
Το ιστολόγιο αυτό ώρες ώρες γίνεται λίγο πιο χαρούμενο και ξέγνοιαστο, κυρίως όταν αντιλαμβάνεται πως με κάποια θέματα έχει ήδη ασχοληθεί κι έτσι μπορεί να περιπλανιέται αμέριμνο στις παρυφές των εξεταζόμενων θεμάτων ή ακόμα και πολύ πέρα απ’ αυτές: να παίρνει απλώς την αφορμή από το μάθημα της λογοτεχνίας κατεύθυνσης και να κάνει τις βόλτες του, χωρίς κατεύθυνση, στις απέραντες πεδιάδες της ανάγνωσης.
Αφορμή σήμερα η περί αυτοβιογραφικότητας συζήτηση που κάναμε στην τάξη για το «Όνειρο στο κύμα» [στοιχεία γι’ αυτή μπορείτε να διαβάσετε και σε παλιότερες αναρτήσεις:
( Ανθολόγος ο ποιητής και συγγραφέας Χριστόφορος Λιοντάκης, εκδ. Πατάκης, 2010).
Μία συλλογή που συνοδεύεται από μία εισαγωγή του Χ. Λιοντάκη και ένα γλωσσάρι και όπου ανθολογούνται 28 διηγήματα του σκιαθίτη συγγραφέα, αναδεικνύοντας, κατά τον ανθολόγο του, τα κρυφά τραύματα του συγγραφέα, που αφορούν τόσο στην ερωτική του ζωή όσο και στην ίδια του την ύπαρξη. Τραύματα από τα οποία επιζητά τη λύτρωση μέσω της γραφής.
Μια ανθολογία, λοιπόν, η οποία φαίνεται να μετατοπίζει κάποιες μοίρες την οπτική γωνία από την οποία διαβάζαμε το συγγραφέα ( αυτή του αναχωρητή, του κοσμοκαλόγερου) και να μας προτείνει ένα προσεκτικότερο κοίταγμα προς την ερωτική του υπόσταση, τα ανθρώπινά του πάθη, τις κρυφές του πληγές που τον βασανίζουν και τον απομονώνουν.
Ο ποιητής Χρ. Λιοντάκης (σκίτσο από την Καθημερινή)
Από τον τίτλο και μόνο μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο ανθολόγος έχει την αντίληψη ότι ο Παπαδιαμάντης στα διηγήματά του αυτοβιογραφείται. Άλλωστε τα διηγήματά του τα ξεχωρίζει σε εκείνα όπου ο συγγραφέας αφηγείται προσωπικές ερωτικές ιστορίες, είτε δηλώνοντας καθαρά ότι πρόκειται για τον εαυτό του είτε βάζοντας ψευδώνυμο ( κι εδώ συμπεριλαμβάνεται και το «δικό μας», Όνειρο στο κύμα), και σε εκείνα όπου μας περιγράφει τις ιστορίες των ηρώων του.
Μάλιστα, όπως σημειώνει ο ανθολόγος, στις προσωπικές ερωτικές ιστορίες, τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά είναι: «ο ρεμβασμός, η νοσταλγία, το ανεκπλήρωτο, η ματαίωση, οι ποιητικές εξάρσεις και το λυρικό παραλήρημα» ( σας θυμίζουν τίποτα;)
Το μέχρι ποίου ορίου μπορούμε να «διαβάζουμε» το συγγραφέα Παπαδιαμάντη πίσω από τα λόγια του ήρωα και αφηγητή του διηγήματος «Όνειρο στο κύμα» το κουβεντιάσαμε πολύ στην τάξη.
Τα στοιχεία τα έχετε. Το ίδιο και το δικαίωμα στη γνώμη!
Όσο, πάντως, κι αν αυτή η συζήτηση θα συνεχίζεται, τα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, τόσο τα 28 ερωτικά αυτής της έκδοσης, όσο και τα ποικίλα άλλα 141, θα μας περιμένουν να τα διαβάσουμε και να τα απολαύσουμε.
Περισσότερα για την ανθολογία: