Τετάρτη 3 Νοεμβρίου 2010

Αναπλήρωση 2 Συμπλήρωμα στα λαογραφικά και ηθογραφικά του Γ.Βιζυηνού - και εξάσκηση


Στη σημερινή αναπλήρωση ας ολοκληρώσουμε τη συζήτηση που ανοίξαμε στην τάξη
για την ηθογραφία και τη λαογραφία, ας απαντήσουμε στην άσκηση που είχατε
και, τέλος, ας προτείνουμε 1-2 εργασιούλες λιγότερο και περισσότερο σχετικές.

Τα στοιχεία που περιγράφουν την ηθογραφία και που, όπως όριζε η εργασία σας, τα αντλήσατε από τις σελίδες 76-78 του λεξικού λογοτεχνικών όρων, μπορείτε να τα δείτε στην αμέσως προηγούμενη ανάρτηση
αλλά και εδώ: http://logotexniakatefthinsis.blogspot.com/2009/10/blog-post_20.html

Τα λαογραφικά είναι στοιχεία που καταγράφουν αναλυτικά τα ήθη και τα έθιμα του λαού, όπως διαβάζουμε στη σελίδα 76 του λεξικού. Περιγράφουν, δηλαδή, ήθη και έθιμα, αντιλήψεις, στοιχεία της παραδοσιακής ζωής. Τα βρήκατε, ούτως ή άλλως, κι εσείς στην εργασία σας. Μπορείτε να τα δείτε κι από μια προπέρσινη ανάρτηση εδώ:


Εκείνο που χρειάζεται να καταλάβουμε είναι πως η ηθογραφία αποτελεί το συνολικότερο τρόπο με τον οποίο στήνει την ιστορία του ο συγγραφέας, τον τρόπο που αντιμετωπίζει, περιγράφει, σκηνοθετεί την ιστορία του. Γι’ αυτό μέσα μπορούν να περνάνε και οι χαρακτήρες των ανθρώπων, οι ιστορίες τους, το περιβάλλον τους, οι σχέσεις τους.
Ενώ τα λαογραφικά στοιχεία ( γι’ αυτό τα λέμε και στοιχεία) αποτελούν πληροφορίες που αφορούν στα ήθη και τα έθιμα, στην παραδοσιακή ζωή. Έτσι, στα ηθογραφικά διηγήματα θα μπορούμε να συναντάμε λαογραφικά στοιχεία, διάσπαρτα ή εμβόλιμα, οργανικά δεμένα με την πλοκή του έργου, άλλοτε στενότερα και άλλοτε χαλαρότερα.
Θυμηθείτε τι είπαμε στην τάξη: Η σκηνή με τον…χονδρό της συνοικίας κουρέα είναι μια όμορφη σκηνή ενός ηθογραφικού κειμένου ( γιατί;), η οποία περιλαμβάνει κάποιες λαογραφικές πληροφορίες (ποιες;)


Μια μικρή εξάσκηση μπορείτε να κάνετε και μέσα από ένα απόσπασμα του διηγήματος
του Βιζυηνού «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον». Διαβάστε και ξεχωρίστε τα λαογραφικά στοιχεία από το υπόλοιπο σώμα του (ηθογραφικού) κειμένου:


« Είναι αληθώς θαυμαστή η προθυμότης και η ευσέβεια, μεθ' ης και ο δυστροπώτερος των ανθρώπων υπακούει παρ' ημίν εις την τελευταίαν επιθυμίαν των αποθνησκόντων. Δεν ηξεύρω εάν πιστεύεται, ότι οι μη συντείναντες προς εκπλήρωσιν αυτής προκαλούσιν εφ' εαυτών των την του ουρανού δυσμένειαν. Ίσως ―κατά την φιλοσοφικωτάτην ηθικήν του λαού― αποφεύγει έκαστος να πράξη ό,τι δεν επιθυμεί να συμβή εις αυτόν. Το βέβαιον είναι, ότι η αποδημούσα ψυχή εφ' όσον έχει ακόμη επιθυμίαν τινά ανεκπλήρωτον, δεν δύναται ν' αποσπασθή του ξένου πλέον αυτή σώματος και αναχωρήση, αλλά τριγυρίζει γογγύζουσα και παραπονουμένη επί των χειλέων του ψυχορραγούντος· φρικτόν δε θεωρείται και στιγματίζεται ως ασέβεια, εάν οι συγγενείς και οικείοι δεν σπεύδουν να πράξωσι παν το επ' αυτοίς, όπως ετοιμάσωσιν ήσυχον και ευχαριστημένην την αναχώρησιν της ψυχής από ένα κόσμον, εις τον οποίον δεν ανήκει μεν πλέον, μετά του οποίου όμως την συνδέει ακόμη η τελευταία της επιθυμία. Εκ της εκφράσεως μάλιστα, ην λαμβάνει το πρόσωπον του νεκρού, αφού εκπνεύση, δύναται ν' αποφανθή τις αλανθάστως, εάν τούτο εγένετο ή όχι.

