Δευτέρα 8 Νοεμβρίου 2010

Αναπλήρωση 3 Εντοπισμός χαρακτηριστικών έργου συγγραφέων

Όσο περισσότερο, βαθύτερα, μελετάμε το έργο ενός συγγραφέα, τόσο καλύτερα αντιλαμβανόμαστε τους τρόπους που αυτός χρησιμοποιεί για να στήσει την ιστορία του.
Τα εισαγωγικά σημειώματα του σχολικού βιβλίου συνήθως συνοψίζουν τους τρόπους αυτούς, τα αφηγηματικά και τεχνικά μέσα του συγγραφέα.

Στις πανελλαδικές εξετάσεις, οι τρεις πρώτες ερωτήσεις, από τις πέντε που είναι συνολικά, αναφέρονται, όπως ξέρετε, σ’ αυτά τα χαρακτηριστικά (γραμματολογικά στοιχεία, στοιχεία δομής, μορφής του κειμένου , αφηγηματικές τεχνικές, τρόποι κα)

και σας ζητούν να τα εντοπίσετε, να τα αναφέρετε.

Ας παρατηρήσουμε προσεκτικά τις τρεις πρώτες ερωτήσεις των πανελλαδικών του 2003 ( εξεταζόμενο κείμενο το «Αμάρτημα της μητρός μου» του Γ. Βιζυηνού):
Ήταν οι εξής:
1. Από πού αντλεί το αφηγηματικό υλικό του ο Γεώργιος Βιζυηνός και πώς το αξιοποιεί; (Μονάδες 9) Να αναφέρετε τρία σημεία του παραπάνω κειμένου,

τα οποία τεκμηριώνουν τη θέση σας (Μονάδες 6). (Μονάδες 15)

2. Να αναφέρετε, με παραδείγματα μέσα από το παραπάνω κείμενο,

πέντε από τα βασικά χαρακτηριστικά της διηγηματογραφίας του Βιζυηνού. (Μονάδες 20)

3. «Ο Βιζυηνός έχει την ικανότητα να διαγράφει αυθυπόστατους ανθρώπινους τύπους, επιμένοντας πολύ στη λεπτομερειακή απόδοση των ψυχικών καταστάσεων. Οι ήρωές του, ιδωμένοι με αγάπη, έχουν μια ειδική ευαισθησία, είναι ήρωες παθητικοί».

(Γιώργος Παγανός, Η Νεοελληνική Πεζογραφία, τ. Α΄, Κώδικας, Θεσσαλονίκη 1999).
Να επαληθεύσετε την παραπάνω άποψη με στοιχεία από το απόσπασμα του Γ. Βιζυηνού.
(Μονάδες 20)


Ανοίξτε τώρα το σχολικό βιβλίο στις σελίδες 122-123.

Διαβάστε από την κάθε σελίδα την τελευταία της παράγραφο.
Αντιλαμβάνεστε ότι η 1η ερώτηση «ακουμπάει» στην τελευταία παράγραφο της σελ. 122 και η 2η στην τελευταία παράγραφο της σελ. 123.
Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πόσο μεγάλη σημασία έχει α) να έχετε διαβάσει καλά την εισαγωγή και β) να την έχετε κατανοήσει έτσι ώστε να αναγνωρίζετε τα αναφερόμενα χαρακτηριστικά στις γραμμές του κειμένου που θα σας έχει δοθεί και να τα αναφέρετε ως παραδείγματα, ως τεκμηριωτικό υλικό, αφού αυτό σας ζητείται.



