κρίσεις για το διηγηματογράφο Γ.Μ. Βιζυηνό ( Αναπλήρωση 5)

Στην έκδοση της Εστίας (1980) «Γ.Μ. Βιζυηνός, Νεοελληνικά διηγήματα»,

με επιμέλεια Παν. Μουλλά, μπορούμε να διαβάσουμε διάφορες κρίσεις

για το διηγηματογράφο Βιζυηνό. Για τη σημερινή αναπλήρωση,

θα σταχυολογήσουμε κάποιες απ’ αυτές

και θα σας ζητηθεί κάποιες να τις επαληθεύσετε ή να τις διαψεύσετε

μέσα από το διήγημα που διδαχθήκατε.

« Η ανάλυσίς του, η ψυχολογία του, η ζωηρότης των εικόνων, η ακρίβεια των περιγραφών θέτουν αυτόν εις την πρώτην τάξιν των διηγηματογράφων (…)»
( Δ. Χατζόπουλος)

« Και κατά πρώτον τα διηγήματα ταύτα είνε τεμάχια αποσπασθέντα εκ της ζωής αυτού, περιγραφή τοπείων και μερών, άτινα η ανάμνησις περιέβαλε δια ποιητικής λάμψεως, αναπαράστασις λατρευτών μορφών, ας εξιδανίκευσαν η νοσταλγία και η απόστασις. Είνε τοποθεσίαι, εντυπωθείσαι εις την μνήμην αυτού, ως συνδεθείσαι με την ήρεμον ευτυχίαν των παιδικών του ετών και διατηρούσαι πάντα τα χρώματα, τα τόσον τέρψαντα τους οφθαλμούς αυτού.»
(Αθηναίος)

« Τα πλάσματά του τυπώνουνται στο νου και φτάνουνε στην αίστηση σαν απλά σύμβολα του τραγικού της καθημερινής ζωής.»
(Κ.Χατζόπουλος)

« Διότι εγνώριζε να βλέπη εις το βάθος των πραγμάτων, ν’ ανακαλύπτη ‘την συγκοινωνίαν των ψυχών από την ύλην’ κατά την φράσιν ενός εκ των ηρώων του, και διότι μας αναγκάζει, εις τας λεπτοτέρας στιγμάς των διηγήσεών του, ν’ ανοίγωμεν πολύ τα μάτια, πολύ «δια να μη σταλάζουν τα δάκρυά μας. »
( Α. Καμπάνης)

« Ο Βιζυηνός εκδηλώνει σε κάθε σελίδα την ικανότητά του να κατανοεί το πολυσύνθετο κι αντιφατικό βάθος των ανθρώπων, να ψυχολογεί, να εμψυχώνει, να δονίζει και να κινεί τα πρόσωπά του, να παρακολουθεί και να ξεδιπλώνει βαθμιαία την εξέλιξη και τις πτυχές των χαρακτήρων.»
( Άλκης Θρύλος)

«Ο Βιζυηνός φρόντισε να καλομελετήσει τους ήρωές του και την εξέλιξη των αισθημάτων και των σκέψεών των να την συνδέσει με τραγικήν υπόθεση, ώστε να είναι δυνατό να εμφανιστεί έτσι το εσωτερικό τους εγώ μ’ όλο του το πλάτος (…) Έτσι αποτελεί το καθένα ξεχωριστό ψυχογραφικό κόσμο, όπου τα υποκείμενα εξετάζονται με λεπτομέρεια και μεγάλη ποικιλία περνώντας κάτω από τα μάτια μας γεμάτα συνταραγμό από τα πάθη και τους πόνους που τα δέρνουν.»
( Α. Γιαλούρης)

