Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010

Σκάνδαλο! Ο Γκάτσος κι ο Χατζιδάκις έκλεψαν τον προβληματισμό του αφηγητή μας.

Πολύ συχνά στη λογοτεχνία εμφανίζεται το θέμα της αντιπαράθεσης του παρόντος και της παρελθούσης ζωής που κουβεντιάζαμε στην προηγούμενη ανάρτηση. Το συναντάμε με απλό, άμεσο, λυρικό τρόπο και σ’ ένα τραγούδι που σύνθεσε ο Μάνος Χατζιδάκις μελοποιώντας στίχους του Νίκου Γκάτσου.
Διαβάστε το, ακούστε το και κάνετε τις συγκρίσεις με τη νοσταλγία του αφηγητή μας.
Πάει ο καιρός, πάει ο καιρός
που ήταν ο κόσμος δροσερός
και κάθε αυγή ξεκινούσε μια πηγή
για να ποτίσει όλη τη γη

Ήρθανε νύχτες και βροχές
και σκοτεινιάσαν οι ψυχές
και στο βαθύ το σκοτάδι έχει σταθεί
ένα παιδί να ζεσταθεί

Τώρα το δάκρυ κυλάει στο χώμα
και πέρα απ’ το βοριά
ένα καράβι ρωτάει ακόμα
πού θα βρει στεριά

Πάει ο καιρός, πάει ο καιρός
που ήταν ο κόσμος δροσερός
και κάθε αυγή ξεκινούσε μια πηγή
για να ποτίσει όλη τη γη



Χαρακτηριστικό παράδειγμα του ότι ο καθένας «διαβάζει» με τον τρόπο που μπορεί ή θέλει τη λογοτεχνία αλλά και το κάθε έργο τέχνης: Το τραγούδι είχε γραφεί το 1965. Η λογοκρισία της χούντας, όμως, του 1967 το ..απαγόρεψε ( είχε, φαίνεται, τη μύγα..). Εμείς τώρα το «διαβάζουμε» μέσα από τις αναλογίες του με το διήγημά μας, λες και το τραγουδάει ο σκυθρωπός δικηγόρος του γραφείου.

Άραγε, συμφωνούμε, τουλάχιστον, ότι είναι ένα ωραίο τραγούδι;

Όσο για τα δεντράκια στις φωτογραφίες, αυτά ήταν παραγγελία της daflek από την προηγούμενη ανάρτηση. Και για να μη ρωτάμε πάλι σε ποιο νησί τα χτυπάει ο αέρας και παίρνουν το σχήμα του, ας αλλάξουμε λίγο το κουίζ:
Πώς λένε, στη λαϊκή του ονομασία τον άνεμο που τους έδωσε αυτά τα απίθανα σχήματα;
(Ο ίδιος άνεμος φυσάει και σήμερα!)

31 σχόλια:

Ἅ λ ς είπε...

ωραιο τραγουδακι..

ααα... λατρευω τα κουιζ!!!!!
και για αλλη μια φορα δε γνωριζω την απαντηση.. ή μαλλον ψεματα ΔΕΝ ΤΗ ΘΥΜΑΜΑΙ.... αχχχ.. και το καλοκαιρι που ημουν με τον αδερφο μου κ βρηκαμε εναν καθηγητη μας απο το σχολειο μας το ειπε, γιατι ειχαμε μια συζητηση για ανεμους..αχ!

Ἅ λ ς είπε...

ΥΓ: Και μπραβο για το βιντεακι!! τελικα εμαθες πολυ καλα να τα φτιαχνεις ;)

Πολίνα Μοίρα είπε...

"και κάθε αυγή ξεκινούσε μια πηγή
για να ποτίσει όλη τη γη", τι όμορφοι στίχοι...
Πολύ ωραίο το βίντεο, Διονύση μου,μπράβο! Να δω πότε θα μάθω κι εγώ.
Φιλιά

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλς,
Σύσταση: Διάβασε από το Άξιον εστί, του Ελύτη. Εκεί, σε κάποιο σημείο, φυσούν πολλοί άνεμοι:-)
( Πάντα με την καλή σου την κουβέντα..)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Πολίνα,
Αμ, αυτό το "δροσερός" δεν είναι ωραίο επίθετο για τον κόσμο;

Πολλά φιλιά.

Στέλλα είπε...

...αν βρούμε το απόσπασμα από το Άξιον Εστί, το παραθέσουμε και διαλέξεις εσύ το σωστό άνεμο από όλους όσους φυσούν στους στίχους του ποιητή, θεωρείται έγκυρη η συμμετοχή στο διαγωνισμό, δάσκαλε;

Ἅ λ ς είπε...

"ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΟΡΕΣ ΑΝΕΜΟΙ που ιερουργούνε
που σηκώνουν το πέλαγος σαν Θεοτόκο
που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια
που σφυρίζουν στα όρη κι έρχονται

Οι αγένειοι δόκιμοι της τρικυμίας
οι δρομείς που διάνυσαν τα ουράνια μίλια
οι Ερμήδες με το μυτερό σκιάδι
και του μαύρου καπνού το κηρύκειο

Ο Μαΐστρος, ο Λεβάντες, ο Γαρμπής
ο Πουνέντες, ο Γραίγος, ο Σιρόκος
η Τραμουντάνα, η Όστρια"

με το που το ειδα το θυμηθηκα! Τραμουντανα!!!!!!! (εκτος αν δε φυσαει βοριας κ ειμαι εκτος θεματος..χαχαχα τι φυσαειι???)
αν φυσαει κατι αλλο δεν το ξερω.. Μονο βορια και νοτια(οστρια) ξερω...

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέλλα,
Για δεύτερη συνεχόμενη φορά εργάζεσαι με ανιδιοτέλεια για το κοινό καλό και όφελος!
Είναι προφανές πως έχοντας βρει τον άνεμο και έχοντας πάρει αέρα στα πανιά σου, παραχώρησες τη χαρά της αποκάλυψης! Σου αξίζει τουλάχιστον εύφημη μνεία και γλυκάκι απ' το Χαλκί της Νάξου, απ' την περιοχή της οποίας ήταν και τα δεντράκια της φωτογραφίας!
Άξια!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλς,

ΖΗΤΩΩΩΩΩΩΩΩΩΩ!Η μεγάλη χαρά δεν είναι απλώς ότι κέρδισες, αλλά ότι κάθησες και βρήκες το Άξιον εστί και μας δρόσισες με το απόσπασμα των ανέμων.
Και βέβαια ο βοριάς, η Τραμουντάνα, λυγίζει τα ηρωικά δεντράκια, ο βοριάς " που τ' αρνάκια παγώνει".
Την απονομή ελπίζω πως θα την κάνει ο Νίκος-ένα κόμμα το έχετε:-))
Καλημέρα!

gyristroula2 είπε...

Τόσοι ανέμοι που φυσάνε εδώ γυρνάνε τη φτερωτή του ανεμόμυλου σαν τρελή.
Να αλέσουμε και λίγο σταράκι; Ποιος το είπε αυτό, Διονύση, θυμάσαι;

Σοφία Αρμελινιού είπε...

Αλς, μπορείς να δεις και το "Ανεμολόγιο" του Τσαρούχη, είναι καλό ... σκονάκι!!!
http://users.sch.gr/kassetas/zzzzzzzzAirWind1.htm
Πάντως εγώ, αν και νησιώτισσα, τους ανέμους δεν τους ξέρω.
Διονύση, πολύ ωραία έμπνευση αυτό το παράλληλο. Τελικά όταν διδάσκει κανείς Λογοτεχνία, ψάχνει παντού για παράλληλα κείμενα, μουσικές, εικόνες... Απόλαυση!!!

Στέλλα είπε...

Μπράβο Αλς, έσκισες! Μπράβο και στην twinkle για τις πληροφορίες που μας έδωσε για τους ανέμους!

Εγώ πάλι μόνο τις ονομασίες των βόριων ανέμων ξέρω, κι αυτές από εκείνο το πονηρό αθώο τραγουδάκι που μου μάθαινε η μαμά μου όταν ήμουν μικρή...εκείνο, καλέ, που λέει για μια μικρή παπαδοπούλα που έπλενε κάτω στο γιαλό - κοντή, νεραντζούλα φουντωτή - και φύσηξε ο ατακτούλης βοριάς, ο μαϊστρος, η τραμουντανα κι ανασήκωσε το μεσοφούστανό της και της φάνηκε ο ποδοστράγαλός της (http://www.youtube.com/watch?v=OykBRRGaCuk).

Αχ, κύριε Μάνεση..με τόσα γλυκά με κακομαθαίνετε! (Κι έχω μεγάλη αδυναμία στα γλυκά του κουταλιού και γενικά στα παραδοσιακά εδέσματα!)

Ἅ λ ς είπε...

γιουπιιιι..! μακαλα που χαθηκε ο νικος και περιμενω τη βραβευση?? :)
εδω παντως δεν ξερω αν φυσα μονο τραμουντανα..χιχι

twinkle,
να πω την αληθεια τετοια αναλυση δεν την περιμενα! ευχαριστουμε!!!!

