Σάββατο 20 Δεκεμβρίου 2008

Ο Λίνος Πολίτης για τον Κ.Π.Καβάφη ( και μια ασκησούλα, γιατί πολύ καθήσαμε τελευταία..)

Ας δούμε τι γράφει ο Λίνος Πολίτης για τον Καβάφη, στην Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ( 4η εκδ. Μορφωτικού ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1985, σελ. 234-5):

Λίνος Πολίτης


" Μια σοβαρότητα και μια βαρυθυμία. Δε θα βρούμε στον Καβάφη την εύθυμη νότα, την ευφρόσυνη πολυχρωμία. Ειρωνεία άφθονη, αλλά ειρωνεία συνοδευμένη από μια γκριμάτσα τραγική. Από την ηδονική, την ιστορική ή τη φιλοσοφική άποψη, αδιάφορο, το καίριο είναι η συνειδητοποίηση της δραματικής ουσίας της ζωής, η αίσθηση της παρακμής και της ματαιότητας. Η τραγική όμως αυτή συναίσθηση δεν οδηγεί στη διάλυση και στην απιστία· το αίσθημα της αξιοπρέπειας και της περηφάνειας, η βαθύτερη συνείδηση του ανθρώπου, αποτελούν το αντίρροπο και θεμελιώνουν την πίστη και τη σωτηρία. Αν η γενιά των dècadents του 1920 έστρεψε το ενδιαφέρον της στον Καβάφη, είδε στην ποίησή του μόνο την αρνητική της πλευρά.
Μια τέτοια ποίηση, τόσο διαφορετική απ' ό,τι ήταν μέχρι τότε γνωστό και καθιερωμένο, επόμενο ήταν να χρησιμοποιήσει και τρόπους εκφραστικούς ολότελα καινούργιους. Η γλώσσα του Καβάφη είναι τελείως ιδιότυπη· με την αθηναϊκή καθιερωμένη "ποιητική" δημοτική ( του Παλαμά, π.χ) δεν έχει καμιά σχέση, αλλά και, παρ'όλη τη συχνή χρήση τύπων της καθαρεύουσας, βρίσκεται μακριά και από την τυπική καθαρεύουσα, παλιότερη ή νεώτερη. Οι άκρατοι δημοτικιστές δεν του συγχώρεσαν ποτέ τη μη προσαρμογή του, αλλά και οι καθαρευουσιάνοι δύσκολα θα τον δέχονταν στη χορεία τους. Βασικά η γλώσσα είναι ζωντανή, "δημοτική", οι εκτροπές προς την καθαρεύουσα είναι ίσως ένα ηθελημένο πεζολογικό, ρεαλιστικό στοιχείο, η δημοτικιστική όμως βάση δίνει θερμότητα και γνησιότητα στο λόγο, ενώ οι πολίτικοι ιδιωματισμοί ( επίμονα, και θα έλεγα, αυτάρεσκα κρατημένοι) δηλώνουν την ακριβή παρουσία του ανθρώπου.
Και ο στίχος, σαν τη γλώσσα, καλλιεργεί τα πεζολογικά, αντι"ποιητικά" στοιχεία, και θέλει να έχει τη βαρύτητα της ρεαλιστικής διαπίστωσης. Το μέτρο είναι πάντοτε ο ίαμβος ( το πιο κοντά στον πεζό λόγο), αρκετά χαλαρός, ο στίχος ελεύθερος, με άνισο αριθμό συλλαβών· πολλές φορές ( στα παλαιότερα ποιήματα περισσότερο) φανερώνεται και η ομοιοκαταληξία, που ηχεί και σαν παιχνίδι ή σαν ειρωνεία· κάποτε ο στίχος κόβεται - διαλύεται καλύτερα - στα δυο ( "Τέμεθος Αντιοχεύς") σαν να μην έχει τη δύναμη να ολοκληρωθεί. Αλλά είναι κι αυτό ένα μέσο της ποιητικής. Στην ποιητική του Καβάφη τίποτα δεν είναι τυχαίο· τα ποιήματά του τα προσέχει και τα λεπτουργεί ως την τελευταία λεπτομέρεια. Η στίξη, οι περίοδοι, οι παύσεις, όλα είναι υπολογισμένα, όλα υπηρετούν την "τέχνη της ποιήσεως", ακόμα και η τυπογραφική εμφάνιση. Το καθετί τεχνουργημένο με κομψότητα και καλαισθησία."

Τώρα, αν θέλετε, ακολουθήστε τις οδηγίες προς υποψηφίους:..
Σημειώστε τόσο τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται στις ιδέες, όσο και τα μορφικά χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια, ανιχνεύστε τα στα ποιήματα "Καισαρίων"και
" Μελαγχολία Ιάσωνος Κλεάνδρου ποιητού εν Κομμαγηνή 595 μ.Χ"


Μην ξεχνάτε πως τέτοιου τύπου ερωτήσεις ( επαλήθευση ή διάψευση μιας κρίσης, εντοπισμός χαρακτηριστικών στο εξεταζόμενο απόσπασμα ) είναι οι πλέον συνηθισμένες στις εξετάσεις.

5 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Καλά Χριστούγεννα εύχομαι κι ένα καλύτερο 2009

Ε. Στάμου είπε...

Ωραία η παράσταση; Περιμένουμε τις εντυπώσεις σας για να λέμε ότι την είδαμε κι εμείς.
Καλά Χριστούγεννα!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

evlahos,

Ευχαριστούμε, αντευχόμαστε εκ βάθους καρδίας!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ε. Στάμου,
Ωραία κι επεισοδιακή. Δυστυχώς δεν πρόλαβα, πριν κλείσουμε για διακοπές, να αποσπάσω κανένα κειμενάκι των παιδιών για την παράσταση κι έτσι αύριο μεθαύριο θα υποστείς τα δικά μου σχόλια.
( Καλά, πού το θυμόσουνα, βρε παιδί μου κ εσύ! )
Καλά Χριστούγεννα και σε σας.

mareld είπε...

Στους γλυκύτατούς μου Φίλους,

εύχομαι,

Καλά Χριστούγεννα!

φιλάκια!