Στη σημερινή προτεινόμενη άσκησή μας,

έχοντας ως σώμα κειμένου το απόσπασμα
« -Όχι, όχι, μητέρα! … και εγώ εσιώπησα» (σελ. 151 – 153),
ας πάρουμε ως πρότυπο τη 2η ερώτηση των εξετάσεων του 2003 και
ας απαντήσουμε:

Να αναφέρετε από δύο παραδείγματα μέσα από το παραπάνω κείμενο, που επιβεβαιώνουν το καθένα από τα χαρακτηριστικά της διηγηματογραφίας του Γ. Βιζυηνού:
α) διείσδυση στα μύχια της ψυχής,
β) αφηγηματικό υλικό αντλημένο από τις προσωπικές και οικογενειακές μνήμες.
γ) πλούσια γλώσσα υψηλού ήθους

ΣΗΜ.1. Αιτιολογήστε, πολύ συνοπτικά, τις επιλογές σας.
ΣΗΜ.2. Τα γνωστά: Οι απαντήσεις στα σχόλια, με mail, στο τετράδιο. Όπου σας βολεύει.
ΣΗΜ.3. Μονότονο να συνδυάζουμε τη συννεφιά και το γκρίζο με τις ακεφιές μας.

Κι οι συννεφιασμένες μέρες, σαν τη σημερινή, έχουν τη γλύκα τους :-)
Καλό υπόλοιπο, λοιπόν!

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

xaxaxxaaxa fresko pragma....

Νίκος είπε...

Έχουμε και λέμε.Ο Βιζυηνός δεισδύειστα μύχια της ψυχής όταν στις φράσεις "εκατάλαβα πολλάς πράξεις της μητρός μου...μονομανίας αποτελέσματα" και "Η συναίσθησης του αμαρτήματος...αμείλικτος κόλασις",διότι αποκαλύπτει τα βαθύτερα συναισθήματα της μητέρας του και ανακαλύπτει τους πραγματικούς σκοπούς των πράξεων της.Αυτοβιογραφικά και προσωπικά στοιχεία αποτελούν α)ο θάνατος της αδερφής του Βιζυηνού από την μητέρα του με τον ίδιο τρόπο που πέθανε και η πραγματική αδερφή του ίδιου του συγγραφέα σύμφωνα με την βιογραφία του και β)η διαμονή του στην Κωνσταντινούπολη όπου εργαζόταν στο ραφτάδικο ενός θείου του μιας και στο κείμενο αναφέρεται ότι βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη όταν τον επισκέφτηκε η μητέρα του.Όσον αφορά τέλος την πλούσια γλώσσα του συγγραφέα χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι λέξεις "επικουρία" και "τάλαινα",επειδή είναι λέξεις που δεν χρησιμοποιούνται στην λαϊκή γλώσσα και γενικά την καθομιλουμένη,αν και σ' όλο το κείμενο είναι εμφανέστατη η ωραία γλώσσα και λόγω της μετριοπαθούς καθαρεύουσας που χρησιμοποιεί,αλλά και εν γένει εξαιτίας των εξεζητημένων και καλά δουλεμένων λέξεων που χρησιμοποιεί.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Νίκο,
Η εμβάθυνση στις μύχιες σκέψεις και στον ψυχικό κόσμο των προσώπων μπορεί να γίνει με τη χρήση της εσωτερικής εστίασης, καθώς και με την παραχώρηση του λόγου στους πρωταγωνιστές, οι οποίοι είτε σε διαλόγους είτε σε εγκιβωτισμένες αφηγήσεις εκθέτουν τα πάθη και τις ανησυχίες τους χωρίς τη διαμεσολάβηση του βασικού αφηγητή.

Και η ανάλυση, βέβαια, της συμπεριφοράς των ηρώων από τον αφηγητή, όπως γράφεις στο παράδειγμά σου, μπορεί να φωτίσει τον εσώτατο ψυχισμό τους.
Τα αυτοβιογραφικά τα είπαμε.
Όσο για τη γλώσσα, δες πως το βιβλίο σε μια παρένθεση, εκεί που τη χαρακτηρίζει "πλούσια, υψηλού ήθους", προσθέτει:λόγια, λαϊκή, ιδιωματική. Αυτή η γκάμα είναι ένα στοιχείο του πλούτου της, γι' αυτό και μαζί με τις λόγιες λέξεις που αναφέρεις, δώσε κι από τις άλλες κατηγορίες παραδείγματα.
Ωραία!