ΑργώΟ ίδιος δήλωνε επαγγελματίας ζωγράφος. Δε φαινόταν μάλιστα ιδιαίτερα πρόθυμος να αναφερθεί στην εν γένει ποιητική του δραστηριότητα, που θεωρούσε «ζήτημα εντελώς προσωπικό», ούτε και ενδιαφερόταν τόσο να δει τα ποιήματά του δημοσιευμένα.
Ποιήματα, βέβαια, γράφει και μάλιστα οι ποιητικές του συλλογές εκτείνονται σε ένα διάστημα σαράντα χρόνων ( 1938 - 1978)· και μάλιστα πιστεύει στην ποιότητα της γραφής του: "Δεν μπορεί ένας άνθρωπος που ξεκούρασε την ψυχή του ανάμεσα στα χρώματα και στις συνθέσεις να μην μπορεί να γράψει για το μεράκι του μερικούς στίχους όπου θα είναι, όπως στα χρώματα, οι λέξεις σοφά συντεθειμένες" · και μάλιστα διαθέτοντας βάθος γνώσης της ποίησης· και μάλιστα του απονέμεται "Α΄βραβείο κρατικής ποιήσεως", το 1958, χωρίς να έχει από πουθενά υποστήριξη.
Ο όρκος των ΦιλικώνΠαρηγοριά και αναψυχή του προσφέρει η ποίηση: " Αν η ζωή μου είναι αφιερωμένη στη ζωγραφική και στην ποίηση, είναι γιατί η ζωγραφική και η ποίησις με παρηγορούν και με διασκεδάζουν. Έτσι και τότε, παρ’ όλη την απογοήτευσή μου, εξακολουθούσα ανελλιπώς να ζωγραφίζω, «να γράφω» ποιήματα."
Ας τον διαβάσουμε να κάνει έναν απολογισμό των ποιητικών αναφορών και οφειλών του: "Ο πρώτος ποιητής που μ' επηρέασε ήταν ο Σολωμός, που παιδιόθεν μου τον γνώρισαν, για άλλους βέβαια λόγους. Εγώ όμως τον είδα πολύ λίγο ως εθνικό ποιητή. Μ' επηρέασε πολύ κι ο Μπωντλαίρ, ένας αγνός ποιητής, μ' αυτή την τάση προς την αγάπη, προς το όνειρο. Στο μάθημα της γερμανικής ανακάλυψα ένα πολύ μεγάλο ποιητή, τον Χαίλντερλιν, νεώτερο αδελφό του Διονυσίου Σολωμού, μ' αυτά τα γερμανικά νεφελώματα μέσα του, αν και δε μ' αρέσουν οι Γερμανοί και αποφεύγω να τους διαβάζω. Επίσης, δίπλα σ' αυτούς τους μεγάλους δασκάλους, θα προσθέσω και τον Τουρκαλβανό Χατζή-Σεχρέτ. Όταν διάβασα την Αληπασιάδα του, είπα πως αυτό είναι το ars poetica το ελληνικό. Λέει ο Χατζή - Σεχρέτ: "Με πιάνει η ζούρλα κι ο ζεβντάς μία γραφή ν' αρχίσω". Αποπέμπει την ψυχρή λογική, στηρίζεται στηρίζεται στην έλλειψη λογικής και επικαλείται τον έρωτα, τη φαντασία. Τι είναι λογική; Σήμερα υπάρχουμε αύριο δε θα υπάρχουμε. Η μόνη λογική είναι ότι κάποτε δε θα υπάρχουμε. "Και μου μαυρίζει ο ντουνιάς κι αράδα παλαβώνω" λέει ο Χατζή-Σεχρέτ. Όλα τα άλλα είναι παραλογισμός. Κατηγορούν τον υπερρεαλισμό ότι δεν έχει σχέση με τη ζωή, ότι είναι ασυνάρτητος. Μα η ζωή είναι συναρτημένη; Ασυνάρτητη δεν είναι κι αυτή;
Βέβαια δε σταμάτησα σ' αυτούς τους μεγάλους ( Σολωμός, Χαίλντερλιν, Μπωντλαίρ, Χατζή - Σεχρέτ), αλλά κι ο Μαλλαρμέ με γοήτευσε ένα καιρό. "Οι Γάλλοι ξέρουν να προσδίνουν στα στιγμιαία μια αιωνιότητα", έλεγε ο Γκαίτε. Αλλά πρέπει να πω ότι πέρα απ' αυτούς τους δασκάλους με δίδαξαν πολλά ο Απολλιναίρ, ο Λωτρεαμόν, ο Καρυωτάκης, ο Καβάφης, ο Εμπειρίκος. Όλοι αυτοί μού ομόρφηναν το νυχτερινό μου ουρανό, μού έκαναν τη νύχτα μέρα"
( "Συνομιλία")
Στο μικρό ποίημα της φετινής μας ύλης, αν διακρίναμε κάποια επιρροή απ' όλους αυτούς τους ποιητές που αναφέρει ο Νίκος Εγγονόπουλος, ίσως θα μιλούσαμε γι' αυτή του Καβάφη - αλλά γι' αυτό σε επόμενη ανάρτηση.
