Τρίτη 18 Οκτωβρίου 2011

Από τον Ελύτη στο Σολωμό


Το Σάββατο που μας πέρασε, στην έκθεση για τον Ελύτη, βλέποντας έργα του και διαβάζοντας κάποια κείμενά του, επιβεβαιώναμε τους κοινούς του τόπους με το Σολωμό, την ομόκεντρη, θα έλεγε κανείς, διαμόρφωση της ποιητικής τους συνείδησης.
Ας διαβάσουμε πρώτα λίγο τον Οδυσσέα Ελύτη από τα «Ανοιχτά χαρτιά», σελ. 326-7 (Ίκαρος, έκδοση ε΄, 2000):
« Μιλάμε για Φύση, ναι. Η ευρωπαϊκή ευαισθησία, τοήξερα, το έβλεπα στους ποιητές της, από καιρό είχε παραμερίσει, την είχε αποθηκεύσει σε ορόφους κατώτερους, ωσάν μάζα ύλης που δε βρίσκει αντίλαλο στην ψυχή. Και σ’ εμάς, οι πιο αφελείς από τους πιο προχωρημένους, την αποκαλούσαν «τοπίο», «ηθογραφία», «εμπρεσιονιστική ζωγραφική». Σπολλάτη τους! Και ο ήλιος, γι’ άλλους είναι μεταφυσική, γι’ άλλους περίπατος στο Ζάππειο. Όμως εδώ, με τον τρόπο που έβλεπα τη Φύση, το θέμα καταντούσε να μην είναι πια η Φύση. Από το όραμα έβγαινε μια αίσθηση και η αίσθηση αυτή οδηγούσε πάλι σ’ένα όραμα. Είχε σημασία η κίνηση. Θέλω να πω, η παράλληλη κίνηση της ψυχής·ή, αλλιώς, η αεικινησία μέσα στο Ασάλευτο και το Αιώνιο.

Αυτή η αδιάκοπη διείσδυση της θάλασσας μέσα στα βουνά, που ήταν και το προχώρημα των βουνών μέσα στη θάλασσα· η διαύγεια των νερών όπου ο βυθός ήταν και οροφή ενός κόσμου πάνω από το κεφάλι μας· η μυρωδιά της λυγαριάς, που σα να καθάριζε τον ουρανό και μαζί να ξέγραφε μέσα μας όλα τα λάθη· και η πέτρινη βρύση πάνω στη δημοσιά, ένας μικρός καθημερινός Παρθενώνας…Η αναγωγή στις έσχατες γραμμές, που έχουν συρθεί με τέτοιο τρόπο που να ‘ναι ανεξάλειπτες· μια τάξη τέλος πάντων όπου ο αριθμός ήταν τόσο αληθινός, συνάμα και άπιαστος, όσο το νερό που αναπηδούσε και φώναζε, όμοια βρέφος· η Σελήνη, η συνωμότισσα του φλοίσβου· κι η αγκάλη όπου δε στάθηκε πάρεξ ο όρκος ενός ερωτευμένου· αυτές οι φούχτες τα βρεμμένα βότσαλα που μύριζα κι ήταν σα να’ πλενε τα μάτια μου η πιο αμόλυντη έννοια…Αυτά όλα, ρωτάω και ρωτιέμαι ο ίδιος, ήταν τοπίο; Ήταν μονάχα φύση; Ή μήπως όχι; Ή μήπως ήταν η αρχή και το τέλος του κόσμου, το άλφα και το ωμέγα του ανθρώπου, ο ίδιος ο Θεός – κι ότι που ετοιμαζόμουν να πω: ο Θεός να με συγχωρέσει!»


Και τώρα δείτε: Βλέπετε ομοιότητες; Τι απ’ αυτά που διαβάσατε το συναντάτε ως ιδέα στους στίχους του Κρητικού, ή και στα συνοδευτικά κείμενα του βιβλίου μας για το Σολωμό, ή ακόμα και σ’ όλα όσα έχουμε πει για τον κόσμο των ιδεών του; Για πείτε!

