Ο χρόνος στον Κρητικό ( σημειώσεις της κ. Νίτσας Μάργαρη)

Είδα τις απαντήσεις σας στην άσκηση με τα επίπεδα του χρόνου στον Κρητικό. Μια χαρά τα πήγαμε, νομίζω πως έχουν γίνει κατανοητά. Για τον προβληματισμό που γεννάνε ορισμένοι στίχοι ως προς την κατάταξή τους (π.χ οι στίχοι του όρκου στο απόσπασμα 19 ή οι στίχοι του ονείρου στο απόσπασμα 21), τα είπαμε και στην τάξη και σε ένα προηγούμενο σχόλιο: αιτιολογήστε την απάντησή σας και μην ανησυχείτε. Τι να κάνουμε, δηλαδή, που ένα όνειρο το βλέπουμε στο παρόν και μας ταξιδεύει στο παρελθόν;

Η φίλη του blog μας και καλή φιλόλογος Νίτσα Μάργαρη ευγενικά μας έστειλε τις σημειώσεις της τις σχετικές με το χρόνο στον Κρητικό. Πώς τον βλέπει ο Ερ. Καψωμένος και πώς ο Βελουδής. Τις περνάμε αυτούσιες εδώ, στο blog, και θυμίζουμε ότι το βιβλίο σας στη σελ. 287 σας μεταφέρει την άποψη του Καψωμένου, συνεπώς είναι καλό να κρατήσετε αυτή για τις εξετάσεις, για να μην μπερδεύεστε. Στον πίνακα που έχει καταρτίσει η κ. Μάργαρη κατατάσσονται ένας ένας όλοι οι στίχοι του Κρητικού στα 4 χρονικά επίπεδα. [ Θυμίζω ότι η κατάταξη υπάρχει και στη φωτοτυπία μας "Μελετώντας τρον Κρητικό", σελ.3. Αν την έχετε μελετήσει από 'κει, δεν αλλάζει κάτι]

κ. Μάργαρη, ευχαριστούμε. Όσο πιο συνεργατικό γίνεται το ιστολόγιό μας, τόσο πιο χαρούμενο είναι!

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟΝ « ΚΡΗΤΙΚΟ» ΤΟΥ Δ. ΣΟΛΩΜΟΥ

Η αφήγηση δεν ακολουθεί ευθύγραμμη χρονική σειρά

ΤΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ (κατά τον Καψωμένο)
ΟΙ ΕΠΟΧΕΣ -τον όρο χρησιμοποίησε και ο Σολωμός-(κατά το Μαρωνίτη)

1ο επίπεδο Ο χρόνος του ναυαγίου
ή 1η εποχή και της θαυμαστής εμπειρίας

(της φεγγαροντυμένης

και του ανεκλάλητου ήχου )

2ο επίπεδο Η προΐστορία του ήρωα στην Κρήτη
ή 2η εποχή ή η ιστορία του ήρωα πριν το ναυάγιο

3ο επίπεδο Η ιστορία του ήρωα μετά το ναυάγιο

ή 2η εποχή και το χαμό της κόρης

4ο επίπεδο Πρόδρομη αφήγηση για την έσχατη κρίση
ή 3η εποχή (απώτατο,υπερβατικό,μεταφυσικό μέλλον)

Ο χρόνος γίνεται άχρονος και ο χώρος εξαγιάζεται

Ο χρόνος της ποιητικής πράξης,όταν ο Κρητικός ασκεί
4η εποχή τη δωρεά που του κληροδότησαν το όραμα της φεγγα-
ροντυμένης και ο ανήκουστος ήχος

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΕΠΟΧΕΣ ( κατά το Βελουδή )

1η εποχή Ο μεταφυσικός κόσμος της Δημιουργίας Το διπλό Η φεγγαροντυμένη
όραμα Ο ήχος

2η εποχή Ο μεταφυσικός χρόνος της Ανάστασης του Κρητικού

3η εποχή Ο ιστορικός-εμπειρικός χρόνος του αγώνα και της περιπέτειας του Κρητικού

Σύμφωνα με τις φιλοσοφικές πηγές του Σολωμού(Γερμανοί Ρομαντικοί),όπου η ανθρώπινη ζωή θεωρείται γέφυρα ανάμεσα στη Δημιουργία και την Ανάσταση, για το πέρασμα από το φυσικό, τον πεπερασμένο κόσμο στην αιωνιότητα. Έτσι συλλαμβάνεται η έννοια του χρόνου ως « αιωνιότητα» . Αυτό γίνεται δυνατό μέσω της «θέασης» (του διπλού οράματος ) που αποτελεί τον αφηγηματικό κορμό του Κρητικού.

ΤΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΚΑΤΑ ΣΤΙΧΟ

Απ. 1 ( 18 ) : 1ο επίπεδο
Απ.2 (19 ) στ. 1 : 3ο επίπεδο
στ.2-3 : 2ο επίπεδο
στ. 4 : 3ο επίπεδο
στ. 5-18 : 4ο επίπεδο

Απ.3 (20 ) στ. 1-12 : 1ο επίπεδο
στ. 13-14 : 1ο επίπεδο (περ. φεγγαροντ)

Απ.4 (21 ) στ.1-12 : 1ο επίπεδο
στ.13-15 : 1ο επίπεδο
στ 16 : 2ο επίπεδο
στ. 17-28 : 1ο επίπεδο
στ.29-36 : 2ο επίπεδο
στ.37-38 : 1ο επίπεδο

Απ.5 (22) στ.1-4 : 1ο επίπεδο
στ. 5 : 3ο επίπεδο (μεταβαίνει στο παρόν της αφήγησης)
στ. 6 : 2ο επίπεδο
στ.7-10 : 3ο επίπεδο
στ.11-12 : 1ο επίπεδο ( μεταβαίνει σ’αυτό μέσα απ’ τα ‘’ σκληρά ονείρατα’’ )
στ.13-14 : 3ο επίπεδο
στ. 15-20 : 2ο επίπεδο (μεταβαίνει συνειρμικά μ’αφορμή την κίνηση του χεριού)
στ. 21-24 : 1ο επίπεδο (συνεχίζει την αφήγηση από το στ. 12)
στ. 25-35 : 1οεπίπεδο ή 2ο (επειδή αναφέρεται στο Κρητικό ειδύλλιο με το μοτίβο
του αηδονιού )
στ.36-42 : 2ο επίπεδο
στ.43-58 : 1ο επιπεδο