Μνήμη Γιάννη Ρίτσου

" Α, να' σαι ήλιος, να χαρίζεις φως"

φράση από επιστολή στην αδελφή του Λούλα

11 Νοεμβρίου 1990. Φεύγει από τη ζωή ο Γιάννης Ρίτσος. Κατάφωτη η ποίησή του συνεχίζει να μας συντροφεύει, προσφέροντάς μας ένα δεκανίκι σε εποχές δύσκολες.


Είναι εντυπωσιακή η σύγκριση του βιογραφικού του με το πνεύμα της ποίησής του και της στάσης του απέναντι στη ζωή. Γνωρίζει πολύ νωρίς το θάνατο οικείων ανθρώπων ( μητέρας, αδερφού), τη χρεωκοπία του πατέρα του και τον εγκλεισμό του σε ψυχιατρείο - αργότερα και της αδερφής του -, την αρρώστια ( για χρόνια πολλά φυματικός, μπαινοβγαίνει σε κλινικές και σανατόρια ), τη φτώχεια, τα πολλά χρόνια της εξορίας, των φυλακίσεων και των διώξεων, της κατ' οίκον απομόνωσης.

Κι όμως. Όχι μόνο σε καμιά στιγμή της ζωής του δεν κάμπτεται, αλλά το έργο του πλημμυρίζει από φως, αισιοδοξία, αγάπη για τη ζωή, αγωνιστικότητα, πίστη στον Άνθρωπο, εμμονή σε αξίες, ιδανικά και οράματα.


Ένα σκελετό του βιογραφικού του παρουσιάζουμε σήμερα και θα επανέλθουμε πολλές φορές, αφού και το 2009 συμπληρώνονται 100 χρόνια από το θάνατό του.



Μπορείτε να δείτε περισσότερα και στα ωραία αφιερώματα: http://roadartist.blogspot.com/,

http://many-books.blogspot.com/ και

http://www.blogger.com/profile/05869404678430425403

1909. Γέννηση στη Μονεμβασιά, το τέταρτο παιδί αρχοντικής οικογένειας.

1921. Πεθαίνει από φυματίωση ο αδερφός του και μετά από τρεις μήνες η μητέρα του, 42 χρονών, σε σανατόριο του Πηλίου. Βρίσκει καταφύγιο στη ζωγραφική και στη στιχουργία.

1925. Στην Αθήνα με την αδερφή του Λούλα. Ανεργία, δύσκολες συνθήκες, δικτατορία Πάγκαλου, εργάζεται ως δακτυλογράφος και αντιγραφέας στην Εθνική Τράπεζα.

1926. Φυματίωση. Επιστροφή στη Μονεμβασιά. Ο πατέρας έχει χρεωκοπήσει. Ο Ρίτσος εγκαθίσταται σε ένα ερειπωμένο πανδοχείο και ο πατέρας του, με ψυχολογικά προβλήματα στο ψυχιατρείο του Δαφνιού. Επιστρέφει στην Αθήνα. Η φυματίωση εξακολουθεί να τον ταλαιπωρεί, εργάζεται ως βιβλιοθηκάριος και γραφέας.

1927 - Νοσηλεύεται στην κλινική Παπαδημητρίου και αργότερα στο Σωτηρία. Θα μείνει
1930 εκεί για τρία χρόνια. Διαβάζει ποίηση, γνωρίζει την Πολυδούρη.

1930-31 Νοσηλεύεται στο άσυλο φυματικών της Καψαλώνας, ένα σανατόριο για
άπορους, στην Κρήτη. Με δημόσια επιστολή καταγγέλλει την αθλιότητα.

1931 Επιστροφή στην Αθήνα. Δουλεύει ως ηθοποιός και σκηνοθέτης κι αργότερα ως επιμελητής και διορθωτής δοκιμίων.

1934 Εκδίδει τις πρώτες του ποιητικές συλλογές.

1936 [Επιτάφιος] Η αγαπημένη του αδελφή Λούλα οδηγείται στο Δαφνί.