Για την ώρα που θα χάσουμε αύριο λόγω της απεργίας θα κάνουμε, μέχρι το σαββατοκύριακο, την επόμενη αναπλήρωση. Οπότε, για σήμερα, απομένει ένα τραγουδάκι, κάπως σχετικό με τη σημερινή ανάρτηση: Ο αλησμόνητος κι αγαπημένος Δημήτρης Λάγιος, μελοποιώντας τόσο το Σολωμό όσο και τον Ελύτη, απλώνει μια γέφυρα ανάμεσά τους. Τον βρήκαμε στο youtube να τραγουδάει το «Όμορφη και παράξενη πατρίδα» και υποκύψαμε στον πειρασμό να τον ακούσουμε παρέα:




Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης , Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
Ερμηνεύει ο Δημήτρης Λάγιος

Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ωσάν αυτή που μου 'λαχε δεν είδα


Ρίχνει να πιάσει ψάρια πιάνει φτερωτά
στήνει στη γη καράβι κήπο στα νερά
κλαίει φιλεί το χώμα ξενιτεύεται
μένει στους πέντε δρόμους αντρειεύεται

Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ωσάν αυτή που μου 'λαχε δεν είδα

Κάνει να πάρει πέτρα την επαρατά
κάνει να τη σκαλίσει βγάνει θάματα
μπαίνει σ' ένα βαρκάκι πιάνει ωκεανούς
ξεσηκωμούς γυρεύει θέλει τύραννους

Όμορφη και παράξενη πατρίδα
ωσάν αυτή που μου 'λαχε δεν είδα


11 σχόλια:

Νίκος είπε...

Καλοπερνάτε καλοπερασάκηδες!!!!ΟΥ να μου χαθείτε!!!Εμείς εδώ τρέχουμε για στο πανεπιστήμιο και εσείς όλο ην βολτίτσες είστε και φιοριτούρες!!!Δεν το χωράει το τσερβέλο μου(Χαχαχα!!Πως την μιλώ την Κερκυραική πως την μιλώ!!Χαχαχα!!)!!!!!Αλλά δεν πειράζει!!Εμείς έχουμε άλλα ωραία εδώ!!!!!ΚΑΙ εσείς δεν τα έχετε!!!ΖΗΛΙΑ ΨΩΡΑ!!!ΧΑΧΑΧΑ!!Η ΗΑ ΠΑΝΤΑ ΘΑ ΝΙΚΑ!!!(Είμαι σαν τον Κάτωνα και εγώ!!Ότι και να πω πρέπει να πω "Ο Μάνεσης πρέπει να καταστραφεί" ή λατινιστί τώρα που μας τσουρουφλίζουν τα λατινικά "Manesis delenda est"αν το έγραψα και σωστά!!Χαχαχαχα!!Η εργασία για τον Κάτωνα με επηρέσε πολύ!!Χαχαχα!!)

Ἅ λ ς είπε...

ομορφη αναρτηση αναδυει τους αγαπημένους μου... δεν έχω ιδιαίτερο χρόνο διονύση να σχολιάσω μιας και τρεχω. Έχω διάβασμα γιατι δίνω εξεταστικη το Σάββατο και άρχισαν μαθήματα, δηλαδή πρέπει να άρχισουν αλλά είναι και οι απεργίες και άσκοπα χαλάμε χρόνο... τεσπα...

Ο τίτλος σου μου θύμισε ένα μάθημα μου "ο τύπος του Εθν. ποιητη από τον εγγονόπουλο ως το σολωμο", πρέπει να είναι το καλύτερο του εξαμήνου.. ή το ελπίζω!!!

Lia είπε...

