« Ο Γιώργος Ιωάννου κομίζει ένα νέο «είδος» στην πεζογραφία μας"

Το έχουμε γράψει και σε παλιότερες αναρτήσεις:

Άποψή μας πως είναι εξαιρετικά χρήσιμο (εκτός από ευχάριστο..),

πριν διδαχθούν στην τάξη τα κείμενα του Γ. Ιωάννου

που ανήκουν στην εξεταστέα ύλη, να διαβαστούν άλλα δικά του.

Να αρχίσουν να γίνονται διακριτά τα χαρακτηριστικά της γραφής του,

του τρόπου του, της θεματολογίας του.
Χαρακτηριστικά που αναφέρονται στη σελίδα 245

του σχολικού βιβλίου αλλά και 376 (κυρίως) – 380)
Η ανάγνωσή θα διευκόλυνε και την κατανόηση σημείων

της εισαγωγής του βιβλίου αλλά και των συνοδευτικών κειμένων,

σημείων που σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν πιθανώς

να προκαλέσουν κάποιες απορίες ή να φανούν δυσνόητα

(τι είναι, π.χ, το «θρυμμάτισμα του αφηγηματικού χρόνου»

ή η «κυρίαρχη συνείδηση του αφηγητή»)

Τα ίδια αυτά χαρακτηριστικά περιγράφονται κι από τον

Κώστα Μπαλάσκα στο βιβλίο του

«Ξενάγηση στη νεοελληνική πεζογραφία»

των εκδόσεων Μεταίχμιο.

Ας τα διαβάσουμε:
« Ο Γιώργος Ιωάννου κομίζει ένα νέο «είδος» στην πεζογραφία μας

και έναν νέο ( δικό του) τρόπο ομιλίας. Το νέο είδος είναι

το μικρό αφήγημα, που σε μερικές περιπτώσεις γίνεται διήγημα

και σε κάποιες άλλες τείνει μάλλον προς το χρονογράφημα,

συνήθως «μεικτό» είδος αλλά πεζογραφικά νόμιμο,

χάρη στην τέχνη της ύφανσής του. Τόποι και τύποι ανθρώπινοι,

παλιότεροι και σύγχρονοι, γωνιές και μνήμες της Θεσσαλονίκης

και της Ανατολής, καημοί της προσφυγιάς, της Κατοχής

και του κυνηγημένου έρωτα, σκηνές ζωής και ιστορίας,

εμπειρίες και μαρτυρίες, περιγραφές, σκέψεις, σχόλια και «διδαχές»

διαποτίζουν τα κείμενά του. Ξεκινάει συνήθως από ένα απλό

περιστατικό που ανοίγει και απλώνεται, όπως ανοίγουν

το φύλλο οι νοικοκυρές. Η παρατήρηση ξυπνάει την ανάμνηση,

συναντά την ιστορία, διαπλέκεται με το στοχασμό,

προχωρεί συνειρμικά, συντίθεται σε γοητευτική αφήγηση,

περιγραφική, σχολιασμένη, συγκινημένη.

Αυτό είναι το μικρό αφήγημα, το είδος που καλλιέργησε ο Ιωάννου.

Η τεχνική δεν αλλάζει σε αφηγήματα μεγαλύτερης έκτασης.

Η ομιλία του είναι σε πρώτο πρόσωπο. Ο αφηγητής μιλάει μόνος του,

εις εαυτόν, σαν να μην ακούγεται. Παίρνει την αφόρμηση απέξω

και αμέσως στρέφεται προς τα μέσα, βυθίζεται και ξαναβγαίνει

στην επιφάνεια, παίρνει ανάσα και ξαναβουτάει μετατοπίζοντας

συνεχώς την εστία της ματιάς και του λόγου και αποτυπώνοντας

γεγονότα και καταστάσεις. Η εξωτερική απλότητα με το ρυθμό

και τη χάρη της προφορικότητας αποκαλύπτει τη συγκίνηση,

με τρόπο ελεγχόμενο και ποιητικά αφαιρετικό.

Στον εξομολογητικό τόνο της ομιλίας του το σοβαρό συχνά

συνδέεται με το αστείο, η αναφορά με τον υπαινιγμό

και το υποδόριο χιούμορ, ενώ η γλωσσική ευστοχία και ακρίβεια

ενισχύουν την αμεσότητα και την καθαρότητα της ομιλίας

σε μια γραφή μοντέρνα και παραδοσιακή μαζί.
(…) η αισθητηριακή εμπειρία κινητοποιεί τη συγκίνηση, τη μνήμη,

το στοχασμό και τον εσωτερικό μονόλογο του ομιλούντος υποκειμένου,

του αυτοδιηγητικού αφηγητή, ταυτισμένου με το συγγραφέα

και με τον «ήρωα» της αφηγηματικής πράξης».

Για να τα «δουλέψετε» λίγο τα χρακτηριστικά

αυτά που περιγράφονται, μπορείτε να τα παραλληλίσετε με αυτά που

αναφέρονται στο βιβλίο μας και στις σελίδες 245 και 376.

Υπάρχει κάτι εδώ που δεν αναφέρεται στο βιβλίο μας;
Έχοντας διαβάσει 2-3 κείμενα του Ιωάννου στην τάξη,

αναγνωρίζετε τα χαρακτηριστικά που περιγράφει ο Κώστας Μπαλάσκας;