Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

Απάντηση για τα 4 χρονικά επίπεδα του Κρητικού


Είπαμε, στην προσπάθειά μας να καταλάβουμε καλύτερα το ποίημα, να προσπαθήσουμε να κατατάξουμε τους στίχους του στα 4 επίπεδα του χρόνου, όπως βλέπουμε να τα χωρίζει ο Ερ. Καψωμένος στο σχολικό μας βιβλίο ( σελ. 287):
«Μέσα από την αφήγηση του κεντρικού επεισοδίου, ο ποιητής φροντίζει έντεχνα, με αφηγηματικές αναδρομές στο παρελθόν ( «αναλήψεις») και ανοίγματα στο μέλλον ( «προλήψεις»), να υφάνει ταυτόχρονα ολόκληρη την ιστορία του ήρωα, πριν και μετά το ναυάγιο […]
Έτσι ο μύθος αναπτύσσεται παράλληλα σε τέσσερα χρονικά επίπεδα.
1) Το πρώτο καλύπτει το χρόνο του ναυαγίου και της θαυμαστής εμπειρίας.
2) Το δεύτερο την προϊστορία του ήρωα στην Κρήτη […]
3) Το τρίτο χρονικό επίπεδο είναι η ζωή του πρόσφυγα μετά το ναυάγιο και το χαμό της κόρης […]
4) Ένα τέταρτο επίπεδο συνιστά ο οραματισμός της έσχατης Κρίσης.»
Ας δούμε την απάντηση κι αν υπάρχουν απορίες, τις συζητάμε στην τάξη:

Απόσπασμα 1[18]
Ανήκει όλο στο επίπεδο (1)

Απόσπασμα 2[19]
Στ. 1-4: (3)
Στ. 5-18: (4)

Απόσπασμα 3[20]
Όλο στο επίπεδο (1)

Απόσπασμα 4[21]
Στ.1-30: (1)
Στ. 31-36: (2)
Στ. 37-38 (1)

Απόσπασμα 5[22]
Στ. 1-4: (1)
Στ.5: (3)
Στ. 6: (2)
Στ. 7-14: (3)*
Στ.15-16: (1)
Στ.17-20: (2)
Στ. 21-τέλος: (1)**

* στ.11-12: Το όνειρο που βλέπει τον μεταφέρει στο επίπεδο (1), δεν παύει, πάντως, να είναι κάτι που ονειρεύεται κατά το χρον. επίπεδο (3)
**στ. 25-42: Οι άρσεις μέσα από τις οποίες «περιγράφει» τον «γλυκύτατο ηχό», μπορούν να θεωρηθούν πως ανήκουν στο επίπεδο (2).

22 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα!
Έτσι όπως παραθέτεις τα χρονικά επίπεδα, τα είχα διακρίνει κι εγώ πρωτοδιαβάζοντας το ποίημα μέχρι που άρχισα να σκέφτομαι..
αυτό που αναφέρεις για το όνειρο και τις άρσεις δεν είναι κάτι που αφορά και τους όρκους; Μεταβαίνει εννοώ στα γεγονότα που είχε ζήσει πριν από το ναυάγιο (επίπεδο 2), μέσα από τους όρκους που παίρνει τώρα που είναι ζητιάνος (επίπεδο 3). βέβαια αυτό δε συμβαίνει και με τους 3 όρκους, η ψυχή δεν ξέτουμε ακόμα πότε ακριβώς απαράτησε τον κόσμο και τον έκαψε, αν συνέβη την ώρα του ναυαγίου ή στη ζωή του στην Κρήτη.
Όταν σκαλίζει τις αναμνήσεις του για να ανακαλύψει ποια μνήμη ξεχασμένη ήταν η φεγγαροντυμένη, δεν έχουμε κάτι ανάλογο; Οι στίχοι αυτοί δεν μπορούν να τοποθετηθούν εξίσου καλά και στο επίπεδο 1 αλλά και στο επίπεδο 2;
Αυτά, δάσκαλε...Ευχαριστώ!
Στέλλα :-)

Νίκος είπε...

Πρέπει να ομολογήσω ότι πριν το πούμε στην τάξη ήμουνα εντελώς μπερδεμένος.Πάντως και πάλι το ποίμα είναι ακόμα μπερδεμένο,αλλά νομίζω ότι με την πάροδο του χρόνου θα το απδικοποιήσουμε.Τι λέτε κ. Μάνεση θα τα καταφέρουμε?

