησε διάφορα συναισθήματα, χωρίς βέβαια να 'χω ζήσει κάτι τέτοιο.
Απλά, αυτό το ότι άνθρωποι με τόσες διαφορές, στην ουσία εχθροί, έχουν συνάμα και τόσα κοινά. Και μάλιστα κάτι τόσο βασικό όσο το ότι αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τους τα σπίτια τους, τον τόπο τους, τη ζωή τους, το ότι βρίσκονται την ίδια κατάσταση, με τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες ανησυχίες, την ίδια νοσταλγία.. Δεν ξέρω, ίσως θα μπορούσα να το θεωρήσω συγκινητικό, αν και δεν νομίζω πως αυτή είναι η κατάλληλη λέξη.
Απλά αν όλοι οι άνθρωποι βλέπαν έτσι τα πράγματα και δεν επιρεάζονταν τόσο από τις διαφορές τους, ίσως η ζωή όλων να 'ταν κάπως πιο όμορφη.
Τέλοσπάντων, άντε να περάσουμε κάποια στιγμή στη Δημουλά!
(Κι αν θα μπορούσατε να κλείσετε μαζί της μια συνέντευξη να έρθει να μας μιλήσει θα ήταν τέλειο.. Κάποια παιδιά από το 4ο λύκειο μου είπαν ότι πήγαν και την είδαν και ήταν μια πανέξυπνη, εκπληκτική, γοητευτικότατη γιαγιούλα που τους μάγεψε..)

-Στέφη

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ειρήνη,
Καλησπέρα. Ναι. Για να λυτρωθεί. Αλλά, βλέπεις, εποχές, συναισθήματα, καταστάσεις "στο πιάτο" μας προσφέρει, με τον τρόπο που το κάνει.

Καλά σου (ξανα)ξεκινήματα και σένα.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέφη,
Τι ωραία που τα λες!

Λες, π.χ: "Όμως ο τρόπος που βλέπει τα πράγματα, δείχνει έναν άνθρωπο ίσως μοναχικό κι εσωστρεφή, κάποιον που ψάχνει να βρει τον εαυτό του, πού ανήκει."
Μήπως αυτή σου η παρατήρηση είναι κάτι άλλο από αυτό της εσωτερικής περιπλάνησης στους χώρους της ατομικής και συλλογικής μνήμης, που λέγαμε στην τάξη;
Και την κάνεις όχι επειδή τα παπαγάλισες από το βιβλίο, αλλά, απλούστατα, επειδή διάβασες λίγα του αφηγήματα με ενδιαφέρον και προσοχή.
Όχι μόνο ακυρώνεις την "ανάγκη" της αποστήθισης έτσι, αλλά στο τέλος θα ανταποκριθείς καλύτερα σε εμπεδωμένα, αφομοιωμένα στοιχεία.

Αλλά κι όλες οι υπόλοιπες παρατηρήσεις σου είναι σημαντικές, προϊόντα ευαισθησίας και νηφάλιας προσέγγισης. Τυχερά τα βιβλία που θα πέσουν στα χέρια σου στο μέλλον!

Για την κ.Δημουλά θα τα πούμε από κοντά. Για την ώρα, θα την "ακούσουμε" ( τη Δευτέρα) σε αρκετά ποιήματά της. Αλλά - σε απογοητεύω..- από CD.

Όσο για την εξωμωλώγηση... Με ωμέγα! (Ω)μέγας είσαι, Κύριε!
:-)

Ανώνυμος είπε...

αχαχαχαχχαχα
συγγνώωωμηηη, απλά με τα γκρίκλις έχω ξεχάσει και τα λίγα που ήξερα..

Αχ κύρια Μάνεση, μακάρι να τα πάω καλά, μακάρι... Γιατί μου αρέσει το μάθημα αυτό πάρα πολύ.. :/

Όσο για τη Δημουλά, ας είναι από CD, τι να κάνουμε!

αααα, αν μπορείτε να μου φέρετε ένα από αυτά τα τεστάκια που ετοιμάσατε για τον Ιωάννου.
Καληνύχτα, τα λέμε αύριο!

-Στέφη