Εκ τούτου συμβαίνει, να λαμβάνωσι χώραν παρά την κλίνην των θανατιώντων σκηναί συγκινητικώταται, σπαραξικάρδιοι ενίοτε. Εδώ ο άσωτος υιός, η απερίσκεπτος κόρη, ων η ελαφρά διαγωγή εξοργίσασα τον αυστηρόν πατέρα, απέκλεισεν αυτούς από της ολομελείας του οίκου, συνιστώνται υπό της ολιγοδρανούς πλέον μητρός των εις την επιείκειαν του πατρός, όστις ολολύζων τοίς ανοίγει πάλιν φιλοστόργως τας αγκάλας, εν μέσω των θαλερών δακρύων των παρισταμένων. Εδώ η ανέκαθεν μισητοτάτη παρά τοις Έλλησι μητρυιά εμπιστευομένη παρά του ψυχορραγούντος πατρός εις την στοργήν του εκ της προτέρας συζύγου τέκνου του, ευρίσκει παρ' αυτώ την θερμοτέραν, την μάλλον αφωσιωμένην περίθαλψιν. Εδώ συμβιβάζονται μακραί οικογενειακαί διχόνοιαι· εξαλείφονται ύπουλα μεταξύ αδελφών μίση· διαλύονται έχθραι και αυταί αι θανασιμώτεραι μεταξύ συγγενών και οικείων. Εδώ τέλος πάντων, τα μέλη της οικογενείας, μέχρι και αυτών των απωτάτων, συνέρχονται από των περάτων της χώρας επί το αυτό, ουχί εκ χαιρεκάκου, εξ ασεβούς προσδοκίας υλικής κληρονομίας, αλλά διότι αι ψυχαί αυτών συνδεδεμέναι υπό της φύσεως στενότερον προς την αποδημούσαν ύπαρξιν, έλκονται ορμεμφύτως να συναντηθώσιν έτι άπαξ μετ' αυτής, ενόσω ευρίσκεται ακόμη πλησίον των, εν των επιγείω κόσμω, ν' ανταλλάξωσι μυστηριωδώς το τελευταίον πνευματικόν αυτών φίλημα. Διότι ―ποίος δεν το βλέπει; Η ψυχή, η ανιπταμένη εν μέσω των ευχών και των ευλογιών των, υπάγει εκεί, όπου ευρίσκονται τα προαποθανόντα μέλη της οικογενείας. Ο αποχωρισμός λοιπόν ούτος ο μερικός, είναι γενική συνάντησις μετά των ψυχών εκείνων, είναι έμμεσος προς τους νεκρούς συγκοινωνία των ζώντων.


Η αποδημούσα ψυχή θα ευρεθή μετ' ολίγον εν τω μέσω των φιλτάτων αυτών
εις τας υπερκοσμίους χώρας, και θα περικυκλωθή υπ' αυτών ερωτωμένη, εάν είδε, και πώς είδε τους επί γης αγαπητούς των. Δεν πρέπει λοιπόν να λείπη από της κλίνης
του αποθνήσκοντος οικείου ο μη ών άμοιρος και της εσχάτης προς τους νεκρούς του ευσεβείας και στοργής. Εάν τις εκ των οικείων, ή ασθενών βαρέως, ή ευρισκόμενος πολύ μακράν εις τα ξένα, δεν ειμπορεί να παρευρεθή κατά την τελευταίαν εκείνην συνάντησιν,
οι παρόντες αποφεύγουσιν επιμελώς να κάμωσι μνείαν του ονόματός του,
μη τυχόν ακούσας επιθυμήση ο ασθενής να τον ίδη.
Διότι τότε, εάν ο ποθούμενος δεν προφθάση να έλθη, θα μείνουν οι οφθαλμοί του νεκρού ημίκλειστοι προσδοκώντες την άφιξίν του, και όταν ακόμη η εν αυτοίς ζωή προ πολλού απεσβέσθη.»