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Γεια σου, Στέλλα - κι όμως, δεν είχα σκεφτεί ότι θα συναντηθούμε εδώ, στα χρονικά επίπεδα(!)
Η πρώτη σου παράγραφος με τρομοκρατεί: Δηλαδή, τι θα πάθω αν αρχίσω να σκέφτομαι;! ( δύσκολη προϋπόθεση για μένα πάντως!:-) )

Ναι, έχεις απόλυτο δίκιο, δε συμπεριέλαβα τους όρκους στη δυνατότητα να ανήκουν στην προϊστορία της Κρήτης (επίπεδο 2)
Κι αυτό γιατί εκείνη την ώρα βρίσκεται εκεί που βρίσκεται ( στο επίπεδο 3) και απλώς ορκίζεται σε κάτι μακρινό. Δε μεταβαίνει, δηλαδή, πουθενά. "Μεταβαίνει". Δε θα τους έβαζα, λοιπόν, εξίσου καλά και στο επίπεδο 2. Για τις μεταφορές που κάνει στις άρσεις το συζητάμε αλλιώς, γιατί, σε αντίθεση με το στιγμιαίο όρκο του αποσπάσματος 2[19], εκεί απλώνει την αφήγηση σε πολλούς στίχους, διεισδύει μέσα στην ανάμνηση, στήνει ολόκληρο σκηνικό, αναφέρει γεγονότα. Υπάρχει, δηλαδή, αφήγηση.

( Που και πάλι, αν μου βάλεις το πιστόλι στον κρόταφο και μου πεις να αποφασίσω για το επίπεδο του χρόνου στο σημείο αυτό, το επίπεδο του ναυαγίου θα επέλεγα.)

Ειλικρινέστατο ευχαριστώ για τη συμβολή στη συζήτηση.
Καλό βράδυ.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Χαίρομαι, Νίκο, που έχεις ξεμπερδευτεί στα χρονικά επίπεδα ( Όχι πως κουραστήκαμε, πάντως, μ' αυτά, ε;)
Όσο για το ποίημα, αφού ακόμα δεν το αρχίσαμε, τι μου αγχώνεσαι;

Ἅ λ ς είπε...

νικοοοο πρεπει να αγαπησεις το Σολωμο αλλιως δε θα τα παμε καλα!!!!!:)

Ανώνυμος είπε...

Κι εγώ ευχαριστώ πολύ.
Στέλλα

Νίκος είπε...

Αλς τον αγαπάω τον Σολωμό.Στο γυμνάσιο οι Ελεήθεροι Πολιορκημένοι ήταν το πιο σημειωμένο κείμενο στο βιβλίο αλλά ακόμα και σήμερα δεν το έχω ξεπεράσει.Απλώς είπα ότι θα το διαλευκάνουμε με την πάροδο του χρόνου.Μην εξάπτεσαι.Θα πάθεις τίποτα και θα μείνω χωρίς αντιπρόεδρο μετά.

Ἅ λ ς είπε...

χεχεχε!
ετσι μπραβο! θελω σολωμικους στο κομμα μας! :D

Ἅ λ ς είπε...

ανωνυμε,
συγγνωμη που δεν το καταλαβα, αλλα μηπως μπρεις να μου πεις που μιαζουν? εκτος του οτι βεβαια αναφερεται σε θαλασσα και αγαπημενη!
Ευχαριστω!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ανώνυμε/η,
Μακάρι να σου ήταν διαφωτιστική. Αν είσαι μαθητής της τάξης μας, να ξέρεις πως έχουμε να συμπληρώσουμε και κάτι πραγματάκια ακόμα.

thras είπε...

αχ.... κρητικός, χρονικά επίπεδα... τί μου θυμίσατε...
(σνιφκλαψ-υπερβολές)
καλό ξεκίνημα στη νέα σχολική χρονιά! καλή επιτυχία παιδιά!

Νίκος είπε...

Κ. Μάνεση μπορείτε να μου φέρετε μία φωτοτυπία γιατί αυτές που έχω τους λείπουν πολλοί στίχοι γύρω στους 15-20.Επίση παρά το γεγονός ότι εξαφανίστηκε η σύγχηση μου για τα χρονικά επίπεδα πρέπει να πω ότι είναι πάρα πολύ μπερδεμένα τα όρια μεταξύ των επιπέδων κυρίως προς το τέλος του ποιήματος και την ενότητα 22.

Νίκος είπε...

