Παρασκευή 12 Νοεμβρίου 2010

Μελωδικά παράλληλα (Αναπλήρωση 4)

Ο Νίκος Ξυδάκης
Ας ελπίσουμε ότι η σημερινή αναπλήρωση θα είναι κάπως πιο ευχάριστη,
αφού τα παράλληλα κείμενα – δυο ποιήματα του Γεωργίου Βιζυηνού - θα τα ακούσουμε μελοποιημένα από την αισθαντική μουσική του συνήθους υπόπτου
και…ευεργέτη του ιστολογίου μας Νίκου Ξυδάκη.
Η ερώτηση που έχετε να απαντήσετε είναι: " Ποια από τα στοιχεία που υπάρχουν στα ποιήματα σας είναι γνωστά από το διήγημα " Το αμάρτημα της μητρός μου";
Λοιπόν, να τα και καλή ακρόαση:
1) Γεωργίου Βιζυηνού Επί του τάφου του πατρός μου
(παραλείπονται τρεις στροφές)

Ξύπνα, πατέρα! χαραυγὴ
τὸν οὐρανὸ χρυσώνει,
κι᾿ ὅλη ξυπνᾶ ἡ μαύρη γῆ.
Ξύπνα καὶ σὺ μὲ τὴν Αὐγή, ν᾿ ἀκούσουμε τ᾿ ἀηδόνι.
Μὲ τὴ μητέρα μία ψυχή,
σὲ κάθε τέτοιαν ὥρα
πετούσατε στὴν προσευχή.
Τὸ σήμαντρό μας ἀντηχεῖ. Γιατί κοιμᾶσαι τώρα;

Εἶναι τὸ ὄνειρο μακρὸ
ποὺ βλέπεις αὐτοῦ πέρα;
Κοιμήθηκες, κι᾿ ἤμουν μικρό,
κι᾿ ὡς νὰ τελείωση τὸ πικρό, ἐτράνεψα, πατέρα!

Θυμᾶσαι; Μ᾿ ἔκλεψες φιλὶ
μιὰ ᾿μέρα παιχνιδιάρη,
καὶ μ᾿ εἴπες - Ἀφτερο πουλί,
χρειάζεσαι καιρὸ πολὺ νὰ γένης παλλικάρι. -

Ἦρθ᾿ ὁ καιρός. Νἆμαι τρανό!
Διέ με, καλὲ πατέρα,
Σοῦ ᾿τράνεψα· μά... ὀρφανό!
Στὸ δρόμο, πού συχνὰ περνῶ, μὲ εἴπανε μιὰ ᾿μέρα.

Περνᾶ τὸ δόλιο τ᾿ ὀρφανό!
Δὲ γνώρισε πατέρα!
Τὸν ἔχασε τριῶ χρονῶ!-
Μοιάζει σὰν ἔρημο πτηνό! - Ἂς τὸ χαρῆ ἡ μητέρα!

Πές μου, πατέρα, τὴν αὐγή,
πού καίει τὸ λιβάνι
ἡ μάνα καὶ μoiρολογεῖ,
Ἡ μυρωδιὰ περνᾶ τὴ γῆ; ᾿Μπορεῖ νὰ σὲ ζεστάνη;

Τὸ βράδυ πώρχομαι γοργὸ
κι᾿ ἀνάφτω τὸ κανδύλι
τὸ ξέρεις ποὺ τ᾿ ἀνάφτω ᾿γώ;
Ξύπνα, πατέρα! θὰ καγῶ, σὰ λυχναριοῦ φυτήλι!
Μὲ ᾿φώναζες νὰ κοιμηθῶ
στὸ σπλαχνικὸ πλευρό σου.
- Ἔλα, μικρό, νὰ ζεσταθῶ. -
Κι᾿ ἐγὼ πετοῦσα νὰ χωθῶ στὸν κόρφο τὸ γλυκό σου.

Τώρα, πατέρα, στὴν πικρὴ
τὴ γῆ τὴ χιονισμένη,
στὴν κρύα κλίνη τὴ μικρή,
σ᾿ αὐτὴ τὴ νύχτα τὴ μακρή, πές μου ποιὸς σὲ ζεσταίνει;...

Θέλεις ἐγὼ ν᾿ ἀποκριθῶ;
Κανείς, καμιὰν ἡμέρα!
Μὰ ἦρθα ᾿γώ πιὰ νὰ χωθῶ
Στὸν κόρφο σου νὰ κοιμηθῶ, νἆσαι ζεστός, πατέρα

2) Γεωργίου Βιζυηνού « Αποχαιρετισμός»

" Φυσά βοριάς, φυσά θρακιάς,
γεννιέται μπόρα φοβερή!
με παίρνουν, μάνα, σαν φτερό,
σαν πεταλούδα τρυφερή,
και δεν μπορώ να κρατηθώ·
μάνα μην κλαις,
θα ξαναρθώ.