Λοιπόν, μπορείτε να ξεχωρίσετε τα λαογραφικά τμήματα του κειμένου από το ηθογραφικά;
Κι αν θέλετε και περισσότερη δουλειά, για να προχωράμε και λίγο λίγο, ας αναζητήσετε αυτοβιογραφικά – πια – στοιχεία από το απόσπασμα: « Όχι, όχι, μητέρα! ( σελ. 151) – Οι οφθαλμοί της επληρώθησαν δακρύων και εγώ εσιώπησα (σελ. 153) »

Καλό απόγεμα :-)


ΣΗΜ. Τον καιρό που ο Γ. Βιζυηνός ήταν στο Βερολίνο και στο Παρίσι, τα χρόνια, πάνω κάτω,
που δημοσιευόταν το Αμάρτημα της μητρός μου αρχικά και τα άλλα του διηγήματα στη συνέχεια,
Ένας έλληνας ζωγράφος, ο Γεώργιος Ιακωβίδης, φιλοτεχνούσε τα έργα του στο Μόναχο.
Τέσσερα απ’ αυτά, τη «μητρική στοργή», την «πίπα του παππού» και την «προσφυγοπούλα»
και «το κερί της βλάχας» συνοδέψαν, σαν εικαστικό παράλληλο, την ανάρτησή μας.

20 σχόλια:

Νίκος είπε...

Κ. Μάνεση όλο το κείμενο είναι περιγραφή λαογραφικών στοιχείων.Σε όλο το κείμενο περιγράφεται τι πιστεύει ο λαός για τη διαδικασία του θανάτου και τι πιστεύει ότι γίνεται σε διάφορες καταστάσεις ανάλογα με τη ζωή του αποθανόντος.Ηθογραφικά στοιχεία δεν βρίσκω και θα έλεγα ότι είναι ένα λαογραφικό κείμενο με κάποιες αποχρώσεις ηθοραφίας,δίοτι όπως είπα περιγράφονται έθιμα και λαϊκές δοξασίες.Αυτά προς το παρών.

Νίκος είπε...

Ένα αυτοβιογραφικό στοιχείο στη σελ. 151 είναι ο θάνατος του πρώτου κοριτσιού από την μάνα,διότι και η μητέρα του Βιζυηνού είχε σκοτώσει μια αδερφή του με τον ίδιο τρόπο.Ίσως η αντίδραση του Βιζυηνού να ήταν ίδια όταν το έμαθε και να μεταφέρει αυτούσια τα συναισθήματα που ένιωθε τότε.Επιπλέον ο τρόπος αποκάλυψης μπορεί να ήταν ίδιος διότι ο τρόπος περιγραφής συγκαλύπτει μεγάλες συναισθηματικές εξέρσεις.Αυτά νομίζω.Δεν νομίζω ότι υπάρχουν άλλα.

daflek είπε...

Καλημέρα! Συγχαρητήρια για την ιστοσελίδα και τη δουλειά σας (που τιμά αυτό που πρέπει να είναι το σχολείο) και αυτό το γράφω γιατί δούλευα, δουλεύω (και θα δουλεύω) στην άλλη όχθη....της ιδιωτικής εκπαίδευσης που πολλοί επιμένουν να την αντιλαμβάνονται σε σύγκρουση με τη δημόσια.....
Ας ασχοληθούμε με τη λογοτεχνία (που, θα το ξαναγράψω, είναι ανάσα και κάποτε καταφύγιο από τα πνιγηρά γύρω μας).
Στο σχόλιο για την ηθογραφία και τη λαογραφία θα μου επιτρέψετε να προσθέσω ότι η πρώτη αφορά μία τάση του νεοελληνικού ρεαλισμού ενώ η δεύτερη είναι επιστήμη. Ωστόσο εάν η ερώτηση αφορά τα ηθογραφικά στοιχεία ενός συγκεκριμένου αποσπάσματος -και όχι το σύνολο του κειμένου- όπως πχ τη σελ.127 πόσο διαφέρει η απάντηση από εκείνη που θα δοθεί σε ενδεχόμενη ερώτηση για τα λαογραφικά στοιχεία στο ίδιο απόσπασμα;
Με βαθιά εκτίμηση
Ρούλα Μουντάνου

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο,
Επίτρεψέ μου να καθυστερήσουμε λίγο την απάντηση, μήπως απαντήσει και κάποιο άλλο παιδί πριν.

