Παρασκευή 7 Μαΐου 2010

Το μαύρο απ' τ' άλλο του μέρος άσπρο είναι. Δική σου δουλειά να τ' αντιστρέψεις.


"Δύσκολες ώρες, στον τόπο μας. Κι αυτός ο περήφανος,
γυμνός, ανυπεράσπιστος, ανήμπορος, αφέθηκε να τον βοηθήσουν·
εγγράψαν υποθήκες πάνω του·πήραν διακιώματα·αξιώνουν·
μιλάνε για λογαριασμό του· του ρυθμίζουν την ανάσα, το βήμα·
τον ελεούν· τον ντύνουν μ' άλλα ρούχα ξέχειλα, χαλαρωμένα·
του σφίγγουν μ' ένα καραβάσκοινο τη μέση. Εκείνος,
μέσα στα ξένα ρούχα, ούτε μιλάει κι ούτε πια χαμογελάει
μη και φανεί που ανάμεσα στα δόντια του κρατάει (ως και την ώρα
του ύπνου)
σφιχτά σφιχτά, σαν ύστατο οβολό του, ( μόνο τώρα βιος του)
γυμνό, απαστράπτοντα κι ανένδοτο, το θάνατό του."



Μη γελιόσαστε. Το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου
( "Ύστατος οβολός" )
είναι γραμμένο (1968) για την Ελλάδα της χούντας.
Σας μοιάζει σχόλιο για τη σημερινή πραγματικότητα;
Φαίνεται πως υπάρχουν πολλοί τρόποι για να χάνει ένας τόπος την εθνική του κυριαρχία…

Η ζωή του Γιάννη Ρίτσου είναι μια πορεία μέσα στην πίκρα. Απώλειες αγαπημένων προσώπων, αρρώστιες, φυλακίσεις, εξορίες, παρανομία, σανατόρια, θάνατοι.
Κι όμως. με την ποίησή του υψώνει πεισματικά τη φωνή του στο φως. Αμετακίνητα αγωνιστής της ζωής, προσβλέπει σε σταθερά οράματα, στην ίδια τη ζωή, στον Άνθρωπο.
Στις δύσκολες ώρες που περνάμε προστρέχουμε στην εμμονικά προσηλωμένη στο φως ποίησή του. Αντλούμε και δυναμώνουμε απ' αυτή.
Στις άγονες μέρες αντιπροτείνει την αδιάπτωτη περηφάνια που δεν του επιτρέπει να παραδίδει το χαμόγελό του:

" Απελπισμένος χαμογελώ
γιατί δεν έμαθα να γυρεύω
και σωπαίνω περήφανος
γιατί δεν έμαθα να μη θέλω."
( Ο ξένος )

Εναποθέτει στο δικό μας χέρι τη δυνατότητα να αντιστρέψουμε το μαύρο:

" Το μαύρο, απ' τ' άλλο του μέρος
άσπρο είναι. Δική σου δουλειά
να το αντιστρέψεις."
(3χ111 τρίστιχα)

Και μπορεί να βλέπει το φως των αστεριών να ανθίζει πάνω από την πίκρα.
( "Θάθελα να σου στείλω ένα μπουκέτο αστέρια, από κείνα που ποτέ δεν παύουν ν' ανθίζουν πάνουν απ' την πίκρα μας", γράφει στην Καίτη δρόσου το 1950 από την εξορία)

Αρνείται να τον γεράσουν οι καταστάσεις, δεν ξεπουλάει τη νιότη του:
"γερνάω από μια νιότη απέραντη που δεν εννοεί να γεράσει"
( Το τερατώδες αριστούργημα)
και
"κάθε πρωί που ξυπνώ είμαι μιαν αιωνιότητα πιο νέος από χτες"
(Ο Αρίοστος αρνείται να γίνει Άγιος)

Και εστιάζει επίμονα στο νέο που γεννάει η ζωή, που κατακτάει ο άνθρωπος:

"Μες απ' τις σκοτεινές στοές των δέντρων
ανηφορίζει βέβαιος ο χυμός
κι ανάμεσα απ' τη σύγχυση των κλαδιών και των φύλλων
ο καρπός δείχνει σταθερό το πρόσωπό του
με τα μάγουλα ολοπόρφυρα απ' τη χαρά να προσφερθεί
στον άνθρωπο και στο καινούργιο δέντρο."