Βογγούν του κόσμου τα στοιχειά,
σηκώνουν κύμα βροντερό!
θαρρείς ανάλυωσεν η γη,
και τρέχ' η στράτα, σαν νερό,
και γω το κύμα τ' ακλουθώ
μάνα μην κλαις,
θα ξαναρθώ.


Όσες γλυκάδες και χαρές
μας περεχύν' ο ερχομός,
τόσες πικράδες και χολές
μας δίν' ο μαύρος χωρισμός!
Ωχ! Ας ημπόργα να σταθώ…
μάνα μην κλαις,
θα ξαναρθώ.


Πλάκωσε γύρω καταχνιά,
κι ήρθε στα χείλη μ' η ψυχή!
Δος με την άγια σου δεξιά,
δος με συντρόφισσαν ευχή,
να με φυλάγη μη χαθώ,
μάνα μην κλαις,
θα ξαναρθώ.




Πώς σας φάνηκαν;

ΣΗΜ. Τα βιντεάκια φτιάχτηκαν με εικόνες ως επί το πλείστον κατεβασμένες από το διαδίκτυο - και, βέβαια, χωρίς ιδιαίτερη γνώση των μέσων...Την ανοχή σας!

22 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Είναι πολύ ωραία μελοποιημένα και ο Βιζυηνός φαίνεται πως είχε στενή σχέση με τη μητέρα του.

Στο πρώτο κομμάτι είναι σαν να μιλάει σε κάποιο σημείο σε 3ο πρόσωπο αντί για 1ο,όμως δεν φέρω αν μιλάει για τον εαυτό του.(ο Βιζυηνός δεν έχασε τον πατέρα του στα 3 , έτσι δεν είναι?)
Επίσης μου φαίνεται πως μιλάει στο νεκρό του πατέρα με ένα παράπονο και σαν να δείχνει πόσο μεγάλη ήταν η επιθυμία του να τον γνωρίσει καλύτερα...

Μ.Ι.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Καλησπέρα, Μ.Ι,
Δε σου κρύβω πως μου κάνει εντύπωση και ταυτόχρονα με ευχαριστεί πολύ το γεγονός ότι βρίσκεις ωραία τη μελοποίηση.
Δεν μπορώ να φανταστώ εύκολα τον εαυτό μου στη θέση σου, στα 18 μου σήμερα, δηλαδή, ως προς τα ακούσματα αυτά. Ξέροντας, μάλιστα, πάνω κάτω, και τα μουσικά σου γούστα χαίρομαι ακόμα περισσότερο, γιατί δείχνεις πως έχεις ανοιχτές τις αισθήσεις σου στον κόσμο. Ανοιχτές και σε ετοιμότητα!

Το σχόλιό σου, δεν αποτελεί, φαντάζομαι, μια πλήρη απάντηση παράλληλου κειμένου.
Απαντώντας, λοιπόν, μόνο στο σχόλιο, σου θυμίζω πως ο Βιζυηνός είχε χάσει τον πατέρα του στα 5 του, οπότε περισσότερο αναλογία είναι αυτό παρά διαφορά.

( Όσο για την πληκτρολόγηση, μια χαρά πάει κι αυτή!)

Καλό βράδυ :-))

Ε. Στάμου είπε...

Ούτε ένα, ούτε δύο. Έξι μέτρησα. Ούτε ανοχή, ούτε επιείκεια. Εύγε, φίλε μου. Θαυμάσια όλα. Τον Αποχαιρετισμό τον είχα δει πέρσι στο blog, όταν δεν είχες ακόμα κανάλι στο yutube. (Ποιος είπε ότι δεν γνωρίζει καλά την τεχνολογία); Μου άρεσε η μουσική και αγόρασα το cd. Είναι θαυμάσιο.
Μην ξεχνάς, περιμένω παράλληλο και για το "Ποίος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου".

Σ` ευχαριστούμε για τα πολύτιμα δώρα σου.
Φιλιά

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ε. Στάμου,
Α, Λίτσα, από το περίσσευμα της καλής σου της καρδιάς τρέφομαι!

Τώρα σ' αφήνω βιαστικά, γιατί κάποια Αρισμαρί βλέπω πως έκανε ανάρτηση (θησαυρών, κατά τα ειωθότα..) για το Όνειρο στο κύμα και πάω να τραφώ κι από 'κει:-)

Παράλληλο του φονέα για το Αμάρτημα μπορείς να περιμένεις - αν και κρατώντας μικρό καλάθι πορεύεσαι συνετότερα..

Καλό σας βράδυ.

Ἅ λ ς είπε...