στελλα,
ευχαριστω! ναι οντως το τραγουδακι!!! χιχι
και να σου πω εισαι μεθητρια της Γ στο σχολειο καλλιθεας??? Αν πηγες Πηλιο θα βρηκες αρκετα γλυκα του κουταλιου που θα σου άρεσαν! αχ! τι τα θυμηθηκα τωρα..

http://picasaweb.google.com/eirini.2291/EiRiNi?authkey=Gv1sRgCP_999W2uai8swE#5422930990522454402 δες μια φωτο που τραβηξα!! :))

Νίκος είπε...

Είναι ο βοριάς βεβαίως βεβαιώς.

Νίκος είπε...

Τώρα το είδα.Με ζητείτε βλέπω.Να ΄μαι λοιπόν.Τη βράβευση θα στη κάνουμε όταν κατέβεις κατά εδώ.Να το θυμάσαι.Προς το παρών έχε την χαρά ότι το βρήκες.

Νίκος είπε...

ΥΠΕΡΟΧΟ,ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΟ ΘΑ ΕΛΕΓΑ(είμαι και Βρετανός άσχετα αν δεν μου αρέσει η γλώσσα).Μπράβο κ. Μάνεση,ξεπεράσατε τον ευατό σας.

Ἅ λ ς είπε...

φιλε νικ (παραπεμπει καθολου σε Βρετανια?)

ευχαριστω ευχαριστω να σαι καλα!!!
να ξερεις τοτε οτι η βραβευση θα γινει με τοκους... αρααα....! οσο περνανε οι μερες μου χρωστας καλυτερ βραβευση, βραβεια κλπ κλπ!!!

daflek είπε...

Να προσθέσω το εκπρόθεσμο σχόλιο μου και τη λύπη μου που δεν προλαβα να απαντήσω στο κουίζ.
Σας είναι γνωστό:
"....Όπως τα παύκα
κρατούνε τη μορφή του αγέρα
ενώ ο αγέρας έφυγε, δεν είναι εκεί
το ίδιο τα λόγια
φυλάγουν τη μορφή του ανυρώπου
κι ο άνθρωπος έφυγε, δεν είναι εκεί."
(Γ. Σεφέρης)
Πού έχετε δει τελευταία το απόσπασμα;
(Αν είχα λιγότερη οικιακή δουλειά θα είχα προλάβει να απαντήσω για το βοριά, τις "ετησίες" κλπ κλπ
Πολλά φιλιά
Ρούλα Μουντάνου

daflek είπε...

Συγγνώμη για τα τυπογραφικά (ο δαίμων του πληκτρολογίου). Διορθώνω λοιπόν
Όπως τα πεύκα
κρατούνε τη μορφή του αγέρα
ενώ ο αγέρας έφυγε, δεν είναι εκεί
το ίδιο τα λόγια
φυλάγουν τη μορφή του ανθρώπου
κι ο άνθρωπος έφυγε, δεν είναι εκεί."
(Γιατί δεν κάνει να ασεβούμε στον ποιητικό λόγο)
Καλό μεσημέρι πολύτιμοι....διαδικτυακοί φίλοι που πάντα θαυμάζω δημοσιεύσεις και σχόλια

Νίκος είπε...

Ειρήνη λυπήσου με!!Οικονομική κρίση!!Αν θες χειροποίητα ή κάτι πιο απλό ναι (αν και δεν είναι πολύ καλός),αλλά μην περιμένεις ακριβά δώρα.Εν τέλει έλα εσύ και τα υπόλοιπα λύνονται.Τα δώρα δεν δίνονται εξ αποστάσεως.

Στέλλα είπε...

Αλς
πάει κάμποσος καιρός που έχω τελειώσει το σχολείο, αλλά η αγάπη μου για τα γλυκά του κουταλιού διαχρονική και ανεξάντλητη!
Στη Μακρυνίτσα είχα δοκιμάσει ένα γλυκό καρυδάκι...μα, ένα γλυκό καρυδάκι...τι να σου λεω! Αλλο πράμα!

Το λινκ σου με μπέρδεψε...πολλές φωτογραφίες έχεις τραβήξει, όλες πολύ όμορφες, σε ποια από όλες αναφέρεσαι;

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Γυριστρούλα,

Πλάκα έχουμε. Κολλήσαμε το μικρόβιο των κουίζ, μου φαίνεται ( και με δύο λάμδα, μάλιστα!)
Θα σε γελάσω. Δεν αναφέρεσαι στο Λόρκα/Γκάτσο, βέβαια, και στο "γύρνα, φτερωτή του μύλου, να περάσει το νερό", ε;

Λοιπόν. Μάλλον είμαι καλύτερος στο να βάζω κουίζ απ' το να βρίσκω απαντήσεις..:-)

( Γυρίζουν οι μύλοι στο νησί;)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

twinkle,

Δεν πειράζει που έσπευσα κι εγώ να δω το ανεμολόγιο στην παραπομπή σου, ε; Παρεμπιπτόντως: Η (και) ηλεκτρονική δουλειά του συγγραφέα και συναδέλφου Α.Κασσέτα μου φαίνεται εξαιρετική. Διόλου τυχαίο ότι από την ηλεκτρονική του δεξαμενή βρίσκει κανείς ζωογόνο νεράκι.