Λόγος-καταφύγιο,
λόγος-ορμητήριο προσπάθειας,
αγώνων και κατακτήσεων.
Αφιερωμένος εξαιρετικά.

20 σχόλια:

love είπε...

όμορφη, πολύ όμορφη ανάρτηση!
Μεγάλος ποιητής ο Ρίτσος. O λόγος του μπορεί να μας ξεβολέψει όλους, να μας κάνει να φωνάζουμε, να ελπίζουμε, να ονειρευόμαστε! :)

Ἅ λ ς είπε...

" Το μαύρο, απ' τ' άλλο του μέρος
άσπρο είναι. Δική σου δουλειά
να το αντιστρέψεις."

τωρα τι να σχολιασω???σιωπαινω...

gyristroula2 είπε...

Κάνεις καλά τη δική σου δουλειά,ομότεχνε. Μου... άσπρισες τη διάθεση...
Φιλιά θαλασσιά εις αντάλλαγμα

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Χαρμολύπη,
Καλώς τη. Το πολύ σημαντικό, που μέχρι και οδηγός ζωής μπορεί να γίνει, είναι ότι ο Ρίτσος είναι από τους ποιητές των οποίων η ζωή συμβαδίζει πιστά με τη στάση της ζωής του. Αυτή την αγωνιστικότητα, την εμμονική προσήλωση στο φως και σε βασικές αξίες της ζωής.

Έζησε έτσι. Κι έτσι γίνεται ολοκάθαρη, απόλυτα αληθινή η ποίησή του.
Όταν συναντιέσαι με τόσο δυναμική και διαυγή στάση ζωής, δε γίνεσαι καλύτερος;

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλς,

Αυτό που λέγαμε και με τη Χαρμολύπη. "Δική σου δουλειά".Τι όμορφα που ακουμπά πάνω στον καθένα μας την ευθύνη για τον αγώνα και για την καλυτέρεψη της ζωής..

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ομότεχνη Ανεστασία μας,

Ας είναι καλά το ΔΝΤ της ποίησης - αν και τέτοια δανεικά και αξίζουν και δεν ξεπληρώνονται με τόκους..

Ἅ λ ς είπε...

διονυση ειναι απιστευτοι οι στιχοι... ως και στο φεισμπουκ τους εγραψα...χεχε...!ποσο επικαιρο ε?!

love είπε...

κ.ε Μάνεση και βέβαια γινόμαστε καλύτεροι όταν συναντάμε ανθρώπους που η στάση, την οποία εκφράζουν μέσα απο την ποιση τους, εφαρμόζεται και στην ζωή τους!

Γενικά, νομίζω πως η Τέχνη μας κάνει καλύτερους, μας άρει σε μια ανώτερη πνευματική τροχιά. Βυθιζόμαστε μέσα στις δικές μας σκέψεις, προβληματιζόμαστε, ψάχνουμε, ανακαλύπτουμε, φανταζόμαστε, απολαμβάνουμε, ακόμη κι αν μερικές φορές η Τέχνη μας μελαγχολεί!
Δεν ξέρω τι θα κάναμε χωρίς τις Τέχνες, τη μουσική, το τραγούδι, την ποιηση, την ζωγραφική και ο,τι άλλο μπορεί να θεωρήσει ο καθένας τέχνη!

Ἅ λ ς είπε...

χμμμ...εγω νομιζω οτι οι περισσοτεροι καλλιτεχνες ειναι μελαγχολικοι απο τη φυση τους ...
Βεβαια αυτο δεν αναιρει το γεγονος να ειναι ορισμενες φορες πιο αισιοδοξοι... αλλα μερικες φορες ακομη και αυτην η αισιοδοξια τους κρυβει μια κρυφη μελαγχολια...

ziggy είπε...

όντως το μαύρο και άσπρο μπορείς να το αντιστρέψεις/τα πάντα γύρω μας βασίζονται στις αντιθέσεις/την δική σου οπτική γωνία όμως πρέπει να διαλέξεις/πολλά μπορείς να κάνεις αν το θες και το πιστέψεις/ακόμα και καθεστώτα ολόκληρα να ανατρέψεις/με την τέχνη μπορείς τα πάντα να καλυτερεύσεις/και τα πάθη των ανθρώπων εύκολα να ημερεύσεις/μπορείς μέσω αυτής συνειδήσεις να αφυπνίσεις/όποιο εμπόδιο και αν βρείς δεν πρεπει να λυγίσεις/απτόητος να συνεχίσεις/μέχρι στο στόχο σου να φτάσεις/ότι και αν γίνει μην αλλάξεις/πρέπει όλα τα χτυπήματα να αντέξεις/ωχ πάλι ξεχάστηκα και παίζω με τις λέξεις!xDDDD

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλς,

Στο facebook?! Χαρές που θα έκανε ο Ρίτσος!!

