Τρίτη 6 Ιανουαρίου 2009

Κ.Π Καβάφη "Πολύ σπανίως" - ως παράλληλο κείμενο του "Μελαγχολία Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή 595μ.Χ"

Η ανάρτηση αυτή αφιερώνεται σε όλους τους μαθητές του Γ1 και Γ2 θεωρ., που ήταν και η αφορμή για να ξεκινήσει αυτό το ιστολόγιο
Παιδιά, καλή χρονιά! Ας μπούμε με δύναμη στο 2009. Χάθηκαν πολλές διδακτικές ώρες και οι παραδόσεις θα συμπιεστούν. Ευτυχώς, για μας ο χώρος αυτός βρίσκεται (και) για να δίνονται κάποια στοιχεία συμπληρωματικά. Θα γίνει μια προσπάθεια να πυκνώσουν οι αναρτήσεις, ώστε να προσφέρεται και περισσότερο υλικό αλλά και όσο γίνεται χρήσιμο για την προετοιμασία.

Για σήμερα ένα παράλληλο ποίημα στο "Μελαγχολία Ιάσωνος Κλεάνδρου...". Απολαύστε το - και, αν θέλετε, μπορείτε να γράψετε άσκηση απαντώντας στο ερώτημα:" Να εντοπίσετε ομοιότητες ως προς το περιεχόμενο μεταξύ του ποιήματος " Μελαγχολία Ιάσωνος Κλεάνδρου .." και του παρακάτω ποιήματος του Κ.Π Καβάφη.


ΠΟΛΥ ΣΠΑΝΙΩΣ


Είν’ ένας γέροντας. Εξηντλημένος και κυρτός,

σακατεμένος απ’ τα χρόνια, κι από καταχρήσεις,
σιγά βαδίζοντας διαβαίνει το σοκάκι.
Κι όμως σαν μπει στο σπίτι του να κρύψει
τα χάλια και τα γηρατειά του, μελετά
το μερτικό που έχει ακόμη αυτός στα νειάτα.

Έφηβοι τώρα τους δικούς του στίχους λένε.
Στα μάτια των τα ζωηρά περνούν η οπτασίες του.
Το υγιές, ηδονικό μυαλό των,η εύγραμμη, σφιχτοδεμένη σάρκα των,
με την δική του έκφανσι του ωραίου συγκινούνται.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

3 σχόλια:

Ε. Στάμου είπε...

Γεια σας και Καλή Χρονιά!
Είναι γεγονός ότι σας περνάμε λιγάκι στην ύλη γιατί εμείς δεν είχαμε καταλήψεις. Είμαι σίγουρη όμως ότι στην πορεία θα μας φτάσετε και σίγουρα θα μας ξεπεράσετε.
Στη "Μελαγχολία..." κάναμε ως παράλληλο κείμενο ένα του Γέιτς (ιρλανδός ποιητής) "Ταξίδι στο Βυζάντιο". Το ποίημα είναι το εξής:

Ο γέρος είναι τιποτένιο πράγμα,
κουρελιασμένο ρούχο απάνω σε μπαστούνι, εκτός
αν η ψυχή χτυπήσει τις παλάμες της και τραγουδάει πιο δυνατά,
πιο δυνατά
στο κάθε ξέσκισμα της θνητής φορεσιάς της,
και δεν είναι σχολειό του τραγουδιού παρά η μελέτη
των μνημείων της δικής της μεγαλοπρέπειας.
Έτσι λοιπόν αρμένισα τις θάλασσες για να `ρθω
στην άγια πολιτεία του Βυζαντίου.

Είναι ολοφάνερη η απέχθεια του ποιητή για τα γηρατειά και, όπως στον Καβάφη, η πίστη ότι τα γηρατειά μπορούν να βρουν στη δύναμη της ψυχής που μεγαλουργεί έναν ισχυρό αντίπαλο που, αν και δεν καταφέρνει να τα αποτρέψει, εντούτοις με ψηλά το κεφάλι, με αξιοπρέπεια και σθένος, μπορεί να τα αντικρίσει κατάματα και να αντιτάξει στη φθορά τη δημιουργία.
Διάβαζα επι τη ευκαιρία (σ` ένα βιβλίο για τους αστερισμούς) ότι ο απαθανατισμός των ηλικιωμένων σπανίζει στους αρχαίους ελληνικούς και δυτικούς μύθους για τα άστρα. Η Ιλιάδα, για παράδειγμα, δε δοξάζει μόνο τη ζωή αλλά και το θάνατο που έρχεται σε ώρα νιότης. Νέοι και ένδοξοι ήρωες βρήκαν το δρόμο προς τα άστρα στο πρόσωπο του Περσέα, του Ηρακλή και του Ωρίωνα. Αντίθετα οι Κινέζοι τιμούν ευλαβικά τους ηλικιωμένους.
Η αλήθεια είναι ότι γέρος είναι "ούτε νέος, ούτε ανανεώσιμος, άνθρωπος πάντως".

Ε. Στάμου είπε...

Μια διεκρίνιση προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Αυτό που κάναμε ως παράλληλο κείμενο είναι στροφή από το ποίημα του Γέιτς.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Γεια σου, Ευαγγελία, ευχαριστούμε.

( Για την ύλη ας μην το συζητήσουμε. Το θέμα δεν είναι να σας ξεπεράσουμε - που δε θα σας ξεπεράσουμε. Το θέμα είναι πως η ζημιά έχει ήδη γίνει, έχουμε βγει από τους ρυθμούς μας, η συστηματικότητα έχει πάει περίπατο, ο προγραμματισμός επίσης, ό,τι είναι να γίνει θα γίνει αγχωτικά και βεβιασμένα.)

Το απόσπασμα του Γέιτς δεν το είχα υπόψη μου. Είναι πολύ καλό ( παράλληλο).

Η αντίληψη αυτή περί γηρατειών, έχεις δίκιο, κρατάει -και στην ποίηση - από τα ομηρικά. Αναλογίσου, άλλωστε, το πόσο πιο επώδυνα ήταν τότε τα γηρατειά, χωρίς τη συνδρομή της ιατρικής
( τουλάχιστον με την έννοια που της δίνουμε εμείς σήμερα..)
Σου θυμίζω τους στίχους από το Μίμνερμο, που φτάνει να λέει πως " όμως κι αυτό το σύνορο της νιότης σαν περάσεις, καλύτερος ο θάνατος αμέσως παρά η ζήση" ( μτφρ. Βουτιερίδης). Εκεί, μάλιστα, ούτε η Τέχνη δε σώζει τα πράγματα...

Το θέμα είναι ελκυστικό και στην τάξη, στο ένα τμήμα που προλάβαμε, η συζήτηση για τη στάση των ανθρώπων απέναντι στα γηρατειά είχε ανάψει για τα καλά..

Άντε, με το καλό από αύριο.