Όσο για τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, θυμήσου τι λέγαμε στο διάλειμμα ( για πληροφορίες, π.χ, που "ακουμπάνε" άμεσα στο βιογραφικό του συγγραφέα κλπ). Τέτοια υπάρχουν. Κοίταξε καλύτερα το απόσπασμα και μην παρασύρεσαι σε βιαστικές κρίσεις του τύπου "Επιπλέον ο τρόπος αποκάλυψης μπορεί να ήταν ίδιος(...)"

Καλό βράδυ και καλή δουλειά αυτές τις μέρες ( Συμπεριλαμβανομένης της επόμενης αναπλήρωσης!...)

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΙΧΟΣ είπε...

Διονύση μου, δυστυχώς κάτι τέτοιο με συγκλόνισε σήμερα και ζητώ αυτό.
Διάβασε...

Ξεκίνησα μια μεγάλη βόλτα στους φίλους που έχω "ξεχάσει".
Η βόλτα αυτή είναι μια πρόσκληση επανασύνδεσης όλων αυτών που θεωρώ κομμάτι της ζωής μου και συν διαμορφωτές του τρόπου να σκέφτομαι και να επεξεργάζομαι την ζωή.
Σε καλώ να μου στείλεις ένα τραγούδι που σε εκφράζει και να το εντάξω στην εκπομπή του Σαββάτου.
Στην μνήμη μιας διαδικτυακής φίλης που σήμερα έμαθα πως εδώ και 7 μήνες έφυγε από κοντά μας.
"H τέχνη της ύπαρξης" τ΄ όνομα της ιστοσελίδας της.
Θα ήταν χαρά και τιμή μου η συμμετοχή σου.
Την αγάπη μου.
Υ.Σ.
Για να προλάβω, το μήνυμα αυτούσιο θα σταλεί σε όλους όσους έχω στην καρδιά μου τα δυόμισι χρόνια που επικοινωνούμε

Διονύσης Μάνεσης είπε...

daflek,
Ευχαριστώ πολύ.
Κι εγώ θεωρώ πως η εκπαίδευση στην ίδια όχθη είναι. Κι είμαστε όλοι μαζί εκεί. Απέναντι η ξηρασία.

Ε, όσο για τη λογοτεχνία, τυχεροί είμαστε που (πολύ) κάποτε τη θεώρησαν μέσο ( και μόνο) για γλωσσομάθεια και την καθιέρωσαν. Και τυχεροί που, όπως κάθε τέχνη, ασυμμάζευτη, ατίθαση, σαν τον τρελό του Αναγνωστάκη, σπάει τις στέρεες παρατάξεις και προσφέρει ζωογόνες δυνάμεις.

Αν κατάλαβα καλά την ερώτηση (γιατί δεν είμαι απόλυτα βέβαιος), μπορεί να διαφέρει η απάντηση για την ηθογραφία. Θεωρώ πως το απόσπασμα της ανάρτησης βολεύει να το δούμε αυτό. Όπως βοηθάει αυτό που γράφετε, ότι δηλ. η ηθογραφία είναι τάση του νεοελ. ρεαλισμού κι η λαογραφία επιστήμη.
Η λαογραφία, λοιπόν, είναι αυτή η οποία κωδικοποιεί, επαγωγικά, τις συνήθειες, τις αντιλήψεις που παγιώνονται σε μιαν ανθρώπινη κοινότητα. Λέει "αυτό το κάνουν "έτσι" ", "γι' αυτό πιστεύουν το εξής..." κλπ. Ενώ στην ηθογραφία μπορεί απλώς να βλέπουμε τους χαρακτήρες, τη δράση τους, τη σκέψη τους, σε ένα ορισμένο πλαίσιο. Ότι [π.χ από το απόσπασμα της ανάρτησης]"παρά την κλίνην των θανατιώντων(...)συμβιβάζονται μακραί οικογενειακαί διχόνοιαι" ή "διαλύονται έχθραι μεταξύ συγγενών και οικείων", δεν είναι κάτι που το ορίζει η παράδοση, που το επιβάλλει το εθιμοτυπικό. Γίνεται, όμως, και το περιγράφει ο συγγραφέας, καθώς με το ηθογραφικό του περισκόπιο παρατηρεί και μας μεταφέρει τη σκηνή.