Κ. Μάνεση στην ενότητα 19 ο στιχ. 1 ανήκει στο επιπ. 3 και οι 2-4 στο επιπ. 1.Έπίσης νομίζω ότι στο 20 οι στιχ. 1-2 ανήκουν στο επιπ.2 και οι 3-15 στο επιπ. 4.Ακόμα οι στίχ.1-4 στην ενότητα 22 ανήκουν στο επιπ. 4 και όχι στο 1,ενώ έχω ενιαία τους στιχ. 5-14 που ανήκουν στο επιπ.3.Αυτά τα ολίγα.Αν μπορείτε απαντήστε μου στο σχολείο.

Αλκινοος είπε...

οχι δεν ειμαι μαθητης της ταξης σας ειμαι απο πρεβεζα...ακουγοντας το τραγουδι θυμηθηκα τον κρητικο...δεν μπορω να πω πως ειναι ιδια απλα σε καποια σημεια μου θυμησε τον κρητικο..

αλκινοος απο πρεβεζα
ευχαριστω

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Θρας!
Τι κάνεις, βρε παιδί μου;
Γράφτηκες;
Περιμένεις με ανυπομονησία το καινούριο του Ευγενίδη;
Ήρθε η ώρα (σου) να απολαύσεις τη λογοτεχνία χωρίς καμιά πίεση;
Να μας ενημερώνετε, παρακαλώ, για ό,τι διαβάζετε.
Οι 41 σολωμιστές της Γ΄ κι εγώ σε χαιρετάμε:-)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο μου,
Σου ξαναθυμίζω πως ακόμα δεν αρχίσαμε την ανάλυση του ποιήματος και πως δε χρειάζεται ούτε να βιάζεσαι, ούτε να αγχώνεσαι, σχετικά με τεχνικά ζητήματα του ποιήματος, όπως τα χρονικά επίπεδα. Μια απλή αναφορά κάναμε στην τάξη. Μια πρώτη ιδέα πήραμε. Αναλύοντας το κείμενο θα τα δούμε κι αυτά και άλλα.
Παρόλα αυτά, έλα αύριο σ' ένα διάλειμμα να δούμε τις απορίες σου.

Αλκινοος είπε...

τελος και βεβαια δεν εχω καμια αντιρρηση να δημοσιευσετε μια αναρτηση με το συγκεκριμενο τραγουδι για να γινουν οι συγκρισεις...

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλκίνοε, καλησπέρα,
Κι εγώ έτσι πιστεύω, πως θυμίζει τον Κρητικό - χωρίς πάντως να μπορείς να το θεωρήσεις παράλληλο κείμενο..
( Ωραίο τραγούδι, πάντως, ε;)

...Πρέβεζα; Πειράζει να σε ζηλεύουμε λιγάκι;;
Καλή εβδομάδα:-)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

ΟΚ, Αλκίνοε, θα γίνει.

Αλκινοοσ είπε...

τελειο τραγουδι μπορω να πω.. ναι πρεβεζα κυριε μανεση μακαρι να ειχαμε και μεις στην πολη μας εκπαιδευτικους σαν εσας..δυστυχως ομως... δεν θελω να παραπανω γιατι τουσ σεβομαι παρολο που δεν γινεται μαθημα στο σχολειο παρα μονο στα φροντιστηρια αλλα ετσι ειναι το συστημα τι να κανουμε θα το υποστουμε...τελοσπαντων πολυ καλη η δουλεια σας στο ιστολογιο ελπιζω να συνεχισετε.

καλη εβδομαδα και σε εσας

Ανώνυμος είπε...

Καλησπέρα!
Αρχικά θα ήθελα να σας συγχαρώ για την προσεγμένη δουλειά σας.Είμαι συνάδελφος και ψάχνοντας στο διαδίκτυο ανακάλυψα το blog σας.Θα ήθελα να σας εκφράσω τον προβληματισμό μου και να μου πείτε την άποψή σας.Κι εγώ τα χρονικά επίπεδα τα χωρίζω κατ'αυτόν τον τρόπο.Υπάρχουν όμως κάποιοι καθηγητές που υποστηρίζουν ότι το 1ο χρονικό επίπεδο είναι το παρόν του ώριμου αφηγητή (δηλαδή ο Κρητικός ως ζητιάνος), το 2ο (οι αναδρομές) το παρελθόν στην Κρήτη ΚΑΙ η νύχτα του ναυαγίου, το τρίτο οι προοικονομίες για το θάνατο της κόρης και το τέταρτο το μεταφυσκικό. Αρχικά απέρριψα αυτήν την άποψη, αλλά ανησύχησα όταν το άκουσα κι από πολλούς άλλους.
Ποια είναι η δική σας άποψη;
Ευχαριστώ πολύ.

Hellenic military analysis είπε...

Μια απτά ίδια