Η Μαρία Ζαχαρή, η θεατρική Δεσποινιώ, μιλάει για το Αμάρτημα της μητρός μου

Η θεατρική μητέρα του Γιωργή, η Μαρία Ζαχαρή, έδωσε χτες μια συνέντευξη στο Γιώργο Βιδάλη και την "Ελευθεροτυπία". Μια και στις 21 Δεκεμβρίου θα έχουμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε κι από κοντά, καθώς θα πάμε στο θέατρο Τέχνης για την παράσταση "Το αμάρτημα της μητρός μου", θεωρήσαμε καλό να δούμε πώς "βλέπει" η ίδια τη Δεσποινιώ, αλλά και ευρύτερα το έργο του Βιζυηνού.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η ματιά της δεν είναι στενά φιλολογική, ότι μπορούμε να δούμε πώς κάποιος, απαλλαγμένος από τη "φιλολογική" ανἀλυση, προσλαμβάνει το συγκεκριμένο έργο του Βιζυηνού.

Θυμάμαι πως, στην περυσινή παράσταση, παιδιά και συνοδοί είχαμε εντυπωσιαστεί από την υποκριτική επάρκεια της Μαρίας Ζαχαρή.

Παραθέτουμε, λοιπόν, αυτούσια τη συνέντευξη:

Ο Βιζυηνός, σαν τον Ντοστογιέφσκι, σπάει το φράγμα του χρόνου

Στο κλασικό διήγημα και λεπταίσθητο ψυχογράφημα του Γεώργιου Βιζυηνού «Το αμάρτημα της μητρός μου» (1883), που παρουσιάζεται αυτό τον καιρό στο Υπόγειο του «Θεάτρου Τέχνης», η Μαρία Ζαχαρή υποδύεται έξοχα την θωρακισμένη στον πόνο της ακούραστη αυτή μάνα. Παράσταση καλοδουλεμένη του Κωστή Καπελώνη, που αναδεικνύει με σεβασμό και απλότητα τον υπέροχο λόγο του Θρακιώτη συγγραφέα. Με τον Ηλία Λογοθέτη να είναι ο στέρεος κορμός του έργου ως λαγαρός αφηγητής και ευαίσθητος γιος της ηρωίδας.

Η Μαρία Ζαχαρή έχει μια αθόρυβη κι ουσιαστική πορεία στο θέατρο, συνεργαζόμενη με σχήματα όπως το Εθνικό, το Αμφιθέατρο, το Απλό Θέατρο, το Θέατρο Καισαριανής κ.ά., και με σκηνοθέτες όπως ο Σεβαστίκογλου, ο Ευαγγελάτος, ο Μπάκας, ο Μπαντής κ.ά. Αυτό τον καιρό συμμετέχει στα γυρίσματα της τηλεοπτικής σειράς για τον Καρυωτάκη σε σκηνοθεσία Τάσου Ψαρρά, ερμηνεύοντας τη γραμματέα του ποιητή (θα προβληθεί τον καινούργιο χρόνο από την ΕΡΤ).

Στην παράσταση του Κωστή Καπελώνη η Μαρία Ζαχαρή υποδύεται τη μάνα που σκοτώνει κατά λάθος το παιδί της, έχοντας στο πλευρό της τον (και σύζυγό της) Ηλία Λογοθέτη.

Πώς θα περιγράφατε τον χαρακτήρα της μάνας;

«Κατ' αρχάς η μάνα στο διήγημα του Βιζυηνού είναι η μάνα του συγγραφέα. Το διήγημα είναι αυτοβιογραφικό. Είναι ένα τραγικό πρόσωπο. Εν δυνάμει βέβαια θα μπορούσε να είναι μια οποιαδήποτε μάνα. Ενα βράδυ, μετά το τέλος της παράστασης, ήρθε κλαίγοντας στο καμαρίνι μια νέα γυναίκα και έπεσε στην αγκαλιά μου λέγοντας "αυτό το γεγονός συνέβη σε συγγενικό μου πρόσωπο και πάντα είχα τον φόβο μήπως μου συμβεί κάτι ανάλογο όταν θήλαζα το μωρό μου". Είναι χαρακτήρας δυναμικός, με αυταπάρνηση, που κουβαλά τον σταυρό του μαρτυρίου της μέχρι το τέλος της ζωής της».