πο πο... ανατριχιαστικα!!!
Απο το πρωτο ξεχωρισα αυτον το στιχο: "Διέ με, καλὲ πατέρα, Σοῦ ᾿τράνεψα· μά... ὀρφανό"

Αλλα μαρεσε καλυτερα το δευτερο.

Μελοποιημένα δε, ειναι και τα δυο εξαιρετικα...! Πολυ συγκινητικα!!

Καλο βραδυ Διονυση!!!

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Αλς,
Σ'άρεσε το "σου τράνεψα...μα..", ε;
Μήπως λίγο πολύ όλοι πίσω από την...τρανοσύνη μας δεν κρύβουμε τον ορφανό εαυτό μας;
Αλλά, ας αφήσουμε τις μελαγχολικές σκέψεις, μέρες που είναι..

Κι εγώ νομίζω πως το ύφος του Ξυδάκη ταίριαξε πολύ και με τα δύο ποιήματα.

Πολίνα Μοίρα είπε...

Διονύση καλημέρα!
Μπράβο μεγάλο για τα εξαιρετικά βίντεο!!!
Το ποίημα για τον πατέρα του συγκλονιστικό.Πόσες απώλειες τελικά του κατάτρωγαν μυαλό και ψυχή..
Μεγαλώνοντας χωρίς πατέρα και με μια μάνα απούσα, μάλλον δεν έζησε ποτέ την παιδική του ηλικία.
Ο Ι.Μ.Παναγιωτόπουλος λέει πως η παιδική ηλικία του Βιζυηνού τελειώνει τη στιγμή που πεθαίνει!
Καθόλου ανεξήγητο δεν μου φαίνεται,κάτω απο τέτοιες συνθήκες, να μπει το μυαλό στους δρόμους τους σκοτεινούς...

Ἅ λ ς είπε...

χαχαχα γιατι τι μερες ειναι καλε????

dreamteamk9 είπε...

Ποιήματα και μελοποίηση συνταρακτικά.

Και η οπτικοποίηση στα videos, κύριε Μάνεση, εξαιρετική.

Νίκος είπε...

Για αρχή στο πρώτο.Και στα δύο ο Βιζυηνός είναι όρφανος από πατέρα και μάλιστα από την τρυφερή ηλικία των 3.Η αδερφή του πεθαίνει και αυτό φαίνεται προς το τέλος που μιλάει για την κρύα κλίνη της αδελφής του.Ακόμα σε όλο το κείμενο διαφαίνεται έντονα ένα παράπονο για την αδιαφορία που του επιδεικνύει η μητέρα μιλώντας στο νεκρό πατέρα.Ακόμα μες στο ποιήμα αναφέρει ότι η μάνα μοιρολογεί και λιβανίζει για χάρη του νεκρού άντρα της,ενώ κάπου αλλού αναφέρεται σε ένα περιστατικό όπως και στο διήγημα όπου ο πατέρας λέει ότι αυτός ο μικρός έχει καιρό ακόμα για να μεγαλώσει.Τέλος στην πρώτη παράγραφο μιλάει για την ψυχή του πατέρα που πετάει μες στο σπίτι μαζί με την μάνα και τον μικρό.Τα υπόλοιπα αύριο για να υπάρχει και λίγο ενδιαφέρον και αναμονή,αγγλιστί σασπένς.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Πολίνα, καλησπέρα,

Πράγματι. Ζωή απ' αυτές που δύσκολα συλλαμβάνουμε μέσα από τα δεδομένα της δικής μας εποχής.
Κι ωστόσο, πριν μπει "σε σκοτεινούς δρόμους", όπως λες, το μυαλό του, είχε κάνει φοβερές υπερβάσεις. Και μόνο οι σπουδές εκείνη την εποχή και με τις δεδομένες οικογενειακές και προσωπικές συγκυρίες..
( Το δε κυνήγι που του έκανε το αθηναϊκό κατεστημένο πού το βάζεις;)

Φιλιά.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

dreamteamk9,
Καλώς τα πρωτάκια!
Σας άρεσαν;; Προσέξτε, μην υπερβάλλετε, γιατί μου δίνετε θάρρος και φόρα να βάλω κι άλλα
(Καλά, καλά, ένα αστειάκι είπα, μη φεύγετε!)

Όσο για την οπτικοποίηση, σχεδόν όλες οι εικόνες "κλεμμένες" από το ίντερνετ είναι, οπότε...

Τι λέτε; Γιατί δε διαλέγετε ένα μελοποιημένο ποίημα, να δοκιμάσετε κι εσείς; Δε θα είχε ενδιαφέρον;

Νίκος είπε...

