Βρέχει φως

η ανάρτηση αφιερώνεται στη Δήμητρα,

που ήδη έπεσε με τα μούτρα στην ανάγνωση του βιβλίου για την αγαπημένη της ποιήτρια

Αν ο έρωτας και το πάθος τής Μαρίας Πολυδούρη γίνονται ποίηση ,

στο « Βρέχει φως »,

του Κωστή Γκιμοσούλη, ( εκδ. Κέδρος, 2002)

η σύντομη και ταραγμένη ζωή της γίνονται αφήγηση.

Ο Γκιμοσούλης συνθέτει μια μυθιστορηματική βιογραφία της ποιήτριας,

έχοντας σκύψει με προσοχή και αντλώντας υλικό από πολλές πηγές,

που αναφέρονται στο τέλος του κειμένου του.

Ας παραθέσουμε, όμως, το σημείωμα από τις εκδόσεις Κέδρος για το βιβλίο:

Αφηγητής είναι ένας αιωνόβιος άντρας, κάποιος που αγάπησε με πάθος την ποιήτρια στα νιάτα του, που την ερωτεύτηκε με όλο του το είναι, χωρίς να μπορέσει ποτέ να την κατακτήσει.

Αυτό το γεροντάκι, λοιπόν, θυμάται τα νιάτα του, τη Μαρία και τον Άλλο (Κώστα Καρυωτάκη) και μας μεταφέρει στην Αθήνα της δεκαετίας του ΄20,

σε μια εποχή που χαρακτηρίστηκε “ηττημένη”.

Με πλήθος “δανείων” από τη Λιλή Ζωγράφου, το Γιάννη Χονδρογιάννη, το Γ.Π. Σαββίδη, τον Τάκη Μενδράκο και πολλούς άλλους, ο συγγραφέας καταφέρνει να δημιουργήσει ένα αρκετά πειστικό πορτρέτο της Πολυδούρη. Τη βλέπει σα γυναίκα-ποίηση και όχι σα γυναίκα-ποιήτρια. Μιλά για τα πάθη της, τα λάθη της, την αγάπη της για το θάνατο και τη δίψα της για ζωή. Και αντιμετωπίζει τον Καρυωτάκη σα μια μέγιστη φυσιογνωμία, κι ας ήταν υπόδουλος στα διάφορα “πρέπει” του, που τον έπνιγαν και τον ενέπνεαν.

“Η αληθινή ζωή είναι ανάγλυφη, κινείται με ρυθμούς που είναι έξω από στατιστικές και κατατάξεις. Η αληθινή ζωή, με τους χυμούς της και το αίμα της και τ’ άλεκτά της, δεν περιγράφεται…”, διαβάζουμε στη σελ.129. Αληθινή ζωή ήταν κι αυτή που έζησε η Πολυδούρη, κι ας φλέρταρε τόσο πολύ με την ιδέα του θανάτου. Κολυμπούσε στο σκοτάδι για να βρει το φως, χαμογελούσε στο σκοτάδι για να ζει τη στιγμή

Ο Γκιμοσούλης δεν προσπαθεί να αγιοποιήσει την Πολυδούρη. Αντίθετα, την παρουσιάζει πολύ ανθρώπινη, με πολλές αδυναμίες. Και επιπλέον τη βάζει να μιλά και να σκέφτεται για την αυταρέσκεια της, για τα λάθη της. “Η Μαρία-άνθρωπος έζησε και έσβησε μέσα σε μια ματαιότητα. Ανθισμένη ματαιότητα, όμως”, φαίνεται να είναι το επιμύθιο αυτού του βιβλίου.
Όσοι από εσάς γνωρίζετε τη Μαρία Πολυδούρη, θα βρείτε εδώ μερικά πράγματα, που θα σας γεννήσουν κάποιες σκέψεις σχετικά με τη ζωή και το έργο της. Οι υπόλοιποι θα έχετε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να κάνετε τη γνωριμία με μια απ’ τις πιο παθιασμένες μορφές του ελληνικού 20ου αιώνα.
Ένα αξιόλογο βιβλίο για πιστούς, και όχι μόνο.

