Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2009

Στοιχεία για τη θρησκευτικότητα του Σολωμού

η όμορφη απεικόνιση του Αγίου Λύπιου,του εκκλησιδίου
στο όποίο έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός την «Γυναίκα της Ζάκυθος»
και την πήραμε από τη διεύθυνση
misha.pblogs.gr/tags/odysseas-elytis-gr.html

Μια από τις δύο σημερινές ερωτήσεις-εργασίες ήταν αυτή που ζητούσε να αξιοποιηθεί το απόσπασμα 19 για να γίνει αναφορά στη θρησκευτικότητα του Δ. Σολωμού. Ας προσεχτούν τόσο η πληρότητα της απάντησης σε σχέση με την αναφορά σε στίχους που κάνετε αλλά και σε σχέση με τα στοιχεία που αντλείτε από τις υποσημειώσεις του βιβλίου. Και, όπως σε όλες σχεδόν τις απαντήσεις, ας προσεχτούν επίσης τόσο το "άνοιγμα" της απάντησης όσο και το κλείσιμο.

Τα στοιχεία που σας προσφέρονται στην ενότητα είναι:
> ύπαρξη Παραδείσου, μέλλουσα ζωής ( απ' όλο το απόσπασμα)
> αθανασία ψυχής (στ.5),
> Σάλπιγγα Δευτέρας Παρουσίας (στ.5): Παλαιά Διαθήκη, Επιστολές του Παύλου, Αποκάλυψη.
> ανάσταση και ενσάρκωση νεκρών (στ.6, 13, 14): πίστη Ορθόδοξου δόγματος.
> άγγελοι (;) (στ.8)
> κοιλάδα του Ιωσαφάτ (βλ.υποσημείωση 5 βιβλίου).
> Έσχατη κρίση ψυχών (στ.10).
> η φωτιά του άλλου κόσμου (στ.9, 16. "γέενα του πυρός". Κατά Ματθαίον.Σκηνή της Αποκάλυψης).

Από τις απαντήσεις που μου δώσατε, σας αντιγράφω, δειγματικά,
την εισαγωγή της Ιωάννας Φ.:
" Το δεύτερο μέρος του αποσπάσματος 2 (19), δηλαδή οι στίχοι 5-18 αποτελεί μια παρέκβαση, όπου ο ήρωας αίρεται σε μεταφυσικό επίπεδο. Αναφέρεται σ' έναν οραματισμό της Έσχατης Κρίσης, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις της ορθόδοξης εκκλησίας. Λόγω της αγάπης του για την κοπέλα ο Κρητικός ζει ως παρόν την Ανάσταση, όπου θα είναι παντοτινά ενωμένος με την αγαπημένη του στη μακαριότητα της αιώνιας γαλήνης. Σ' αυτή τηνπρόδρομη αφήγηση είναι έκδηλη η θρησκευτικότητα του Διονύσιου Σολωμού."

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

K.Manesh,
Den katalavainw ti epidrash exei h feggarontumenh sto apospasma 4 stixos 9 ston krhtiko???ti 8elei na pei me auton ton stixo???
elena:)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Έλενα,
Αφού περάσαμε την "ανιούσα κλιμάκωση της φωτοχυσίας" ( στ. 1-8), με την οποία ολοκληρώνεται η περιγραφή της φεγγαροντυμένης, στο στίχο 9 βλέπουμε τη φεγγαροντυμένη να επηρεάζει άμεσα πια τον Κρητικό. Ο Κρητικός βρίσκεται "ομπρός της", μέσα στα θαλάσσια ρεύματα, τα ρείθρα. Και η φεγγαροντυμένη κλίνει, γέρνει το πρόσωπό της σ' αυτόν, "όχι στην κόρη". Η θεϊκή αυτή παρουσία ασκεί τεράστια έλξη στον Κρητικό, έλξη που παραστατικά παρομοιάζεται μ' αυτήν που ασκεί στη μαγνητική βελόνα ο Βοριάς. Λες και πια στη σκηνή απομένουν μόνο οι δύο τους, αυτός (ο "βαριόμοιρος") σε αδυναμία κι αυτή επιβλητική να προκαλεί δέος και θαυμασμό.

Όπως γράφει και το βιβλίο στην υποσημείωση 30, η παρομοίωση αυτή του φαινομένου του μαγνητισμού έχει χρησιμοποιηθεί σε πάμπολλα κείμενα ήδη από την αρχαιότητα.

Για τη σκηνή ο Γιάννης Δάλλας γράφει " Αυτή [η Φεγγαροντυμένη] είναι για τον ήρωα ο μαγνητικός του πόλος από 'δω και μπρος. Και 'σ' αυτόν, προσωποποιημένον εφεξής ( ως Φεγγαροντυμένη) απαυθύνεται με την παρλάτα του εκθέτοντας την προσωπική και οικογενειακή του τραγωδία(...)Η παρομοίωση σημαίνει πως εδώ, με όλη τη βαρύτητα της ύλης του, βρίσκεται σε σχέση έλξης, σαν του σίδερου απ' το μαγνήτη, με τη Φεγγαροντυμένη."
( Γ.Δάλλας, Σκαπτή ύλη από τα σολωμικά μεταλλεία, σελ.117-118)

Στους επόμενους στίχους, βλέπουμε σιγά σιγά να κυριεύει το ναυαγό η θεϊκή παρουσία. Στους στίχους 9-11 είναι η αρχή της περιγραφής που, όπως είπαμε, εστιάζει κυρίως στη δυνατή έλξη των δύο.

Ξεκαθαρίστηκε τίποτα; ( Αν και φαντάζομαι πως τώρα που σου γράφω θα έχεις ήδη βγει για τη σαββατιάτικη έξοδό σου..)

Καλή νύχτα και μια ξεκούραστη Κυριακή.