.jpg)
11 σχόλια:
Καλως τους πισω στα εργα!!! :))
Τον λατρεψα τον ποιητη κ ζωγραφο μας, οντας και αυτος θαυμαστης του αγαπημενου μου Σολωμου... Μαρεσε που δεν τον ειδε μονο σαν εθνικο ποιητη.
Γιατι ειναι μεν εθνικος κ πρεπει να τον μελεταμε κ απο αυτην την πλευρα, συνδιαζει ομως και την αλλη πλευρα, την φιλοσοφημενη, την ερωτικη κλπ κλπ..
Επισης, αγαπησε τα εργα του Καβαφη του Καρυωτακη, των Γαλλων... Δειχνει το ευρος των γνωσεων και της επιδρασης και αυτο μου γεννα την ερωτηση, μεσα στα εργα του δειχνει στοιχεια επιρεασμου απο ολους αυτους;;;
Στο μονο που δε συμφωνω, ειναι σε αυτο που ειπε για τους ζωγραφους. Δεν πιστευω πως η γνωψμη του ηταν σωστη, οτι δηλαδη οσοι ζωγραφιζουν ομορφα μπορουν να αποδωσουν και ωραια ποιηματα.Αυτο ή το χεις ή όχι, όπως και η ζωγραφικη!!
Ισως αυτη η αποψη του να τον κρατουσε να μη δημοσιευσει τα ποιηματα του. Ωστοσο, ίσως να ήταν καλό αυτό. Μαρεσει που γράφει για τον εαυτό του. Οπως ο Διονυσιος Σολωμος και πραγματικα ποσο μαγικα ποιηματα μας έφησε.
Νιώθω ότι όσα ποιηματα γράφουμε μόνο για μας, είναι ποιηματα ψυχης με λόγια και λέξεις που πηγάζουν από την καρδιά χωρίς πολλή σκέψη και αυτά τα αυθόρμητα είναι τα καλύτερα...
Επειδή μαρεσει κ μενα να γραφω στιχους έτσι ό,τι μου έρθει κάποια στιγμή στο μυαλό, κατανοώ την αποψη του να μη θέλει να τα δημοσιευσει, ηθελα απλα να εκφρασει καποια συναισθηματα.....
Αυταααα...!!!!!!!!!
καληνυχτα!!!
* επισης μαρεσουν τα λογια του Γκαιτε: "Οι Γάλλοι ξέρουν να προσδίνουν στα στιγμιαία μια αιωνιότητα"... Χρειαζεται αληθεια ταλεντο αν το σκεφτουμε να δινεις στα στιγμιαια μια διαχρονικοτητα...
Να ρωτησω κατι ασχετο. Ο Γκαιτε επηρεασε τον Σολωμο???
τωρα καληνυχτα!!!
Ισως βρείτε ενδιαφέρον και το ντοκυμαντέρ της εκπαιδευτικής τηλεόρασης για τον Εγγονόπουλο και τον Εμπειρίκο με μικρή εισαγωγή για τον ρεύμα του σουρεαλισμού, όπως διαμορφώθηκε στη Γαλλία.
http://www.edutv.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=357&Itemid=97
Αυτό που θέλω να επισημάνω ως αντίστοιξη είναι μια ακόμη δήλωση του ίδιου του ποιητή: "Εγώ δεν γράφω, ζω. Τα ποιήματα γράφονται με τη ζωή μας. Η Τέχνη είναι συνδυασμός ελαχίστων στοιχείων και η ζωή είναι αγάπη και ελευθερία. Ο ορθολογισμός δε βοηθάει σε τίποτα. Η ζωή είναι ασυνάρτητη. Αυτή είναι η πραγματικότητα που δεν καταλαβαίνουν οι ορθολογιστές. Τη βαθιά αντίληψη της ζωής τη βλέπουμε στο μειδίαμα των κούρων, το γεμάτο μειλίχια λεπτή ειρωνεία...»
Περασε παρακαλω απο το μπλοκ να παραλαβεις κατι...
Την ίδια στάση απέναντι στο Σολωμό είχα με τον Εγγονόπουλο. ΑΠό αλλού μου τον γνώρισαν, αλλιώς τον ανακάλυψα και τον αναγνώρισα. Τυχερά τα παιδιά μας που ανακαλύπτουν τον Ποιητή και όχι τον εθνικό ποιητή.
ΚΥΡΙΕ ΜΑΝΕΣΗ,ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΙΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΧΕΙ Η ΖΩΦΕΡΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΕΝΝΟΕΙΤΕ ΠΟΙΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΧΕΙ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ?