Κ. Μάνεση τραγουδάκια να βάζετε,ασκήσεις να μην βάζετε.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο,
Μπράβο, μπράβο, καλά πάμε. Παρατηρήσεις και συμπληρώσεις από κοντά ( για να 'χει και λίγο σασπένς, που λες κι εσύ..).

Δειγματοληπτικά, μια παρατηρησούλα ( με την άδειά σας): Λες:"Ακόμα σε όλο το κείμενο διαφαίνεται έντονα ένα παράπονο για την αδιαφορία που του επιδεικνύει η μητέρα μιλώντας στο νεκρό πατέρα." Αυτό το "σε όλο το κείμενο διαφαίνεται" δεν πρέπει να το υποστηρίξεις με κάποιο παραδειγματάκι, με κάποιαν αναφορά στους στίχους; ( Όπως και όλα, δηλ..) Πόσο περισσότερο, όταν αυτό το "διαφαίνεται" αναφέρεται σε κάτι που μπορεί να είναι διάχυτη εντύπωση, αίσθηση γενική. Από πού, λοιπόν, διαφαίνεται;

( Ή μήπως το "μιλώντας στο νεκρό πατέρα" που γράφεις είναι η αιτιολόγησή σου; Κι αν είναι, είναι ικανοποιητική, αρκετή;)

Νίκος είπε...

Συνεχίζοντας έχω να πω τα εξής.Στο δεύτερο ποιήμα σε όλες τις στροφές οι δύο τελευταίοι στίχοι είναι "μάνα μην κλαις θα ξαναρθώ" που δηλώνει όπως και στο αμάρτημα ότι ο Βιζυηνός είχε μεταναστεύσει στην Κωνσταντινούπολη.Στην τρίτη στροφή στην αρχή το "όσες γλυκάδες...μαύρος χωρισμός" δηλώνει την προβληματική σχέση του συγγραφέα με την μητέρα του,ενώ και σε όλες τις υπόλοιπες στροφές έχει και μια μεγάλη αγάπη του συγγραφέα για την μητέρα του παρά την αδιαφορία και όλα τα άλλα που είχε υποστεί όπως και στο αμάρτημα.Αυτά νομίζω είναι μόνο.

Ανώνυμος είπε...

ΚΥΡΙΕ ΜΑΝΕΣΗ S.O.S!!!!!!ΤΕΛΙΚΑ ΑΥΡΙΟ ΓΡΑΦΟΥΜΕ TEST ΣΤΟΝ ΒΙΖΥΗΝΟ Η ΟΧΙ??????????!ΕΥΑ ΑΠΟ Γ1 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ!!!!!!

Νίκος είπε...

Εύα σου απάντω εγώ αντί για τον κ. Μάνεση.Δεν σε πειράζει?Μα τι ρωτώ φυσικα και όχι.Ναι γράφουμε αύριο στα κομμάτια που μας είχε πει.Διασταυτωμένο και σίγουρο 99% και αυτό για τυχόν απρόοπτα.

Ανώνυμος είπε...

ΚΑΚΟΜΟΙΡΗ ΜΟΥ ΝΙΚΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΗ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΠΟΥ ΜΟΥ ΔΙΝΕΙΣ ΓΙΑΤΙ ΘΑ ΚΑΤΣΩ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΩ.....ΚΑΙ ΚΟΙΤΑ ΜΟΝΟ ΜΗΝ ΚΑΤΣΩ ΤΣΑΜΠΑ!!!!!!!!ΑΥΤΑ....ΤΑ ΛΕΜΕ ΑΥΡΙΟ!ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ.....!ΕΥΑ

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Εύα,
" ΚΑΙ ΚΟΙΤΑ ΜΟΝΟ ΜΗΝ ΚΑΤΣΩ ΤΣΑΜΠΑ!!!!!!!!"

Ώστε έτσι, Εύα, ε; Υπάρχει και τζάμπα διάβασμα; Χμ.. Σημειώνω, σημειώνω...

( Δεν μπόρεσα να σου απαντήσω χτες. Ευτυχώς υπάρχει πάντα ο γραμματέας -μου και του κόμματός του - Νίκος και δίνει τις λύσεις.
Νίκο, πόντο!

Νίκος είπε...

Τρίποντο κ. Μάνεση.Κ. Μάνεση δεν είμαι γραμματέας.Είμαι πρόεδρος.Θυμηθείτε το.Πρόεδρος της Ηνωμένης Αντιπολιτεύσεως.

Ἅ λ ς είπε...

χαχαχ οχι νικο ειδες??? ακου γραμματεας? και πού σε αντιπαλο κομμα??? ΟΧΙ βεβαια!!!!

Νίκος είπε...

Είδες Αλς έ.Και με υποβιβάζουν και με βάζουν σε αντίπαλο κράτος.Ακούτε κ. Μάνεση .Ακούω να πείτε.