Γι' αυτό και η απάντηση του Νίκου, πως όλο το κείμενο είναι περιγραφή λαογραφικών στοιχείων, δεν είναι, νομίζω, σωστή. Υπάρχει διαφορά.

Ρούλα, σ' ευχαριστούμε και πάλι, πολύ, για την παρέα, τη συμβολή στη συζήτηση. Είναι μεγάλη χαρά να συναντάς ανθρώπους που έχουν διάθεση και μεράκι για τη δουλειά τους.
Καλή συνέχεια

Νίκος είπε...

Κ. Μάνεση δεν βρήκα κάτι πιο συγκεκριμένο.Θα ξαναδώ αλλα δεν νομίζω ότι έχει κάποιο.Τώρα για αυτά από αύριο.Καλυνύχτα στους συμπλογκίτες!!!

Ἅ λ ς είπε...

"Οι οφθαλμοί της επληρώθησαν δακρύων και εγώ εσιώπησα "

ας ερθει και η δικη μου ακυρη -οπως παντα- απαντηση.:)
εμενα μαρεσει αυτη η παραπανω προταση!!

αυτααα...
καλο ΣΚ!!!!!!!!!!!

νικο,
οταν σε ρωτουν βρες μου 2 πραγματα, σιγουρα θα υπαρχουν τα 2 οχι μονο το ενα.. (πληροφοριακα και με πολλη αγαπη)!!!

Νίκος είπε...

Εντάξει Αλς,εντάξει.Τώρα στο θέμα μας.Κ. Μάνεση μετά από μια προσεκτικότερη ματιά βρήκα τα εξής.Ο μητέρα του Βιζυηνού είχε πράγματι καταπλακώσει μια αδελφή του συγγραφέα.Επίσης στην σελ. 152 ο Βιζυηνός αναφέρει ότι ήταν στην Κωνσταντινούπολη.Ο Βιζυηνός είχε πάει στην Πόλη όπου δούλευε στο ραφτάδικο ενός θείου του(Κ. Μάνεση βλέπετε ότι προσέχω στο μάθημα για αυτό επιβραβεύστε με).Τώρα είχα εντοπίσει και άλλο ένα αλλά μου διέφυγε.Μόλις το βρω θα το πω.Ελπίζω αυτή τη φορά να μην έχουν απροσδιοριστία και να είναι έμμεσα.

Ανώνυμος είπε...

K. Μάνεση , επειδή ως γνωστόν είμαι άχρηστη με το πληκτρολόγιο, θα σας φερω την άσκηση στο τετράδιο (παραδοσιακά πράγματα)!

Μ.Ι.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

epikuros,

Πολύ χαίρομαι που "ξανα"βρεθήκαμε!
Σου έστειλα μέιλ, αν και νομίζω πως δεν καλοπρολαβαίνω την εκπομπή σου.
Πράγματι, προβλέπεται πολύ ζεστή και ιδιαίτερη.
Χαιρετισμούς, αγάπη.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλς,
Κι η δική μου εστίαση σ' αυτή, την τελευταία σειρά, γίνεται. Ο ένας συνεχίζει τον χωρίς λύτρωση ανήφορό του κι ο άλλος αδύναμος πια να βοηθήσει απομένει σιωπηλός. Πόση πυκνότητα, ε;
Να είσαι καλά.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο,
Εύγε, εύγε, βελτιωνόμαστε:-)
Βλέπεις, πάντως, πως η προσεκτικότερη ανάγνωση πάντα κάτι περισσότερο κομίζει.. Προς γνώσιν...
Καλό σου απόγεμα.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Μ.Ι,
Μακάρι όλοι οι άχρηστοι να ήταν σαν κι εσένα, Μ.Ι!!
Ωραία. Την Τρίτη μου τις δίνεις στην τάξη.
Καλά διαβάσματα και-ταυτοχρόνως (γίνεται, γίνεται!) - καλή ξεκούραση.