Πόσο οικεία ή απόμακρη είναι σ' εσάς;

«Κατά έναν περίεργο τρόπο, που και εγώ δεν μπορώ να εξηγήσω, αυτό το πρόσωπο της μάνας μού είναι πολύ οικείο. Νιώθω την ψυχή της ν' ακουμπάει βαθιά την ψυχή μου, έτσι απλά, και ο πόνος της να μου σωματοποιείται. Από την πρώτη σχεδόν ανάγνωση δεν συνάντησα δυσκολία στο να την ερμηνεύσω. Απλά αφέθηκα να νιώσω το κείμενο, τη μουσική των λέξεων. Πληθώρα καταστάσεων γεννήθηκαν μέσα μου, που είναι κάτι περισσότερο από το συναίσθημα και τη συγκίνηση».

Τι είναι αυτό που κάνει το γραμμένο πριν από 125 χρόνια διήγημα του Βιζυηνού να συγκινεί σήμερα; Να χειροκροτούν και να φωνάζουν «μπράβο» οι θεατές;

«Ο λόγος του είναι ποίηση, μουσική, μαγεία, κώδικες και μηνύματα που διανύουν και σπάνε το φράγμα του χρόνου, οργανώνονται και φτάνουν στον σύγχρονο θεατή και αποκωδικοποιούνται μόλις ακουμπούν την ψυχή του. Και φτάνει μέχρι τις βαθύτερες πτυχές της ψυχής του ανθρώπου, όπως και ο Ντοστογιέφσκι. Συγκινεί η αλήθεια, το ανθρώπινο υποκείμενο σ' όλο του το μεγαλείο. Είναι ο κόσμος ολόκληρος. Ενα σύμπαν που αναπαράγεται. Ο λόγος φτάνει στο αυτί του θεατή σύγχρονος όσο ποτέ. Τον κατανοεί απόλυτα και νομίζω ότι τα "μπράβο" τού ανήκουν».

Η σκηνοθεσία του Κωστή Καπελώνη πού δίνει βαρύτητα;

«Στη λιτότητα, την ακρίβεια του κειμένου, την αλήθεια».

Με τον Ηλία Λογοθέτη που κρατάει τον βασικό ρόλο του αφηγητή-γιου της ηρωίδας, είστε παντρεμένοι χρόνια και παίζετε συχνά μαζί στο θέατρο. Πόσο μοιάζετε σαν χαρακτήρες και τι είναι αυτό που σας δένει περισσότερο; Η καθημερινή επαφή σπίτι-θέατρο μπορεί να πάει κόντρα στη ρουτίνα;

«Εχουμε δουλέψει λίγες φορές μαζί και κρίμα! Με τον Ηλία έτσι κι αλλιώς δεν τίθεται θέμα ρουτίνας και είναι μαγικές οι ώρες που περνάμε κουβεντιάζοντας, αναλύοντας κείμενα, χαρακτήρες ηρώων. Πιστεύω ότι οι κοινές αναζητήσεις ανοίγουν δρόμους κόντρα στη ρουτίνα. Σαν χαρακτήρες είμαστε όμοιοι και αντίθετοι. Είναι οξύμωρο, αλλά έτσι είναι. Αυτό που μας δένει περισσότερο είναι η ποίηση της καθημερινότητας».

Το θέατρο για σας είναι...

«Ταξίδι με επιστροφή».

Αυτά από τη Μαρία Ζαχαρή. Έτσι κι αλλιώς θα έχουμε τη χαρά να τη δούμε και στη σκηνή.

Για την ώρα, ένα καλό σαββατοκύριακο