Τώρα, όσον αφορά στην περίπτωση του Ρίτσου, νομίζω ότι σ'αυτή του τη στάση μπορούμε περισσότερο να δούμε αγωνιστικότητα, δυναμισμό, θετικό πνεύμα, πίστη σε αξίες, ύπαρξη οραμάτων, παρά αισιοδοξία. Ο Ρίτσος ΗΘΕΛΕ να συναντιέται με το φως, ήθελε να μην επιτρέπει το σκοτάδι να κυριαρχεί στη ζωή του.

Πάντως, στατιστικά πρέπει να έχεις δίκιο σε σχέση με τη...σχέση των ποιητών και της μελαγχολίας.

Καλή βδομάδα, θαλασσίτσα.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

ziggy,

Είσαι απίστευτη!!!
( Και δικαιώνεις και το μπλογκ ως ...λογοτεχνικό!)
Είναι λες και σε άκουγα να...ραπάρεις και μάλιστα χωρίς να ξεφεύγεις από το θέμα της συζήτησης!
Πραγματικά μας χάρισες πολλά χαμόγελα!
( Μήπως να τα έγραφες έμμετρα στις εξετάσεις;!-οκ, οκ, μη με πιστέψεις, γιατί...δε θα σε πιστέψουν και μετά θα ψάχνουμε το βαθμό σου..)

Φοβερή!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Χαρμολύπη,

Κρίμα. Δεν μπορούμε να συζητήσουμε και πολύ, γιατί...συμφωνούμε απόλυτα!
Καλό βράδυ:-)

ziggy είπε...

Διονύση για τα καλά σου λόγια σε ευχαριστώ/το ότι σας χάρισα χαμόγελα για μένα είναι σημαντικό/το μπλογκ σου είναι όντως λογοτεχνικό/και γιαυτό πρέπει να υπάγεται σε αυτό/καθε είδος ποίησης ακόμα και το hip hop/ποίηση του δρόμου κάτι το διαφορετικό/απ'τα συνηθισμένα/πάει κόντρα σε κάθε είδους δεδομένα/όσον αφορά τώρα εμένα/θα ήθελα πολύ στις εξετάσεις όλα με ρίμες να τα γράψω/θα ήταν και πιο εύκολο να τα θυμηθώ παρά να τα ξεχάσω/να ραπάρω μαρέσει πιο πολύ απτο να μιλάω/γουστάρω συζητήσεις να ξεκινάω/και μόνο με ρίμες να απαντάω/μα στις εξετάσεις όπως είπες και εσύ/αν γράψω έτσι κανείς για το κύρος και την ορθότητα του γραπτού μου δεν θα πειστεί/αυτοί βασίζονται πάντα στη σειρά την εικόνα και τη λογική/πως είναι δυνατόν το μυαλό τους κάτι διαφορετικό να ανεχτεί/έστω και αν είναι σωστο ότι έχει ειπωθεί/ξέρεις θα με χαρακτηρίσουν ως ένα ανώριμο παιδί/που με τις λέξεις παίζει/που βάλθηκε να τους παιδέψει/και σίγουρα η κόλλα μου θα μηδενιστεί/τι να πεις έτσι είναι η σημερινή εποχή/η τυποποίηση βασιλεύει και θάβεται κάθε αλλιώτικη εκδοχή/να γίνω εγώ η αλλαγή/όπως θα έλεγε και ο Γκάντι/να αγωνιστώ μόνη μου αν θέλω να αλλάξει κάτι/μα ποιο το νόημα σε μια εποχή που όλα έχουν εκφυλιστεί/και το ονειρό μου κινδυνεύει να χαθεί/τέσπα θα μπορούσα ακόμα άπειρες ρίμες να γράψω/απλά στάνταρ σε ζάλισα και πρέπει να διαβάσω/οπότε ήρθε η ώρα να την κάνω/αλλά να σαι σίγουρος το μπλογκ σου μάρεσε και θα ξαναπεράσω!xDDDD

Ἅ λ ς είπε...