Ναι, Ειρήνη. Ως προς την ποίηση, έτσι όπως ακριβώς περιγράφεται στη β΄ στροφή του ποιήματος.
Σημασία, πάντως, στην εργασία έχει περισσότερο ΝΑ ΚΡΙΝΕΙΣ τη στάση που τηρεί, που επιλέγει εδώ ο ποιητής. Ανάπτυξε, δηλ, περισσότερο στην εργασία σου το β΄ μέρος της ερώτησης, αναλύοντας την προσωπική σου σκέψη/εκτίμηση/άποψη.
Καλό απόγεμα. ( Ε, αφού διαβάζεις λογοτεχνία... το έχεις εξασφαλισμένο:-)) )
Γεια σου, Ειρήνη,
Ναι, είναι αξιοθαύμαστο τι βρίσκει ο καθένας στο έργο κάθε καλλιτέχνη, από πόσους δρόμους μπορεί να προσεγγιστεί το κάθε έργο κι ο κάθε καλλιτέχνης. Πράγματι, σημαντικότατες οι πλευρές του Σολωμού που θίγεις.
Όσο για τις επιρροές..Εγώ στον Εγγονόπουλο δε βλέπω ιδιαίτερα, εύκολα διακριτά, τουλάχιστον, από τους άλλους. Τον αέρα του Καβάφη, όμως, τον νιώθεις. Ακόμα και στο ποίημά μας - κάτι που θα μας απασχολήσει, πάντως σε ξεχωριστή ανάρτηση.
Τώρα, οι απόψεις των καλλιτεχνών πολλές φορές διατυπώνονται με τέτοιο τρόπο που μπορείς να διαφωνείς, ή, τουλάχιστον, να αντιδράσεις. Αυτό που έλεγε ο Εγγονὀπουλος για το ζωγράφο που μπορεί να γράψει και ποίημα, ας θεωρήσουμε ότι δεν το έλεγε τοις μετρητοίς, παρά για να δείξει πώς η ευαισθησία είναι μια ιδιότητα που αισθητοποιείται με ποικίλους τρόπους και πως το σημαντικό είναι κάποιος να τη διαθέτει. Η αλήθεια είναι πως η πραγματικότητα τον δικαιώνει. Δεν είναι καθόλου λίγοι οι ποιητές που ζωγραφίζουν ή οι διανοούμενοι ζωγράφοι που πολλές φορές γράφουν και ποιήματα.
Α, ξέχασα:και βέβαια έχει τεράστια επιρροή ο Σολωμός από το γερμανικό ιδεαλισμό (Χέγκελ, Σίλερ, Γκέτε κα)
Ακόμα και σε παλιότερες αναρτήσεις εδώ μπορείς να διαβάσεις αρκετά πάνω στο θέμα.
Άννα, καλησπέρα,
καλή χρονιά κι από 'δω.
Πώς θα τα καταφέρνουμε στο χρόνο που έχουμε να βλέπουν τα παιδιά τέτοια ενδιαφέροντα, κατατοπιστικότατα και ελκυστικά ντοκιμαντέρ; Δεν επισκέφτηκα ακόμα τη διεύθυνση που μας δίνεις. Πιστεύω πως αναφέρεσαι σε ένα που δει παλιότερα και πράγματι ήταν καλό για μάθημα εισαγωγής στο θέμα.
[Παρεμπιπτόντως και εμβολίμως, βλέπω μακρά θητεία στον υπερρεαλισμό;;]
Το κακό είναι πως το ποίημα που είναι στην ύλη μας φέτος, πέρα βέβαια από τα μορφικά του στοιχεία, δεν είναι καθόλου αντιπροσωπευτικό του υπερρεαλισμού. Και μπαίνει στην απορία ο διδάσκων πώς θα διδάξει Εγγονόπουλο χωρίς ( ή σχεδόν χωρίς) υπερρεαλισμό(!), ώστε να δώσει χρήσιμα για τις εξετάσεις (αχ αυτές οι εξετάσεις κλπ) στοιχεία στους μαθητές...
Κι αν λέω ασυναρτησίες, συγχώρα με. Ο ποιητής με στηρίζει!! :-)
Φιλιά, ευχαριστούμε.
Θερσίτη,
Πώς το λέει το τραγούδι; Ποτέ από τη λεωφόρο, πάντα απ' την ατραπό; Κάπως έτσι, τέλος πάντων.
Αν και ο Γονατάς, όπως διάβαζα προχτές στο ένθετο των Νέων για το βιβλίο, θυμόταν πως ο καθηγητής του ο Εγγονόπουλος του συνιστούσε να μάθει να ξεχωρίζει το χρυσάφι από τον τενεκέ, αλλά ταυτόχρονα να μάθει να εκτιμάει και τον τενεκέ..
( Ευχές για τη χρονιά δώσαμε;)
Δημοσίευση σχολίου