Καλέ μου Διονύση
Δεν ήμουν εγώ που σου έστειλα το τραγούδι για τον Παράδεισο σε προηγούμενη ανάρτηση.
Αλλά χάρηκα που μου το απέδωσες, γιατί εμμέσως με προ(σ)κάλεσες να μπω στην κουβέντα...
Αυτό τον καιρό με παρέσυρε αυτή η Κίρκη, η Πολίνα. Έχω πέσει με τα μούτρα στη Λογοτεχνία της Α΄ και ο Κρητικός μου φαίνεται παλιά αγάπη -αν και ως τέτοια πάει στον Παράδεισο, μαζί με την... εργατική τάξη που λέει και η παλιά ταινία...
Αν και φαίνεται να μας προορίζουν για την Κόλαση, εμείς θα κρατάμε τους Παραδείσους μας εις πείσμα των καιρών...
Φιλιά, Λία

Ρουμπάκης Γιάννης είπε...

Φίλε Διονύση, νόμιζα ότι είχατε επισκεφτεί την έκθεση την προηγούμενη εβδομάδα. Εκ των υστέρων συμπέρανα ότι ήμασταν στον ίδιο χώρο την ίδια ώρα!!!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο,

Νίκο, παιδί μου, μήπως θα ήταν καλύτερα να διάβαζες λίγα λατινικούλια παραπάνω, ώστε να μη μου αλλάζεις φύλο;!
Άλλωστε, λέγαμε πως έχετε και πολλά αντικείμενα κάθε εξάμηνο. Εμπρός, λοιπόν, πεδίον δόξης λαμπρόν!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλς,

Πολύ ενδιαφέρον φαίνεται το μάθημα που λες. Αν και για σένα...Σολωμός να είναι και ό,τι να'ναι!

Καλά σου διαβάσματα, καλή επιτυχία το Σάββατο. Ενημέρωνέ μας!:-)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Λία,

Δε με έστειλες, λοιπόν, εσύ στον Παράδεισο;! Έστω και με λάθος εισιτήριο, το ταξιδάκι μας πάντως το κάναμε!

Πάντως, μην περιμένεις ειδική πρό(σ)κληση για συμμετοχή στη συζήτηση. Ελπίζω να μην έχεις χάσει τη διαρκείας που σου έχει τιμής ένεκεν δοθεί:-)

Όσο για την Α΄Λυκείου, καλά κάνετε, καλά κάνετε: να βρούμε και τίποτα έτοιμο, οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας. Και τέλος πάντων, κάντε να θρέφουμε την ψευδαίσθηση ότι από μας εξαρτάται ο παράδεισος που λέγαμε..

Φιλιά, Λία - και στην Κίρκη!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Γιάννη,

Την επόμενη φορά να συνεννοηθούμε να πάμε παρέα. Έτσι κι αλλιώς είμαστε τόσο λίγοι που χωράμε και σε ένα αυτοκίνητο. ( Λίγοι, αλλά απτόητοι και αποφασισμένοι!)

Πώς σου φάνηκε;

Νίκος είπε...

finmenneΠΡΟΣΒΟΛΗ!!!!!!!!!!!!!!!ΑΥΤΟ ΞΕΠΛΕΝΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕ ΑΙΜΑ!!ΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑΧΑ!!!(Αυτό θέλετε δηλαδή να με κάνετε να βγω απ' τα ρούχα μου;;;;;Τι προσβολή είναι αυτή για τα λατινικά;;;;;;;;;;;Τσ τσ τσ τσ τσ τσ!!!!!!)Και πότε σας άλλαξα φύλο;;;;;;;;;Πολλά αντικείμενα αλλά τα λατινικά τους αλλάζουν τα φώτα!!ΧΑΧΑΧΑΧΑ!!

Ανώνυμος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
Ἅ λ ς είπε...

έγραψα!! όλα καλά... άρχισαν και τα μαθήμτα. πρωτο μαθημα λατινικα ..χαχα τι ειρωνεια!!! εμαθα οτι οι καθηγητες θα ειναι καλοι και τα μαθηματα ωραια ακουγονται, οι τιτλοι δηλαδη :))

καλα διαβασματα!!