« Στα διηγήματα του Βιζυηνού, όπως και στα ποιήματά του, είδαμε, βρίσκει κανείς την ελληνική ζωή. Στο Βιζυηνό αναπνέει κανείς ελληνικό αέρα, ξαναβρίσκει το ελληνικό χωριό, γνώριμους τύπους, ελληνικές συνήθιες. (…) Τα διηγήματα του Βιζυηνού είναι ψυχολογικά, γραμμένα στην καθαρεύουσα αλλά στα διαλογικά τους μέρη στη δημοτική. Κι επειδή σ’ ένα μεγάλο μέρος τους μιλάνε ή διηγούνται τα πρόσωπα, μπορεί να πη κανείς πως η δημοτική μπήκε στον πεζό λόγο από τον Βιζυηνό»
(Γ. Βαλέτας)

« Δεν είναι ο στενός ηθογράφος, φωτογράφος των ρηχών ψυχικών καταστάσεων του χωριού· είναι βέβαια ηθοποιός, κατορθώνει, δηλαδή, να υποκαθίσταται στο ύφος και στα ήθη των προσώπων που μας παρουσιάζει, μα μέσα στη δράση και τα αισθήματα των ηρώων, είτε ο άλλοτε εαυτός του είναι, είτε άλλος, νιώθουμε κατευθύνσεις και καϋμούς, ψυχικές ενέργειες και πάθη πανανθρώπινα.
( Κ. Κόντος)

«Ο Βιζυηνός είναι επιπλέον δραματικός και είναι ζωγράφος χαρακτήρων. Μέσα στα δράματα αυτά δεν παριστάνονται κοινωνικά ήθη, αλλ’ αναπτύσσονται χαρακτήρες ατομικοί, που διακρίνονται από τον γύρω κόσμο.»
(Π.Παπαχριστοδούλου)

« Κάθε ήρωας ζει το δικό του απόλυτα συνειδητό δράμα, πιο συγκεκριμένα ακόμα υποφέρει από κάποια βασανιστική σκέψη, που του καταντά τη ζωή μαρτύριο. Κι απ’ αυτή την έμμονη και βασανιστική σκέψη, δε βρίσκει στο τέλος τη λύτρωση, όσο κι αν προσπαθήσει. Γι’ αυτό διαβάζοντας κανείς τα διηγήματα του Βιζυηνού αισθάνεται λύπη και πόνο πολύ για την ανθρώπινη αδυναμία.»
( Κ. Μαμμώνη)

«Λυρική αυτοβιογραφία είναι ο καλλίτερος ορισμός που δόθηκε στο έργο του Βιζυηνού (…) [άλλες αρετές του έργου του Βιζυηνού είναι] η απλότητα, η ειλικρίνεια, το βαθύ αίσθημα, η αληθινή δραματικότητα και ιδιαίτερα η ηθογραφική και ψυχογραφική ικανότητα.»
(Ε. Καμαριανάκης)

« Δεν τον ενδιαφέρει η επιφάνεια και η εξωτερική περιπέτεια. Ενδιαφέρεται περισσότερο για τη δραματική, ηθική και ψυχολογική δομή, συλλαμβάνοντας εκ των «έσω» τον άνθρωπο μέσα στις αμοιβαίες συγκρούσεις των αντίθετων χαρακτήρων των ηρώων του. Αυτή η μέθοδο των ψυχολογικών αντιθέσεων του είναι ιδιαίτερα αγαπητή και τη χειρίστηκε με μεγάλη επιτυχία (…)
( Κ. Θρακιώτης)

« Στις σελίδες των διηγημάτων του πάνε πλάι πλάι ο ηθογράφος κι ο ψυχογράφος σε μια συνεργασία κι ένα σφιχτό δέσιμο με το άφθονο αυτοβιογραφικό υλικό και παρουσιάζει υποδειγματική ενότητα.»
(Π. Χάρης)

Επαληθεύσετε, λοιπόν, ή διαψεύσετε την άποψη του Άλκη Θρύλου,

που είναι με κόκκινα γράμματα στην ανάρτηση,

κάνοντας αναφορές από το διήγημα

"Το αμάρτημα της μητρός μου"

Όσο για τις δικές σας κρίσεις, μη βιάζεστε.

Τις πληκτρολογώ και σε μια από τις επόμενες αναρτήσεις θα τις δείτε.

Καλή δουλειά.