ΥΓ. Πώς πάει το "Δάσκαλος και μαθητής";;

Ανώνυμος είπε...

Ευχαριστώ πολύ !! Το βιβλίο είναι πολύ ενδιαφέρον, αν και το διαβάζω με κάπως αργούς ρυθμούς!

Μ.Ι.

Ἅ λ ς είπε...

πραγματικα, διονυση, σε μια σειρα ολο το νοημα!!

Ανώνυμος είπε...

Επιτέλους θυμήθηκα την απορία μου σχετικά με τον Κρητικό (συγνώμη που είναι άκυρο με το θέμα)!Δεν έχω καταλάβει το ξετύλιγμα τι είναι(?), αν και το αναφέρει στη σελίδα 284...

Μ.Ι.

Νίκος είπε...

Κ. Μάνεση σας παραθέτω την άσκηση με την ηθογραφία από το λεξικό των λογοτεχνικών όρων γιατί δεν έχω όρεξη να γράφω.Έτσι βασικά χαρακτηριστικά της ηθογραφίας αποτελούν ο έντονος λυρισμός του διηγήματος σε συνδυασμό με τα έντονα προσωπικά και αυτοβιογραφικά στοιχεία του διηγήματος,η πλειονότητα των συγγραφέων εντάσσουν στα έργα τους την εθιμογραφία και τη λαογραφία και τέλος το ίδιο το είδος είναι στενά συνδεδεμένο με την απεικόνιση της ζωής στο ύπαιθρο και το χωριό,εικόνα που κυριαρχεί στο τέλος του 19ου αίωνα.Αυτά.Τώρα Μ.Ι. θα προσπαθήσω να σου εξηγήσω το μότιβο του ξετυλιγματος για να εξασκηθώ και εγώ.Αυτό λοιπόν είναι η σταδιακή αποκάλυψη χαρακτηριστικών,περιπτώσεων και γεγονότων που μοιάζουν σαν να ξετυλίγονται μπροστά στον αναγνώστη.Τι λέτε κ. Μάνεση το είπα καλά?Επίσης κ. Μάνεση αύριο γράφουμε λογοτεχνία,διότι κάτι είχα σημειώσει?Ακόμα για την έκθεση,θα σας φέρω την μία έκθεση που σας είχα πει και αν προλάβω κάτι και από τους Νεοέλληνες.Πάντως στις φωτοτυπίες το πάνω μέρος είναι κομμένο πολλές φορές και το κείμενο χάνει το νόημα του.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Μ.Ι,
Όπως λέει το βιβλίο, κάποιο αντικείμενο αποκαλύπτει μια μέχρι τότε καλά κρυμμένη του όψη. Από το βάθος αναδύεται στην επιφάνεια. Ξετυλίγεται.
Και φέρνει παραδείγματα α) την ανάμνηση που κάποια στιγμή βγαίνει στην επιφάνεια ( απ.4, στ.14-15) ή, λίγο παρακάτω, το νερό που πετάγεται αίφνης από το βράχο ή την ανάδυση της ίδιας της φεγγαροντυμένης ή τις εσώτατες σκέψεις του, οι οποίες κι αυτές αναδύονται στην επιφάνεια, καθώς τις "διαβάζει" η φεγγαροντυμένη.
Ίσως ένας τρόπος για να "διαβάζουμε" τις πολλές όψεις των πραγμάτων.

Αν σου μένει απορία, τη συζητάμε από κοντά.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο,
Τελικά, λίγα-λίγα, τα βρήκαμε τα αυτοβιογραφικά στοιχεία:-)
Για την ηθογραφία τα είπαμε και στην τάξη, τα βγράψαμε και σε μια από τις προηγούμενες αναρτήσεις.
Για το μοτίβο του ξετυλίγματος, καλά τα λες, διάβασε και τα όσα γράφει ο Πίτερ Μάκριτζ στο σχολ. βιβλίο (σελ. 283-284)
Λογοτεχνία δε γράφουμε αύριο, αλλά ετοιμαζόμαστε για ένα τεστάκι που θα γράψουμε, κατά τα φαινόμενα, την άλλη βδομάδα ( μέχρι να αποφασίσουμε ποιο δήμαρχο θέλουμε...)
Καλή δουλειά.