Γ. Παυλόπουλος, Τα αντικλείδια. Έλεγχος ερμηνευτικής επεξεργασίας

η σημερινή ανάρτηση αφιερώνεται στον Κώστα

που βρίσκει τις τελευταίες λίγο βαρετές.. :-)

Οι μικρές ερωτήσεις του τεστ που δε γράψαμε.

Ερωτήσεις για τον έλεγχο της ερμηνευτικής

και γραμματολογικής επεξεργασίας του ποιήματος.

Για λίγα αλλά βασικά στοιχεία του ποιήματος,

τα οποία θα σας χρειαστούν για όποια ανάλυση επιχειρήσετε.

1. Πώς φαίνεται στο ποίημα να είναι η πόρτα της ποίησης; Δώστε δύο χαρακτηρισμούς.
2. Ποια είναι τα αντικλείδια;
3. Ποια λέξη του ποιήματος μας δίνει καλύτερα να καταλάβουμε πώς αισθάνονται αυτοί που "κάτι βλέπουν", όταν κοιτάζουν την πόρτα της ποίησης;
4. Ποιος είναι ο χώρος του ποιήματος;
5. Ποιος είναι ο χρόνος του ποιήματος;
6. Ποια η πρώτη ενότητα (στίχοι) και ποιο το θέμα της;
7. Ποια η δεύτερη ενότητα και ποιο το θέμα της;
8. Ο αφηγητής είναι παντογνώστης;

9. Ποια λέξη μας δίνει να καταλάβουμε πως και ο αφηγητής είναι ποιητής;
10. Δώστε δύο χαρακτηρισμούς για τη γλώσσα του ποιήματος.
11. Σημειώστε δύο αντιθέσεις στα νοήματα του ποιήματος.
12. Σημειώστε δύο μεταφορές.
13. Τι είναι, σύμφωνα με το σχολικό εγχειρίδιο, το ποίημα και τι αφηγείται;
14. Τι σημαίνει, σύμφωνα με το σχολικό εγχειρίδιο, το γεγονός ότι το ποίημα τελειώνει όπως άρχισε;
15. Ποιο το σχήμα λόγου που δεσπόζει στο ποίημα και είναι χαρακτηριστικό της δομής του;
16. Πώς ορίζονται τα ποιήματα/αντικλείδια, σύμφωνα με τη διατύπωση του Δ. Μαρωνίτη; ( βιβλ. σελ. 304 και φωτ. σημειώσεις)
17. Τι αφήγηση έχουμε σε όλο το ποίημα εκτός από το στίχο 17, σε σχέση με το πρόσωπο που αφηγείται;

18. Ποιοι είναι οι "μερικοί" του στίχου 3;
19. Σημειώστε δύο λέξεις από το ποίημα που μας κάνουν να εννοήσουμε το τελεσίδικο της αποτυχίας των ποιητών να ανοίξουν την πόρτα της Ποίησης.
20. Τι προσδίδουν στο ποίημα ο μικροπερίοδος λόγος και οι κοφτές φράσεις στους στίχους 6-13;

Και να συμπληρώσουμε με τις ερωτήσεις του ΚΕΕ,

να τα έχετε μαζεμένα.

Α. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον

και λοιπά γραμματολογικά στοιχεία:
1. Ποιες αντιλήψεις του ποιητή για την Ποίηση εκφράζονται στο ποίημα;
2. Ποια γνωρίσματα της ποιητικής γραφής του Γιώργη Παυλόπουλου προκύπτουν από το συγκεκριμένο ποίημα;

Β. Δομή του κειμένου, επαλήθευση ή διάψευσης μιας κρίσης

με βάση το κείμενο, εκφραστικά μέσα και τρόποι του κειμένου

(υφολογική διερεύνηση, αφηγηματικές λειτουργίες,

επιλογές του δημιουργού σε διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης):
1. Ποια στοιχεία της αφήγησης διακρίνετε στο ποίημα και ποιο είναι το πρόσωπο που «αφηγείται»;
2. Στο ποίημα αυτό κυριαρχούν οι κύριες προτάσεις. Ποια είναι η αισθητική τους λειτουργία;
3. Το ποίημα χαρακτηρίζεται από γλωσσική απλότητα και σαφήνεια, παρά το «φευγαλέο» νόημά του. Ποιοι εκφραστικοί τρόποι δημιουργούν αυτή την εντύπωση;
4. Στο ποίημα χρησιμοποιείται το σχήμα του κύκλου: ο πρώτος στίχος κλείνει και το ποίημα. Πώς συμβάλλει το σχήμα αυτό στη μετάδοση της βασικής ιδέας του ποιήματος;
5. Η ποιητική δημιουργία παρουσιάζεται στο συγκεκριμένο ποίημα ως μια ατέρμονη προσπάθεια να συλλάβει κανείς την «αλήθεια» της Ποίησης. Πώς αισθητοποιείται στο ποίημα αυτή η διαδικασία;

Γ. Σχολιασμός ή σύντομη ανάπτυξη χωρίων του κειμένου:
1. Ποιοι είναι, κατά την άποψή σας, οι πολλοί που προσπερνούνε και ποιοι οι μερικοί που το μάτι τους κάτι αρπάζει (στ.2-3);
2. Πότε η προσπάθεια του ανθρώπου να ανοίξει την πόρτα της Ποίησης αποκτά δραματική διάσταση;
3. «Η πόρτα δεν ανοίγει πια. Δεν άνοιξε ποτέ / για όσους μπόρεσαν να ιδούν στο βάθος»: Πώς ερμηνεύετε την «αντίφαση» που φαίνεται να υπάρχει στους στίχους αυτούς;
4. Μπορεί τελικά να βρεθεί, σύμφωνα με το ποίημα, το κλειδί για την πόρτα της Ποίησης; Αν όχι, τότε τι εκπροσωπούν τα αντικλείδια;
5. Αν «τα ποιήματα που γράφτηκαν / από τότε που υπάρχει ο κόσμος» είναι «μια αρμαθιά αντικλείδια / για ν’ ανοίξουμε την πόρτα της Ποίησης» τι είναι τότε η Ποίηση, κατά τη γνώμη σας;

Για να μην καληνυχτιστούμε έτσι ξερά,

ένα ποίημα ποιητικής, της Μαργαρίτας Δαλμάτη:

Ποίηση
Ρωτάνε τι είναι ποίηση.
Ποίηση είναι το άλλο όνομα της ζωής·
το πιο αληθινό της· αυτό που μένει.
Δεν είναι πάντα τραγούδι· συχνά
είναι μαρτυρία· κάτι άλλο·
ακόμα και μια είδηση σαν και τούτη
δημοσιευμένη σε μια παλιά εφημερίδα
στις 17 Αυγούστου του 1940:
«Το πολεμικόν εβυθίσθη φέρον
τον μέγαν σημαιοστολισμόν
λόγω της εορτής της Μεγαλόχαρης».