Στις σελίδες του βιβλίου του Γκιμοσούλη διαβάζει κανείς εκτεταμένα αποσπάσματα από το ημερολόγιο της Πολυδούρη· αποσπάματα που μας φέρνουν κοντά στους παλμούς της καρδιάς της, στη σκέψη της, στις αγωνίες της. Τις ημερολογιακές καταθέσεις της τις εκμεταλλεύεται δεξιοτεχνικά ο Γκιμοσούλης συνδέοντας τις με το σώμα του δικού του έργου.
Ένα απόσπασμα από το κεφάλαιο:

Τριάντα Κόκκους Κινίνο

" Γιατί ένα πλάσμα σαν και μένα να ελκύει την αγάπη αυτών που συναντάει μπρος του; Γιατί να μην υπάρχει μέσα μου καρδιά παρά εκεί που δεν πρέπει; Μπορεί ποτέ κανένας να φανταστεί ότι λυπάμαι βαθιά όταν καταλάβω ότι μ'αγαπούν; Κι όμως συμβαίνει γιατί έτσι καταλαβαίνω ότι μου δίνουν κάτι που δεν αξίζω πραγματικά κι αυτό με βασανίζει. Η ψυχή μου και η αγάπη γεννήθηκαν την ίδια μέρα. Δεν είναι αγάπη ό,τι έχω δοκιμάσει μέχρι τώρα... Ώστε είμαι έκφυλη; Θα περάσω όλη μου τη ζωή σπέρνοντας από δω κι από κει ένα ένα τα φύλλα της καρδιάς μου και δοκιμάζοντας πάντα την τρομερή αυτή πλήξη που μου αφαιρεί κάθε περιέργεια και ενδιαφέρον για τα γύρω μου; Ένα όνειρο ακαθόριστο κλείεται μέσα μου. Δεν ζητώ τίποτα πια. Ας φανερωθεί μπρος μου ο άνθρωπος που θα μπορέσω να τον αγαπήσω αληθινά με τρέλα, κι ας μη με αγαπήσει, δε με μέλλει. Θα ζω με την ευτυχία του να αγαπώ και θα πεθάνω έτσι. Δεν ανέχομαι πια την εκκρεμότητα αυτή του να κρέμεται σε μια κλωστή κάθε μου όνειρο. Γεννήθηκα για ν'αγαπώ είναι αλήθεια και δεν μου αρκεί να μ'αγαπούν. Όταν εγώ δεν αγαπώ είμαι δυστυχής κι ας με αγαπούν.

Αυτά που διαβάζεις είναι από το ημερολόγιό της. Η Μαρία πίστευε πως δεν ήταν ικανή ν'αγαπήσει. Ίσως και γι'αυτό να της φαινόταν απίθανο όταν της έλεγαν ότι την αγαπούσαν. Να στο κάνω πιο λιανά: ήταν μια ύπαρξη που μεθούσε από τον εαυτό της κι από ό,τι την περιέβαλλε. Τύπος από τη φύση της εκστατικός, άφηνε την πραγματικότητα να εισχωρεί και να μετασχηματίζεται μαγικά μέσα της. Τη ζούσε στη δική της διάσταση και, από τότε που κατάλαβε τον εαυτό της, ήταν ερωτευμένη διαρκώς με έμψυχα και άψυχα. Δεν μπορούσε να εστιάσει. Να δοθεί κατ'αποκλειστικότητα σε ένα. Ναι, ήταν εγωκεντρική, από μια άποψη· την πιο κοινή. Από την άλλη, όμως, είχε αυτή τη σπάνια ιδιότητα στο κύτταρο, να απλώνεται και να ταυτίζεται με τα πάντα. Στο κάτω κάτω δεν έβλαπτε κανέναν, εκτός από τον εαυτό της. Δεν είναι εύκολο να είσαι το φως μέσα στη νύχτα των άλλων. Άργησε, αλλά υποχρεώθηκε κάποτε να καταλάβει ότι οι άλλοι δεν ένιωθαν τον κόσμο όπως αυτή. Πολλές φορές τα είχε δώσει όλα σε καταστάσεις και είχε εισπράξει την καχυποψία τους και στο τέλος βγήκε και κατηγορούμενη. Η Μαρία ήταν η εξαίρεση και όλοι οι άλλοι ο κανόνας. Η μετριότητα πάντα,να το ξέρεις,είναι αμείλικτη με ό,τι προεξέχει. Η συνείδηση της διαφορετικότητάς της τής δημιούργησε ανασφάλεια. Θα πρέπει να σοκαρίστηκε πολύ κι ακόμα να φοβήθηκε μήπως εκείνη ήταν προβληματική ή, ακόμα σοβαρότερο, αμαρτωλή, επειδή δεν μπορούσε να περιορίσει τον έρωτά της μέσα σ'ένα σχήμα. Αυτή ήταν μία από τις ριζικές ενοχές της. Το ομολογεί και μόνη της."Τον αγαπώ...τον αγαπώ... Καμιά αμφιβολία πια! [...] Δεν μιλώ εν τούτοις. Υποφέρω και υποφέρει κι εκείνος. Αλλά έτσι πρέπει να γίνει. Πρέπει να υποφέρω[...] για να εξιλεωθώ."

Το βιβλίο κοσμούν έργα του Γιάννη Ψυχοπαίδη,

φωτογραφίες των οποίων συνοδεύουν τη σημερινή ανάρτηση