Παρουσιάσεις διηγημάτων του Γ. Ιωάννου. "Τα κελιά", "Τα πασσαλάκια". "Ομίχλη"

Διαβάζω τις παρουσιάσεις που μου δώσατε. Είναι εντυπωσιακό πώς τόσο γρήγορα, με την ανάγνωση ενός μόνο αφηγήματος παραθέτετε πολλά στοιχεία από τα βασικά που θα μας απασχολήσουν κατά την ανάλυση που θα κάνουμε.

Ας δούμε ένα μικρό δείγμα από τα κείμενά σας

και σιγά σιγά θα αναρτήσουμε κι άλλα.

1) Η Κατερίνα Πολυμέρου για το αφήγημα "Τα κελιά",

από τη συλλογή του 1964 "Για ένα φιλότιμο", την ίδια δηλαδή που περιλαμβάνει και το "Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς":

" Το αφήγημα αυτό αναφέρεται στα κελιά. Εντύπωση προκαλεί πως αλλάζει τόσο εύκολα το περιεχόμενό του, κρατώντας, ωστόσο, μία λέξη κλειδί, "τα κελιά".

Ο αφηγητής χωρίζει το διήγημα σε τρεις υποενότητες. Στην πρώτη αναφέρεται στο κελί μιας φυλακής και πως το άτομο είναι ήρεμο εκεί, μακριά από τα επικριτικά σχόλια των άλλων ανθρώπων. Η δεύτερη υποενότητα αναφέρεται στα κελιά του στρατού και συγκεκριμένα στους κοιτώνες. Περιγράφει πώς ζουν οι φαντάροι εκεί σ' αυτές τις βρομερές και άθλιες συνθήκες. Στην τρίτη, καθώς κλείνει, υποενότητα, φαντάζεται το δικό του κελί, δηλαδή ένα μέρος στο οποίο θα μπορεί να βρει τη γαλήνη που χρειάζεται, μακριά απ' όλους, παρά μόνο με τον εαυτό του.

Ο αφηγητής φωτίζει περισσότερο τη λέξη "κλειδί", είναι περίεργος, ωστόσο, ο τρόπος που αλλάζει το περιεχόμενο του κειμένου αλλά συνάμα τόσο ενδιαφέρων και μυστηριώδης που κεντρίζει αμέσως την προσοχή του αναγνώστη. Η γλώσσα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί δημοτική, απλή, με πλούσιο λεξιλόγιο. Γενικά, το πεζό αυτό διακρίνεται για ένα βαθύτερο νόημα και ενώ φαίνεται απλό είναι πολύ μεγάλο και βαθυστόχαστο".

2) Η Σταυρούλα Πανούση για το αφήγημα

"Τα πασσαλάκια",

από την ίδια συλλογή.

( Απόσπασμα από την εκτεταμένη παρουσίασή της

- Σταυρούλα, δείξε κατανόηση..

:-) ):
"Ένα κείμενο ζωντανό, προσιτό και κατανοητό σε όλους. Μας μεταφέρει κατευθείαν στο χώρο που διαδραματίζονται τα γεγονότα, σε ένα δάσος μιας παραμεθόριας περιοχής, ακαθόριστο μεν, τόσο παραστατικά αποτυπωμένο δε.

Το θέμα: Ο θάνατος ενός φαντάρου από νάρκη, ένα συνηθισμένο φαινόμενο για την εποχή, το οποίο όμως μας δίνεται από τη σκοπιά ενός συντρόφου του, του πρωταγωνιστή - αφηγητή, ο οποίος βιώνει την απώλειά του. Επικρατεί το μελαγχολικό συναίσθημα, το οποίο όμως δεν εκφράζεται έντονα, με θρήνο και σπαραγμό, με φωνές και ακρότητες, αλλά συγκρατημένα, "εσωτερικά", με τις σκέψεις του αφηγητή αλλά και "εξωτερικά", με τον τρόπο που εκδηλώνει ο αφηγητής τον πόνο του για το χαμό του φίλου του.

Με μια γλώσσα που χαρακτηρίζεται από λιτότητα, σαφήνεια, απλοϊκότητα και με ύφος απλό, καθημερινό, σαφές, με μικρές κοφτές προτάσεις και την κυριαρχία των ρημάτων, ο αφηγητής-πρωταγωνιστής ξεδιπλώνει συνειρμικά τις σκέψεις του, τα συναισθήματά του, τα βιώματά του. Όλα αυτά όμως χωρίς συναισθηματικές εξάρσεις, έντονο λυρισμό, αλλά απλά, συγκρατημένα, μετριασμένα. Αν και γράφει συνειρμικά , όλα τοποθετούνται σχεδιασμένα και μελετημένα".

3) Και ο Γιώργος Μπέμπης, για το

"Ομίχλη",

ένα αφήγημα από τη συλλογή του 1974 "Η μόνη κληρονομιά":

" Η ομίχλη, ένα απλό και συνηθισμένο φυσικό φαινόμενο για τους πιο πολλούς ανθρώπους, είναι κάτι ξεχωριστό για τον αφηγητή. Η επίδραση της ομίχλης είναι καταλυτική για τον ψυχισμό του. Είναι ένας άνθρωπος ευαίσθητος και συναισθηματικός. Νιώθει τη φύση και το περιβάλλον κομμάτι του εαυτού του.

Εξαρτημένος από το παρελθόν και δεμένος με τις αναμνήσεις του, διαβαίνει τα μονοπάτια της μνήμης για να του χαρίσουν ευτυχία. Θυμάται το παρελθόν του και ψάχνει ανάμεσα στις σκιές να βρει γνώριμα κι αγαπημένα πρόσωπα. Φοβάται το θάνατο, τρομάζει με την ιδέα της φθοράς, αλλά δε διστάζει να συναντήσει αγαπημένους του που έχουν πια χαθεί. Πολλά απ' αυτά που έζησε βρίσκονται απωθημένα στα βάθη της ψυχής του και φροντίζει να τα κρατάει κλεισμένα.

Όμως μέσα στην πυκνή ομίχλη νιώθει ασφαλής και αφήνει όσα στριμώχνονται ασφυκτικά στο υποσυνείδητό του να δουν το φως της αλήθειας. Όλα αυτά τα βιώνει μέσα σε μια πόλη που αφήνεται στους καθημερινούς ρυθμούς του σύγχρονου πολιτισμού, σε μια πόλη με τραμ, φώτα και κίνηση, συνθήκες που δεν είναι εύκολο να τις υπερβεί κανείς και ονειροπολώντας να αφεθεί στην αγκαλιά της φύσης".

Από Δευτέρα θα ξεκινήσουμε εμείς το "Μες στους προσφυγικούς συνοικισμούς". Μέχρι τότε μπορείτε, όπως είπαμε, 1) να διαβάσετε στη σελίδα 245 και 376-80 για τα χαρακτηριστικά του έργου του Γ. Ιωάννου ( και παρατηρήστε και πόσα ήδη τα αναφέρατε στις παρουσιάσεις σας) και 2) να διαβάσετε και τα άλλα διηγήματα που ανθολογούνται στο βιβλίο σας, ώστε να έχετε αποκτήσει μια αρκετά ικανοποιητική εικόνα για την ατμόσφαιρα των έργων του Ιωάννου.
Καλό σαββατοκύριακο.