1937 Νέα υποτροπή της αρρώστιας του. Σανατόριο Πάρνηθας.

1938 Πεθαίνει ο πατέρας του στο Ψυχιατρείο.

1941 Πόλεμος. Κατάκειτος στο σπίτι συναδέλφων του.

1942 Η πείνα της κατοχής σκοτώνει χιλιάδες ανθρώπους. Ο Ρίτσος εξαντλημένος κινδυνεύει θανάσιμα. Γίνεται δημόσιος έρανος για τη σωτηρία του. Ο ίδιος ζητάει τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν να παραδοθούν ακριβοδίκαια σε όσους έχουν ανάγκη. Προσχωρεί στο μορφωτικό τομέα του ΕΑΜ.

1945 Με τον ΕΛΑΣ, γράφει έργα εμπνευσμένα από τις ιστορικές συγκυρίες.

1946-7 [Ρωμιοσύνη], [Κυρά των αμπελιών].

1948 [Καπνισμένο τσουκάλι] Συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται στο στραστόπεδο Κοντοπούλι της Λήμνου.

1949 Μεταφέρεται στη Μακρόνησο. Τα χειρόγραφα τα θάβει στη γη, μέσα σε μπουκάλια, για να διασωθούν.

1950-1 Απολύεται ως φυματικός αλλά μετά από ένα μήνα συλλαμβάνεται και μεταφέρεται στον Αη-Στράτη. [ Γράμμα στο Ζολιό Κιουρί ]

1952 Επιστρέφει στην Αθήνα. Το έργο του είναι απαγορευμένο. Προσχωρεί στην ΕΔΑ.

1954 Παντρεύεται την παιδίατρο Φαλίτσα Γεωργιάδη από τη Σάμο. [Αγρύπνια ]

1955 Γεννιέται η κόρη του Έρη. [ Πρωινό άστρο ]

1956 [Η σονάτα του σεληνόφωτος]

1957 Θάνατος της Φωτεινούλας, κορούλας του ζεύγους που τον φιλοξενούσε. Συγκλονίζεται. Η ποιητική του παραγωγή είναι έντονη.

1958 [Ανυπόταχτη Πολιτεία]

1960 Κυκλοφορεί ο Επιτάφιος, σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Το έργο αγκαλιάζεται από το λαό.

1962 Υποτροπή της φυματίωσης. Νοσηλεία στην Οστράβα.

1967 Τη νύχτα του πραξικοπήματος ο ποιητής ειδοποιείται από φίλους που τον προτρέπουν να φύγει και να κρυφτεί. Οι διώξεις πολιτικών στελεχών και διανοουμένων έχουν αρχίσει. Αρνείται να φύγει, ετοιμάζει τα πράγματά του και περιμένει μέσα στο σπίτι του. Στις έξι το πρωί , αστυνομικοί τον συλλαμβάνουν. Μεταφέρεται εξόριστος στη Γυάρο, στη Λέρο, στο Παρθένι.

1968 "Άγιος Σάββας", Λέρος, κατ' οίκον περιορισμός στο Καρλόβασι της Σάμου.

1970 Επιπλοκή της υγείας του. Εγχειρίζεται.

1970- Γενικεύεται, σταδιακά, η διεθνής αναγνώριση, πολλαπλασιάζονται τα διεθνή βραβεία.
1975 Έχει έρθει η ώρα της ύψιστης αναγνώρισης και καθιέρωσης.

1977 Βραβείο Λένιν στη Μόσχα

- 1990 Τιμές, βραβεία, πλήθος εκδόσεων σε Ελλάδα και εξωτερικό. Πεθαίνει στις 11 Νοεμβρίου στην Αθήνα και ενταφιάζεται στις 14 στη Μονεμβασιά.

ΣΗΜ. Τα στοιχεία του βιογραφικού του αντλήθηκαν κυρίως από τα χρονολόγια της Αγγελικής Κώττη και του Θοδωρή Πετρόπουλου.