Όσο για τα παράλληλα, κράτησε την όρεξή σου, μια και η Στέλλα και η daflek ήδη έχουν προτείνει κι άλλα που επίκεινται:-) ( Ε, ναι, είμαστε μία ωραία ατμόσφαιρα!!)

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο,
"Έφτασες αργά, σου πήρε άλλος τη θέση(...)".
Βεβαίως είναι ο βοριάς:-) Έτσι κι αλλιώς στην τελετή βράβευσης θα παραστείς:-)

Όσο για τα καλά σου λόγια, δε με ξεγελάς εύκολα εμένα. Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας...

Διονύσης Μάνεσης είπε...

daflek,
Κι εσύ, φίλε Βρούτε;! Κι εσύ κουίζ;
Το υπέροχο απόσπασμα του Σεφέρη δεν το έχω δει πουθενά αλλού εκτός από εκεί που ήταν από γεννησιμιού του: ανάμεσα στα τρία κρυφά ποιήματά του. Πού το έρριξε ο αέρας κι αυτό;;

( Αχ, οι οικιακές δουλειές, Ρούλα! Είναι σαφές ότι είναι εναντίον των κουίζ αλλά και των αναρτήσεων..)

Λοιπόν, ποια η απάντηση στην ερώτησή σου; Δεν είδα και κανένα άλλο να την απαντάει. Ούτε καν η μανία της Στέλλας για τα γλυκά-έπαθλα φαίνεται πως δεν ήταν αρκετή.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέλλα,

Ξέρεις κανένα να κάνει καλό γλυκό κυδωνάκι - κι ας μην είναι από το Πήλιο. Είχαμε ένα βαζάκι ( και χωρίς να κερδίσω σε κουίζ, μάλιστα), αλλά μας τελείωσε και καλομάθαμε πια.

Καλύτερα: Όταν βάλουμε το παράλληλό σου, να το συνοδεύσουμε με ένα βαζάκι κυδώνι με αμύγδαλα;;

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέλλα,

Α, ξέχασα: Προφανώς η Αλς λέει για τη φωτογραφία με τα γλυκά κουταλιού από τη λίμνη Πλαστήρα.
Ε, Ειρήνη;

Ἅ λ ς είπε...

οχι οχι δε βγαζει φωτογραφια το λινκ?
χμ... ειναι μια που εχει πολλα πολλα γλυκα πολυχρωμμα σε ραφια!!!

παντως διονυση ναι! υπαρχουν και κει.. τα ειδες ε?? χιχιχι... απο την Πλαστηρα καθε φορα που παμε παιρνουμε και ενα διαφορετικο (και απο το πηλιο).
Τελευταια φορα πηραμε και μεις καρυδακι παντως... μαλωναμε με τον αδερφο μου!! Ο καημενος ο μπαμπας που ειναι και το αγαπημενο του και απο τα μονα που τρωει ισως ζητημα να προλαβε 2...χιιχι δυσκολο πραμα να εισαι πατερας!

gyristroula2 είπε...

Αχ, ωραία που δεν το θυμάσαι και θα στο θυμίσω εγώ η μονίμως ξεμυαλισμένη από τους ανέμους.
Είναι απόν τις Δοκιμές μια αφήγηση του Σεφέρη για έναν ανεμόμυλο, που ένας παλιός τεχνίτης τον αναπαλαίωσε τόσο τέλεια, που δεν του έκανε καρδιά να γυρίζει μόνο για τους τουρίστες και είπε αυτό το πολλαπλώς σημαντικό για τον ποιητή: "Να αλέσουμε και λίγο σταράκι". Είναι από τις προσωπικές μου εμμονές γι΄αυτό το θυμάμαι.

Στελλα είπε...

Αλς,
τώρα μάλιστα! Τώρα την είδα τη φωτογραφία!Πολύ ωραία (λιγούρα φέρνει)!!!

Διονύση,
από έγκυρη πηγή ξέρω ότι 4 κιλά κυδώνι έγιναν ολόφρεσκο γλυκό με μπόλικο αμύγδαλο..Μπορώ να μεσολαβήσω να φτάσει στα χέρια σας (θα ζητούσα για αντάλλαγμα τις απαντήσεις των επόμεων κουίζ, αλλά έχω υποσχεθεί να παίζω τίμια από 'δω και στο εξής!) :-)

Ανώνυμος είπε...

Θέλουμε κι άλλα κουίζ!ΔΏΣΤΕ ΜΑΣ ΚΟΥΙΖ...