χαχαχαχα!!! καλα τελεια???
ενα χειροκροτημα παρακαλω! και μετα τα αυτογραφα...:PPP

λοιπον! η ζιγγυ μου θυμησε ενα περιστατικο περσι!
Εγω εγραφα παντα εκθεση με περισσοτερο συναισθημα και αν ρωτησετε τους καθηγητες μου μεχρι τη Β λυκεου δε σκεφτομουν τοσες λεξεις εδω τοσα μεταβατικα σημεια κλπ! Κι ομως εγραφα καλα!!

Απο τη στιγμη ομως που μπηκα στην τυποποιηση των πανελλαδικων, οι βαθμοι μου κατεβηκαν λιγακι! Κι οταν ειχα ρωτησει τον καθηγητη μου αν θα μπορουσα να γραψω με περισσοτερο συναισθημα μου ειπε να μην το διακινδυνευσω αφου εχουν συνηθισει σε κατι αλλο...
Ενταξει καλα τα πηγα, αλλα παντα πιστευα οτι αν αφηναμε ελευθερη την εκφραση ολα θα ηταν καλυτερα...:/

ziggy είπε...

αλς:πήγαινε να δεις αν έρχομαι!lol:PP!πάντως κ γω όταν πήγα πρώτη λυκείου και είδα πως πρέπει να γράφουμε έκθεση φρίκαρα!γτ μέχρι τότε έγραφα κ εγώ με συναίσθημα κλπ!κ έλεγα δεν γίνεται δεν μπορώ να γράψω έτσι και τσακωνόμουν κ με τους καθηγητές!οτι να ναι!ε μετά συνήθισα όμως...πλέον βαριέμαι να φέρω την οποιαδήποτε αντίρρηση,εχω γκρινιάξει τόσες φορές άλλωστε και πλέον το πήρα απόφαση ότι δεν αλλάζει κάτι!πάντως έτσι όπως έχει γίνει η έκθεση βοηθάει πολύ τους παπάγαλους και αφαιρεί από όλους τους υπόλοιπους την δυνατότητα να σκεφτούν...σαν κονσέρβα είναι...γράφεις ότι θέλουν αυτοί και καθάρισες... λένε πως έχουμε ελευθερία του λόγου όμως ισχύει ακριβώς το αντίθετο...εφόδον για να μπούμε στο δημόσιο πανεπιστήμιο πρέπει να γράψουμε τις δικές τους ουτοπικές και άκυρες απόψεις!

Ἅ λ ς είπε...

ζιγγυ,
ετσι ακριβως!
αλλα εγω την εκθεση δε τη μισησα, παραμενει στα αγαπημενα μου!:))

τη ματιασαμε, δεν γραφει ριμες...χαχαχαα

Ἅ λ ς είπε...

Καλη επιτυχια απο αυριο παιδια!!!!!!!!!

Αθανασίου Ελένη είπε...

Πόσο επίκαιρο....δυστυχώς!!!
Διονύση συγχαρητήρια!!!
Αυτο το ιστολόγιο δεν το ήξερα, μόνο το άλλο του 6ου Λυκείου είχα δει.
Εξαιρετική δουλειά και στα δυο!!
Ποια είμαι τώρα εγω ε????
Αθανασίου Ελένη, θεολόγος.
Πριν από 5 χρόνια, ήμουν κι εγω εκεί!!!Πρώτη φορά σε σχολείο, ωρομίσθια....μια πολύ όμορφη χρονιά!!!!
Χαίρομαι που σε ξαναβρίσκω.
Να είσαι καλά, να συνεχίζεις αυτό που αγαπάς!!!
Κι αν τα παιδιά σου, θέλουν να δουν κάτι στα θρησκευτικά ας έρθουν κι απο δω μια βόλτα....
http://alliotikathriskeytika.blogspot.gr/

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Βρε, Ελένη!

Κι όμως, πριν ένα μήνα μου έλεγαν για σένα παιδιά που σε θυμόντουσαν!
Έκανα μια βόλτα από το μπλογκ σου και συνάντησα πολλή αγάπη και πολύ μεράκι. Μια ολόθερμη αγκαλιά είναι το λιγότερο που μπορώ να σου στείλω.

Το μπλογκ εδώ από πέρυσι το αφήσαμε, έκανε τον κύκλο του. Στο σχολείο συνεχίζουμε να κάνουμε πολλά - δραστηριότητες, ομάδες, εκδηλώσεις. Μακάρι να ξανασυναντηθούμε - ωριμότεροι αλλά αμετανόητοι:-)

Πολλά φιλιά.